اقتصادآنلاین-مهدی بیک؛ نخستین بار، ۲۷اسفندماه ۹۹ بود که اقتصادآنلاین در جریان گفتگو با محسن زنگنه رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس، موضوع تغییرات غیر شفاف جداول بودجه۱۴۰۰ را رسانه ای کرد. گفتگویی که زنگنه در بطن آن تلاش کرد تا افکار عمومی را متوجه برخی تحرکات غیر قانونی کند که در زمان نهایی کردن لایحه بودجه رخ داده است. زمانی که زنگنه ۲۶اسفندماه ۹۹ در نشست نهایی تصویب بودجه از اعضای هیات رییسه درخواست رویت جداول نهایی بودجه را می کند، رییس کمیسیون تلفیق اطمینان می دهد که این تغییرات به سمع و نظر نمایندگان رسیده و جای نگرانی وجود ندارد. زنگنه اما به این نکته اشاره می کرد که بعد از بررسی ها متوجه شده، حتی اعضای کمیسیون تلفیق نیز از این تغییرات آگاهی نداشتند. با پایان گرفتن تعطیلات نوروزی در روزهای پایانی فروردین ماه بود که زمزمه هایی در مجلس شنیده شد در این خصوص که جداول تنها توسط الیاس نادران و طی هماهنگی با رییس مجلس و برخی اعضای هیات رییسه تغییر و به دولت ابلاغ شده است. رویهای که باعث شد بیش از ۱۰۰ نماینده در نامهای اعتراضی خطاب به قالیباف خواستار شفاف سازی ابعاد پنهان موضوع شوند.
در همین خصوص، نماینده مردم تهران در جریان گفتگوی اختصاصی با اقتصادآنلاین در تشریح موارد کلی ماجرا گفت: موضوعی که باعث اعتراضات نمایندگان شده، عدم پاسخگویی آقایان قالیباف و نادران به ابهامات است. مشخص است که بنیاد و هویت مجلس با تصمیمات اکثریت نمایندگان گره خورده است. در واقع با مشارکت مجموع نمایندگان در صحن است که تصمیمات مجلس مشروعیت پیدا میکند. اساسا کمیسیون ها، کمیته ها، مرکز پژوهش ها، گروه مشاوران و... برای این ایجاد شده اند که فضایی تخصصی برای اتخاذ تصمیمات صحن در بالاترین درجه کیفی ایجاد کنند.
خضریان در ادامه گفت: لوایح سالانه بودجه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیستند. این سند به عنوان مهمترین مدل مالی سالانه و سند حمکرانی کشور، حتما باید با رعایت مجموعه هنجارهای قانونی، تهیه، تنظیم و تصویب شود. مبتنی بر این اهمیت ویژه است که ساختاری فراتر از کمیسیون برنامه و بودجه با عنوان کمیسیون تلفیق به صورت موقت تشکیل می شود تا این سند کلیدی سالانه از منظر تخصصی و با مد نظر قرار دادن مجموعه موارد ساماندهی شود.
به باور این نماینده دلیل تشکیل کمیسیون تلفیق نه در راستای جایگزینی آن با تصمیمات صحن، بلکه مبتنی بر این ضرورت مهم است که قانونگذار ترجیح داده تا ساختاری جامع تر ابعاد مختلف بودجه را بررسی و الزامات تخصصی و اطلاعاتی را برای تصمیم گیری نهایی در اختیار نمایندگان در صحن قرار دهد.
خضریان در تشریح مطالبه ۳نفر از نمایندگان در زمان تصویب نهایی لایحه بودجه برای رویت جداول گفت: در آخرین جلسه سال ۹۹ در هنگام تصویب تبصرهها، احکام و جداول بودجه و بر طرف کردن ایرادات شورای نگهبان، محسن زنگنه رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه طی اخطاری خطاب به هیات رییسه مجلس اعلام می کند که بر خلاف وعده های رییس کمیسیون تلفیق، جزئیات جداول بودجه در اختیار نمایندگان قرار نگرفته است.
او افزود: در پاسخ به این اخطار قانونی، الیاس نادران ضمن رد هرگونه تخلف و تغییری، مدعی می شود، «جداول اصلاح شده در پیوست لایحه موجود است»و در ادامه نیز تاکید می کند: «اصلاحات در اختیار نمایندگان قرار گرفته است. نمایندگان مطمئن باشند، قبل از ابلاغ بودجه به دولت، تمام ردیفها، جداول، تغییرات متفرقه و مجموعه اصلاحات در احکام بودجه انجام شده و مصوب است.»
نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به اعتراض به بیش از ۱۰۰نماینده به این رویکرد یادآور شد: نمایندگان معترض معتقدند کسانی که بلافاصله یک روز پس از ابلاغ قانون بودجه به دولت تا ۱۴ فروردین در طبقه نهم ساختمان شیخ فضل الله مجلس در حال تغییر ردیفهای بودجه بودند، باید به طور شفاف توضیح دهند که چه اتفاقاتی برای جداول بودجه رخ داده است و چرا نمایندگان از این تغییرات آگاه نشده اند؟ ضمن اینکه باید مشخص شود، بعد از طی همه این مراحل چه تغییراتی روی بودجه اعمال شده است؟ در واقع نمایندگان می خواهند بدانند این تناقضات از کجا نشات گرفته است؟
خضریان گفت: علی القاعده باید به تصمیم جمعی نمایندگان در صحن احترام گذاشته شود. تصمیم گیری در خصوص بخش ها، ردیف ها، احکام و جداول بودجه باید با تایید و نظر عموم نمایندگان نهایی شود. برای اینکه مخاطبان شما متوجه ابعاد مختلف موضوع شوند، عرض می کنم که در بودجه ۱۴۰۰ با توجه به تغییراتی که مجلس نسبت به لایحه اصلاحی دولت اعمال کرد، رقمی بیش از ۴۳۰هزار میلیارد تومان افزایش درآمد پیش بینی شد.
او افزود: بعد از افزوده شدن ۴۳۰هزار میلیارد تومان به سقف بودجه، تغییرات در جداول بازتاب پیدا می کند. هیچ عقل سلیمی قبول نمی کند چنین اعداد و ارقامی بزرگی، بدون نظر اکثریت نمایندگان در یک محفل داخلی و ذیل تصمیم گیری یک کمیته تعیین تکلیف شوند. حتی اگر فرض بگیریم که تصمیم گیری از طریق این کمیته، روال دوره های گذشته بوده، باز هم منطق حکم می کند که تصمیمات به صحن مجلس واگذار شوند.
سخنگوی کمیسیون اصل۹۰ مجلس اظهارداشت: با توجه به تغییراتی که از طریق تغییر نرخ ارز ایجاد شده، رقم بالایی به بودجه افزوده شده است. چه کسی این اختیار را به یک فرد یا یک جریان می دهد که در خصوص ۴۳۰هزار میلیارد تومان یعنی یک سوم بودجه در تعطیلات عید و در غیاب نمایندگان تصمیم گیری کند. اساسا ما به دنبال رویکردهای سیاسی و جناحی نیستیم، موضوع منافع مردم است که نباید در بستر روش های غیر شفاف و غیر قانونی در خصوص آن تصمیم گیری شود.
خضریان در پاسخ به پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین که روایت های مختلفی درباره جزئیات تغییر جداول مطرح شده، اما واقعیت این تغییرات چیست؟ گفت: بر اساس مصوبه مجلس نسبت به لایحه اصلاحیه دولت، حدود ۴۳۰ هزار میلیارد تومان درآمد و منابع بودجه افزایش یافته که با کسر ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بند «و» تبصره ۲، حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان، منابع بودجه افزایش یافته است.
او افزود: این ۲۸۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته، نسبت به بودجه اصلاحی در موارد زیر هزینه شده اند: نخست) ۱۲۰هزار میلیارد تومان هزینه های جاری افزایش یافته است. دوم) ۷۰هزار میلیارد تومان هزینه های عمرانی و تملک دارایی های سرمایه ای است. سوم) ۸۷هزار میلیارد تومان هم به دارایی های مالی افزوده شده است. علاوه بر این حدود ۱۰هزار میلیارد تومان نیز از بودجه دانشگاه های علوم پزشکی کاسته و در ردیف های دیگر تقسیم شده است.
سخنگوی کمیسیون اصل۹۰ در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین موضوع جداول بودجه ۱۴۰۰ از این حیث مهم است که تقریبا ۳۰ درصد منابع (مصارف) عمومی لایحه دولت و یا ۲۰ درصد منابع (مصارف) مصوبه مجلس، در اختیار کمیسیون تلفیق بوده است. نکته حائز اهمیت این است که آیا رئیس کمیسیون تلفیق می تواند به تنهایی برای ۲۸۰هزار میلیارد تومان منابع بودجه، خود راسا هزینه و مصرف تعریف کند؟