همشهری‌آنلاین - معصومه حیدری‌پارسا: حیدر محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت در گفت‌وگو با برنامه «تهران ما سلامت» رادیو تهران درباره بازه زمانی واردات واکسن کرونا به کشور گفت: کشور ما حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد. با توجه به اینکه هر فردی به صورت سالیانه به دو دوز از این واکسن نیاز دارد؛ پس ما برای واکسینه کردن کل جمعیت حداقل به ۱۶۰ میلیون دوز واکسن کرونا نیاز داریم. اگرچه در بازارهای دنیا واکسن یک یا سه دوزه هم داریم.
وی افزود: طبق استانداردها حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد جمعیت کشور ما باید واکسینه شوند بقیه جمعیتی که نیاز به واکسن ندارند افرادی هستند که چندین بار به این بیماری مبتلا شده اند و آنتی بادی بالایی دارند و یا به هر طریق امکان استفاده از واکسن برای آنها میسر نیست. نیاز اصلی ما به صورت تقریبی ۱۲۰ میلیون دوز است. از این تعداد ۳۰ میلیون دوز توسط تولیدکنندگان داخلی تامین می شود اگرچه این تولید به ۱۰۰ میلیون دوز خواهد رسید. به هر ترتیب با کسر ۳۰ میلیون دوز مجبوریم بقیه واکسن مورد نیاز کشور را از طریق واردات تامین کنیم.
محمدی تاکید کرد: تولید داخل ما از خردادماه آغاز می شود. ما ناچاریم تا زمانیکه تولید داخلی نیاز ما را تامین کند واردات را ادامه دهیم. واردات ما بستگی به میزان تولید داخلی دارد. متناظر با تولید، واردات واکسن، مدیریت شده و یا حتی قطع می شود اما بنابر آنچه پیش بینی شده تا آخر سال واردات را خواهیم داشت. امیدواریم با افزایش ظرفیت تولید ۱۶ شرکت که تولید ۵ شرکت آن نهایی شده تا آخر سال به صادرات واکسن ایرانی هم برسیم.
وی به بازار صادراتی اشاره کرد و اظهار داشت: بسیاری از کشورها درخواست خرید واکسن ایرانی داشته اند اما تا زمانیکه نیاز داخلی به مقدار کافی تامین نشود صادرات نخواهیم داشت اگر چه نباید بازار صادرات را هم از دست بدهیم. اگر سرعت تولید از واکسیناسیون بالاتر برود در آن مقطع صادرات واکسن را هم خواهیم داشت.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره ۶۰ میلیون دوز واکسن وارداتی به کشورگفت: اولین قرارداد ما با روسیه ۲ میلیون دوز بود که ۷۲۰ هزارتای آن وارد شده و ۶۰ میلیون دوز بعد از واردات ۲ میلیون دوز آغاز می شود. ۶۰ میلیون دوز از محل تولید از کشور روسیه و قراردادهای داخل کشور ما انجام خواهد شد. شرکت اکتور، نماینده اسپوتنیک در کشور ما می‌تواند به صورت ماهانه ۳ تا ۴ میلیون دوز واکسن را به ما تحویل بدهد. اگر مشکلی پیش نیاید واکسن اکتور از اوایل خرداد وارد بازار می شود.
محمدی درباره خرید واکسن های مدرنا و فایزر تصریح کرد: به احتمال بسیار زیاد بیماری کرونا دستکاری ژنتیکی بوده و این اتفاق می تواند در مورد واکسن هم صدق کند و تمام نگرانی مقام معظم رهبری هم از همین بابت است. به ویژه در مورد واکسن های نوکلئوتیدی بر پایه RNA و DNA احتمال دستکاری ژنتیکی وجود دارد. نگرانی ما هم به همین دلیل است چون این دو واکسن آمریکایی و بر پایه ژنوم هستند. اگر به یقین برسیم که دستکاری ژنتیکی وجود ندارد می توان با بررسی مدارک این واکسن ها تصمیم گرفت. این واکسن ها مستقیما توسط آمریکا تولید می شود و خصومت آمریکا نسبت به کشور ما به اثبات رسیده است. اگر این واکسن ها در کشوری به جز آمریکا تولید شود جای بررسی دارد اما نمی‌توان قاطعانه در مورد آن نظر داد. مدرنا و فایزر و جانسون & جانسون در کشورهای دیگری مثل بلژیک تولید می شوند. اگر از تامین امنیت آن مطمئن شویم حتما به عنوان یک گزینه به آن فکر خواهیم کرد.
وی درباره واکسن های وارداتی بخش خصوصی خاطرنشان کرد: هنوز هیچ واکسنی توسط بخش خصوصی وارد نشده است. سه شرکت خصوصی برای واردات مجوز دریافت کرده اند اما تا به امروز واردات نداشته اند. واکسن ها معمولا بین دولت ها مبادله می شود. به عنوان مثال برای واردات واکسن روسی دو وزارت خارجه با هم مذاکره خواهند داشت. در دیگر کشورها و کشور ما هم خرید واکسن از طریق وزارت بهداشت انجام می شود اگرچه در کشور ما راه برای واردات واکسن توسط شرکت های خصوصی باز است به شرطی که اصول ما را رعایت کنند. بالغ بر ۶۰ شرکت برای واردات اقدام کردند که نیمی از آنها توانستند مجوز بگیرند اما تا به امروز هیچکدام موفق به واردات واکسن نشده‌اند.
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با این توضیح که واکسن ها در ۴ بستر تهیه می شوند گفت: واکسن می تواند غیرفعال (inactive) باشد یا برپایه پروتئین و نوترکیب باشد. می تواند نوکلئوتیدی و بر پایه RNA و DNA باشد یا اینکه از ویروس ضعیف شده تهیه شده باشد. ارزان‌ترین واکسن‌ها به گروه واکسن‌های غیرفعال تعلق دارد و واکسن‌های نوکلئوتیدی از دیگر واکسن‌ها گران‌تر است. قیمت دولتی واکسن استرازنکا ۴ تا ۵ یورو است و سینوفارم ۱۰ تا ۱۵ دلار و اسپوتنیک ۱۰ دلار یا ۸.۵ یورو و بهارات ۱۲ یورو است. قابل ذکر است که قیمت واکسن وارداتی شرکت‌های خصوصی حداقل دو برابر این مبلغ خواهد بود.
محمدی در ادامه به واردات آخرین محموله ی واکسن چینی اشاره کرد و گفت: محموله واکسن چینی ۱ میلیون دوزه از طریق صلیب سرخ جهانی و هلال احمر وارد شده و تزریق آن برای تمامی گروه های اولویت دار بلامانع است. تزریق کادر درمان به پایان رسیده و در حال حاضر سالمندان بالای ۸۰ سال واکسینه می‌شوند و سالمندان بالای ۷۰ سال در گروه بعدی جای دارند.
وی افزود: افرادی که از تزریق جای مانده اند می توانند از طریق مراکز بهداشت درخواست بدهند. در دو ماه آینده همزمان با تولید انبوه واکسن داخلی، مسیرهای بیشتری پیش روی ما باز می شود و حتی در دستور کار است تا واکسن در داروخانه‌ها عرضه شود و بدین ترتیب دسترسی مردم به واکسن بیشتر خواهد شد.
محمدی با اشاره به پر بودن ظرفیت کادر درمان اظهار کرد: بسیج جامعه پزشکی برای کمک به معاونت بهداشت اعلام آمادگی کرده‌اند و از پزشکان هم درخواست می‌کنیم در صورت آمادگی برای واکسیناسیون عمومی به ما کمک کنند تا بتوانیم حتی واکسن را در منزل برای سالمندان تزریق کنیم.
