واکسن مشترک ایران و کوبا که قرار بود اواخر سال گذشته وارد فاز سوم آزمایش بالینی شود، امروز بالاخره مجوز آزمایش گرفت.

به گزارش «تابناک»، دقایقی پیش کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش در زیر مجموعه وزارت بهداشت، مجوز کارآزمایی بالینی فاز سوم واکسن سوبرانا، محصول انستیتو فینلای کوبا را صادر کرد؛ واکسنی که قرار است با همکاری دو کشور، به صورت مشترک در ایران نیز تولید شود و دو مرحله قبلی کارآزمایی بالینی آن در کوبا به انجام رسیده و فاز سوم آن نیز مدتی است در کوبا آغاز شده است.

این اتفاقی است که بر اساس وعده‌های مسئولان کشورمان قرار بود در بهمن یا اسفند ۹۹ در ایران رقم بخورد، اما حالا با تاخیری زیاد، احتمالا طی روز‌های آتی شروع خواهد شد. تاخیری که درباره چرایی وقوعش توضیحی داده نشده، اما از آنجایی که زیرساخت تولید این واکسن در کشورمان فراهم است، احتمالا موجب تاخیر خاصی در تولید این واکسن در کشورمان نخواهد شد.

این را می‌شود از مرور سخنان رئیس انستیتو پاستور ایران دریافت که طرفِ ایرانی انستتیوی کوباییِ تولید کننده سوبرانا است: «انستیتو پاستور نیز نخستین موسسه‌ای است که در خاورمیانه اقدام به تولید واکسن کرده است... حدود دودهه پیش تکنولوژی ساخت واکسن هپاتیت B از کوبا به انستیتو پاستور ایران منتقل شده است که درصد بسیار بالایی از ایرانی‌ها این واکسن را دریافت کردند.»

علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران در ادامه درباره همکاری با کوبا در ساخت واکسن کووید ۱۹ گفته: «با تصویب مجلس شورای اسلامی قرار شد واکسن پنوموکوک نیز در ایران ساخته شود، به همین خاطر قراردادی با دولت کوبا در سال ۹۸ منعقد شد که همکاری مشترک دو کشور را در ساخت واکسن پنوموکوک ممکن می‌کرد... این واکسن شاید یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین تولیدات در زمینه واکسن است و تعداد کشور‌هایی که صاحب تکنولوژی این واکسن هستند، کمتر از انگشتان یک دست است.»

 

اما دلیل اشاره به واکسن پنوموکوک چیست؟ بیگلری در این باره گفته: «واکسن مشترک ایران و کوبا بر مبنای زیرساخت واکسن پنوموکوک است، اضافه کرد: برنامه تولید مشترک در دو کشور ایران و کوبا شکل گرفت و وقتی این واکسن تولید شد در آزمایشات حیوانی و پیش بالینی بسیار خوب عمل کرد و، چون باید سه فاز انسانی را پشت سر می‌گذاشت، در فاز یک در کوبا بسیار موفق عمل کرد و نشان داد که ایمن و بی خطر است.»

این مقدمه‌ای است که موجب شد مذاکرات دو کشور برای تولید این محصول مشترک به خوبی و با سرعت زیاد پیش برود و از آنجایی که طرفین پیشتر با یکدیگر توافق نامه‌ای امضا کرده اند که تولیدات یکدیگر در این عرصه را مهر تایید می‌زنند و مجوز‌های صادر شده در هر کشور برای کشور دوم معتبر است، کشورمان از فاز سوم کارآزمایی کار روی واکسن سوبرانا را آغاز کند. مرحله‌ای که اگر با موفقیت طی شود، فرایند تولید این واکسن آغاز خواهد شد.

البته انستیتو پاستور ایران در مراحل قبلی کارآزمایی این واکسن نیز حضور داشته و نظارت کرده است و بر این اساس، با اشراف کامل قرار است در فاز سوم کارآزمایی بالینی آن در ایران، جمعیت بزرگی حضور داشته باشند که به گفته رئیس انستیتو پاستور به ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر خواهد رسید. جمعیتی که بر اساس مصوبه امروز کمیته اخلاق، در محدوده سنی ۱۸ تا ۸۰ سال قرار دارند و «به صورت تصادفی شده همراه با پلاسیبو و دو سو کور» مورد تزریق و بررسی نتایج قرار خواهند گرفت.

رویدادی که می‌تواند نتیجه آن، تولید یکی از متفاوت‌ترین و قدرتمندترین واکسن‌های تولید شده در جهان برای بیماری کووید ۱۹ و رهایی از ویروس کرونا باشد؛ واکسنی نوترکیب که افراد را نسبت به ابتلا به کزاز هم ایمن می‌کند و از جمله دورنما‌های تولید آن در کشورمان، انتقال دانش تولید دیگر واکسن‌های کووید ۱۹ از جمله واکسن تک دوزی (برای افراد مبتلا شده و بهبود یافته) و همچنین واکسن ویژه کودکان (افراد زیر ۱۸ سال) است که در دست مطالعه و کارآزمایی قرار دارد.