دیدنی های مشهد برای سفرهای خانوادگی تنها به حرم امام رضا (ع) محدود نمی شوند! درست است که مرقد امام هشتم شیعیان به تنهایی ۳۰ میلیون زائر را سالانه رهسپار مشهد می‌کند اما اگر بخواهیم جای جای این شهر تاریخی را کاوش کنیم و در تاروپودش غرق شویم، باید پا را فراتر بگذاریم. پَس بدون درنگ باروبنه سفر می‌بندیم و با خرید پرواز مشهد تهران به همراه خانواده سفری متفاوت را به مشهد تجربه می‌کنیم.
بهترین جاذبه‌‌های مشهد به آثار تاریخی و چشم‌‌‌‌اندازهای طبیعی تقسیم می‌شوند و به شرح زیر هستند:
«دهکده پاژ» زادگاه شاعر مشهور ایرانی، ابوالقاسم فردوسی نویسنده شاهنامه است که طولانی‌ترین شعر حماسی جهان را به رشته تحریر درآورده است. این دهکده با مساحت ۸۰۰ هکتاری در دشتی خشک واقع شده است. خانههای باستانی پاژ از خشت ساخته شده‌‌‌‌اند و بر بلندی تپه‌ها قرار دارند.
جمعیت پاژ حدود ۱۰۰۰ نفر است و همۀ آنها عمدتاً کشاورز و کارگر هستند. روستای پاژ در جاده مشهد - کلات و در فاصله ۱۵ کیلومتر مشهد واقع شده است. یکی از تپه‌‌های قدیمی پاژ تقریباً در فاصله ۵۰۰ متری شمال روستا قرار دارد که ماهیتی تاریخی دارد.
«مجموعه باغ موزه نادری» که در سال ۱۳۴۲ احداث شده است، آرامگاه نادرشاه افشار است. این مجموعه دارای یک تالار موزه، کتابخانه مرکزی، سالن اصلی و بخش‌‌های اداری دیگر است. در موزه می‌توان وسائل مورد استفاده در جنگ در دوره نادرشاه و مجموعه‌‌‌ای از اشیاء مربوط به هزاره‌‌های قبل از تولد مسیح را مشاهده کرد.
اما مهمترین بخش باغ موزه نادری مربوط به مقبره بزرگترین شاه افشاری است که توسط «هوشنگ سیحون» طراحی و ساخته شده است. نادرشاه افشار از معدود پادشاهان ایران پس از اسلام است که برای استقلال و همبستگی ایران کوشید و در انجام آن موفق بود. این مجسمه با ارتفاع ۶۰۵ متر نادر شاه را سوار بر اسب نشان می‌دهد که در کنارش ۳ سرباز پیاده او را همراهی می‌کنند.
یکی دیگر از دیدنی های مشهد برای سفرهای خانوادگی رودخانه «کشف رود» است. این رودخانه ۲۴۰ کیلومتر طول دارد و در دره‌‌‌ای به همین نام در شمال مشهد واقع شده است. این رودخانه از رشته کوه‌‌های هزار مسجد و بینالود سرچشمه می‌گیرد. رود تجن محل تلاقی رودخانه‌‌های کشف رود و هریرود است. این محل که پل خاتون نام دارد، مرز بین دو کشور ایران و ترکمنستان است.
کشف رود رودخانه‌‌‌ای اساطیری است که از زمان زرتشت تا دوران مربوط به جاده ابریشم، محل رفت و آمدهای بسیاری بوده است. حدود ۹۰۰ روستا در دره کشف رود قرار دارند. در این منطقه عشایر و دامداران بسیاری در سیاه چادرهای زندگی می‌کنند و از نعمت‌‌های طبیعی این دره نهایت استفاده را می‌بَرند. همچنین، گردشگران بسیاری هر ساله به دلیل وجود رودخانه و محیط سرسبز کشف رود، به همراه خانواده به این خطه از ایران سفر می‌کنند.
پارک کوهسنگی که به دالان بهشت مشهور است، دومین مجموعه تفریحی بزرگ در حاشیه جنوبی مشهد است. این پارک دو قله از رشته کوه بینالود است که از تلفیق عناصر مختلف اعم از آب، سنگ، سرسبزی و نور ساخته شده است. جالب است بدانید شاه عباس در دامنۀ کوه‌‌های این پارک تاج پادشاهی را بر سَر گذاشته است!
وجود استخر، چشم‌‌‌‌اندازه‌‌های طبیعی، باغ‌‌های سرسبز و بسیار امکانات دیگر می‌توانند گردشگران بسیاری را به این مکان تفریحی بکشانند. در این مکان تفریحی یک خانه تابستانی با یک استخر بزرگ به همراه ساختمان موزۀ بزرگ خراسان قرار دارد. برای مسافرانی که بلیط چارتر گرفتهاند و به همراه خانواده به مشهد سفر می‌کنند، پارک کوهسنگی می‌تواند تجربه‌‌‌ای فوق العاده متفاوت باشد.
«کاخ خورشید کلات یا قصر خورشید» که قدمتش به سال ۱۱۱۸ خورشیدی باز می‌گردد، در نزدیکی مشهد و جاده کلات قرار دارد. در طول فتوحات هندیان، نادرشاه نه تنها انبوهی از الماس، طلا و مروارید را وارد کشور کرد بلکه با خود معماران ماهر هندی را نیز به ایران آورد. این معماران کسانی بودند که کاخ خورشید را طراحی کرده و ساختند. اسم کاخ برگرفته از نام یکی از همسران نادرشاه است. کلات نیز به معنای قلعه‌ها و روستاهایی است که در بالای کوه قرار گرفتهاند.
منطقه کلات در مشهد به دلیل قرار گرفتن در میان کوه‌‌های بلند به سرزمین دژهای نفوذناپذیر معروف است. کاخ ۲۰ متر ارتفاع دارد و شامل ۱۲ اتاق است که با نقاشی و کارهای تزئینی گچی تزئین شده است. زیبایی این عمارت بیشتر به نمای کاخ مربوط می‌شود که در آن از سبک‌‌های معماری مغولی و هندی استفاده شده است. کاخ خورشید در حال حاضر موزۀ مردم شناسی است.
«موزه مرکزی آستان قدس رضوی» شامل سه موزه از دوران اسلامی است که شامل موزه‌‌های مرکزی، ملک آباد و گنجینه قرآن هستند. در این موزه آرایهای از قرآن‌‌های نفیس، کتاب‌‌های باستانی و نمونه‌‌های قدیمی از صفحات قرآن نسبت به دوره اولیه اسلام به نمایش گذاشته شده‌‌‌‌اند. قرآن‌‌های قدیمی بیشتر به خط کوفی و روی پوست گوزن نوشته شده‌‌‌‌اند.
کتیبه‌‌هایی به رنگ طلایی که در این موزه به نمایش درآمده‌‌‌‌اند در دوره صفویه و توسط علی رضا عباسی به خط‌‌های ثلث و نستعلیق نوشته شده‌‌‌‌اند. سایر آثار مورد توجه موزه آستان قدس رضوی مربوط به منسوجاتی مانند قالی و قالیچه متعلق به دوران صفویه هستند.
از دیگر دیدنی های مشهد برای سفرهای خانوادگی می‌توان به مسجد گوهرشاد اشاره کرد. این مسجد توسط قوام الدین شیرازی، یکی از معماری‌‌های معروف ایرانی و به دستور ملکه گوهرشاد (همسر شاهرخ تیموری) در سال ۷۹۷ خورشیدی ساخته شده است. مسجد گوهرشاد در جنوب حرم امام رضا (ع) واقع شده است. این مسجد دارای یک حیاط بزرگ در مرکز با هشت رواق (ایوان) است.
مهمترین بخش این مسجد رواق جنوبی است که دارای طاق و کتیبه‌‌های ارزشمندی است. در امتداد این رواق مناره‌‌هایی مستحکم با ارتفاع ۶ متر قرار دارند که از سقف پشتیبانی می‌کنند. بسیاری از بلایا در طول زمان آسیب‌‌های زیادی به مسجد گوهرشاد وارد کرده است. پس از حمله روس‌ها گنبد و ایوان‌‌های مسجد نیز آسیب دیدند اما همۀ خرابی‌ها بعدها تحت تعمیر قرار گرفتند.
مقبره شاعر بزرگ ایرانی ابوالقاسم فردوسی مکانی برای گرد هم آمدن علاقه مندان به اشعار حماسی است. «آرامگاه فردوسی» در ۲۰ کیلومتری مشهد و در شهر توس قرار دارد. ساخت این بنا در سال ۱۳۰۷ خورشیدی آغاز شد و در سال ۱۳۱۳ خورشیدی و همزمان با جشن هزاره فردوسی به پایان رسید.
بنای اصلی آرامگاه به صورت مستطیل شکل است و با سبک معماری چهار باغ ایرانی طراحی شده است. آرامگاه فردوسی که شبیه آرامگاه کوروش بزرگ است، تاحدودی از سبک طراحی ساختارهای هخامنشی وام گرفته است. هر ساله در روز بزرگداشت فردوسی (۲۵ اردیبهشت)، مردم به این مکان می‌آیند و جشن می‌گیرند. همچنین، در مجاورت آرامگاه فردوسی، شاعر معاصر «مهدی اخوان ثالث» آرمیده است.
کلام آخر
لیست دیدنی های مشهد برای سفرهای خانوادگی خیلی بلندتر از چند نمونه ای هستند که در بالا معرفی کردیم. آرامگاه شیخ بهایی، مدرسه علمیه عباسقلی خان شاملو، آرامگاه پیرپالاندوز، حمام مهدی قلی بیک، موزه نان، پارک وکیل آباد، بازار رضا، پارک طبیعی هفت حوض، پارک علمی پروفسور بازیما، مجموعه‌های آبی، پارک مینیاتوری و از همه مهمتر حرم امام رضا (ع)، قسمت‌هایی از هویت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مشهد هستند.
پَس اگر می‌خواهید با جاذبه‌‌های مشهد بیشتر آشنا شوید، با خرید بلیط هواپیما برای خود و خانواده‌تان، میهمان این شهر زیبا شوید.
