به گزارش همشهریآنلاین، مقامات آمریکایی روز دوشنبه اعلام کردند که ایالات متحده به اوکراین تضمینهای امنیتی مشابه آنچه را ارائه میدهد که به عنوان بخشی از ناتو دریافت میکند.
در همین رابطه وبگاه آمریکایی پالتیکو گزارش داد این پیشنهاد قویترین و صریحترین تعهد امنیتی است که دولت ترامپ برای اوکراین ارائه داده است، اما با یک اولتیماتوم ضمنی همراه است: همین حالا آن را بپذیرید وگرنه تکرار بعدی به این اندازه سخاوتمندانه نخواهد بود.
پیشنهاد تضمینهای موسوم به ماده ۵ در بحبوحه مذاکرات طولانی میان «استیو ویتکاف»، فرستاده ویژه به غرب آسیا، «جارد کوشنر»، داماد و مشاور «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا و مقامات اوکراینی و اروپایی در برلین مطرح میشود، آن هم در شرایطی که واشنگتن تلاش میکند تا کییف را برای پذیرش شرایطی که به جنگ پایان میدهد، تحت فشار قرار دهد.
«ولودیمیر زلنسکی»، رئیس جمهور اوکراین و بسیاری از رهبران اروپایی از دستیابی به توافق بدون تضمین امنیتی صریح ایالات متحده اکراه داشتهاند، زیرا میترسند که روسیه پس از مدتی دوباره حمله کند.
پالتیکو مینویسد به نظر میرسد این پیشنهاد اخیر ایالات متحده تلاشی برای کاهش این نگرانیها و همچنین وادار کردن زلنسکی به اقدام سریع باشد. یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «اساس این توافق اساساً داشتن تضمینهای واقعاً قوی، چیزی شبیه به ماده ۵ است. این تضمینها برای همیشه روی میز نخواهند بود. اگر به نتیجهای خوب برسیم، همین الان هم روی میز هستند.»
بحثهای دو روز گذشته عمدتاً بر جزئیات تضمینهای امنیتی که ایالات متحده و اروپا به اوکراین ارائه میدهند، متمرکز بود، اما شامل قلمرو و سایر موارد نیز میشد. ژنرال «الکسوس گرینکویچ»، رئیس فرماندهی اروپایی ایالات متحده و همچنین فرمانده ارشد ناتو، به ویتکاف و کوشنر پیوست.
ایالات متحده انتظار دارد که روسیه چنین ترتیبی را در یک توافق نهایی بپذیرد و همچنین به اوکراین اجازه دهد به اتحادیه اروپا بپیوندد.
رسانه آمریکایی مینویسد: «با توجه به امتناع کرملین از کوتاه آمدن در مذاکرات صلح تاکنون، این میتواند یک ارزیابی بیش از حد خوشبینانه باشد. مسکو هنوز در مورد هیچ یک از توافقهای جدیدی که در چند روز گذشته در اروپا در حال انجام است، اظهار نظر نکرده است.»
یک مقام آمریکایی دیگر که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، گفت: «ما معتقدیم که روسها در یک توافق نهایی، همه این موارد را که امکان یک اوکراین قوی و آزاد را فراهم میکند، خواهند پذیرفت. روسیه در یک توافق نهایی، نشان داده است که پذیرای پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا است.»
مشخص نیست که دولت ترامپ چه زمانی یا چگونه جزئیات جدید را به مسکو ارائه خواهد کرد. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین، گفت که روسیه انتظار دارد طرف آمریکایی در مورد مذاکرات اطلاعرسانی کند. او افزود که پوتین «برای صلح، برای یک صلح جدی و تصمیمات جدی آماده است. او مطلقاً پذیرای هیچ ترفندی برای وقتکشی نیست.»
مقام دوم آمریکایی همچنین گفت که هیئت اوکراینی از تمایل ترامپ برای موافقت با ضمانتهای امنیتی محکمتر و تصویب آنها توسط کنگره به گونهای که پس از ریاست جمهوری او نیز پابرجا بمانند، «متعجب» شده است.
طرف آمریکایی همچنین از همتایان اروپایی خود که ماههاست نگران این هستند که تیم ترامپ، اوکراین را مجبور به پذیرش شرایط نامطلوب کند، بسیار قدردانی کرد. مقامات اروپایی نیز خوشبین به نظر میرسیدند.
«فردریش مرتس»، صدراعظم آلمان در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از مذاکرات روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: «ضمانتهای امنیتی قانونی و مادی که ایالات متحده اینجا در برلین مطرح کرده، قابل توجه است.»
مقامات آمریکایی گفتند که ترامپ، که در جلسات این هفته در برلین شرکت نکرد اما دو بار توسط ویتکاف و کوشنر در جریان ریز گفتوگوها قرار گرفت، قصد دارد روز دوشنبه برای شرکت در ضیافت شام با حضور روسای کشورها، وزرای امور خارجه و مقامات امنیتی، دعوت به عمل آورد. اولین مقام آمریکایی گفت: «او واقعاً از وضعیت فعلی راضی است.»
ویتکاف و کوشنر همچنین به دنبال کاهش اختلافات بین اوکراین و روسیه بر سر قلمرویی بودند که مسکو در توافق نهایی کنترل خواهد کرد. روسیه تاکنون بر کنترل منطقه دونباس در شرق اوکراین، حتی بخشهایی که مسکو تصرف نکرده است، اصرار داشته است.
یکی از مقامات آمریکایی گفت که مذاکرات بر بسیاری از ملاحظات خاص ارضی متمرکز بوده و اظهار داشت که پیشنهادی در دست بررسی است اما هنوز نهایی نشده است تا روسیه و اوکراین کنترل نیروگاه هستهای زاپوریژیا را تقسیم کنند و هر کشور به نیمی از انرژی تولید شده توسط این نیروگاه دسترسی داشته باشد.
اما مقامات آمریکایی عمدتاً از ارائه جزئیات در مورد چگونگی حل و فصل سایر شکافها در مورد اختلافات ارضی خودداری کردند. آنها گفتند که «ایدههای تأملبرانگیزی» در مورد چگونگی انجام این کار برای زلنسکی باقی گذاشتهاند.
اولین مقام آمریکایی مطلع همچنین گفت: «ما معتقدیم که احتمالاً ۹۰ درصد از مسائل بین اوکراین و روسیه را حل کردهایم، اما موارد بیشتری وجود دارد که باید حل شوند.»
در همین حال برخی از دیپلماتهای اروپایی در خفا تمایلی به اعتماد به کاخ سفیدی که در روزهای اخیر سطوح جدیدی از خصومت را نسبت به قاره سبز از خود نشان داده است، ندارند. برخی دیگر متقاعد نشدهاند که تضمین امنیتی بدون عضویت اوکراین در ناتو مؤثر باشد.
یک دیپلمات اروپایی پرسید: «اعتبار این طرحها کجاست؟ ماده ۵ بدون عضویت، روسیه را تشویق میکند که آن را امتحان کند و محک بزند.»
یکی از دیپلماتهای اتحادیه اروپا گفت: «اینجا یک جنگ اطلاعات نادرست وجود دارد. نکته وحشتناک این است که این جنگ فقط از طرف روسها و چینیها یا ایرانیها نیست. از طرف ایالات متحده هم هست.»
