نزدیک به یک قرن پیش، دانشمندان ایده وجود مادهای مرموز و نامرئی را مطرح کردند و آن را «ماده تاریک» نامیدند. اینکه ماده تاریک دقیقاً از چه چیزی ساخته شده و حتی اینکه واقعاً وجود دارد یا نه، همچنان از پرسشهای بیپاسخ علم کیهانشناسی محسوب میشود اما اکنون مطالعهای جدید، ممکن است اولین شواهد مستقیم از وجود این ماده مرموز را به همراه داشته باشد.
به گزارش گاردین، پروفسور «تومونوری تاتانی»، کیهانشناس دانشگاه توکیو، در این تحقیق اعلام کرده پرتوهای گامایی که از مرکز راه شیری ساطع میشوند، بهنظر نشانههایی از ماده تاریک را در خود دارند.
تاتانی برای یافتن چنین نشانههایی، دادههای تلسکوپ فضایی ردیابی گامای «Fermi» ناسا را تحلیل کرده که پرانرژیترین فوتونهای طیف الکترومغناطیسی را ثبت میکند. او الگوی خاصی از پرتوهای گاما را شناسایی کرده که با شکل هاله فرضی ماده تاریک که پیرامون مرکز کهکشان گسترده شده، همخوانی دارد.
اگر یافتههای تاتانی درست باشد، این ماده میتواند از ذرات بنیادی با جرمی حدود 500 برابر پروتون تشکیل شده باشد. بااینحال، او تأکید کرده که برای رد سایر فرایندهای اخترفیزیکی و تابشهای پسزمینه باید تحقیقات بیشتری انجام شود، زیرا این عوامل هم شاید بتوانند دلیل وجود این سیگنالها باشند.

جزئیات این تحقیق در نشریه Journal of Cosmology and Astroparticle Physics منتشر شده است.
توصیف اولیه از ماده تاریک به دهه 1930 برمیگردد؛ زمانی که «فریتس زویکی»، ستارهشناس سوئیسی، دریافت که برخی کهکشانهای دوردست با سرعتی بیش از حد انتظار میچرخند. این مشاهدات منجر به طرح مفهوم ماده تاریک شد؛ مادهای که نور ساطع یا جذب نمیکند، اما نیروی گرانشی قابلتوجهی بر پیرامون خود وارد میکند.
محققان از دههها قبل درحال ارائه نظریههای متفاوتی درباره این ماده بودهاند. یکی از نظریههای مطرح شده، ماده تاریک را متشکل از ذرات سنگین موسوم به ویمپها میداند؛ ذراتی سنگینتر از پروتونهای درون اتم که تقریباً هیچ تعاملی با ماده معمولی ندارند. گفته میشود درصورت برخورد دو ویمپ، این ذرات یکدیگر را نابود کرده و ذرات دیگری همراه با انفجار پرتوهای گاما تولید میکنند.
هرچند محققان تأکید میکنند که برای تأیید این موضوع، تحقیقات بیشتری لازم است، اما اگر این یافتهها صحت داشته باشد، میتواند نقطه عطف بزرگی در جستجو برای یافتن این ماده ناشناخته ثبت شود؛ مادهای که گفته میشود 27 درصد از کل جهان هستی را تشکیل میدهد.