خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: نقشه‌ای که اخیرا توسط کاخ سفید منتشر شده، تصویری از آینده غزه را ترسیم می‌کند که به ظاهر با خروج نظامی اسرائیل از بخش‌هایی از این باریکه همراه است، اما در باطن کنترل امنیتی اسرائیل بر غزه را برای دوره‌ای طولانی تضمین می‌کند. این نقشه بخشی از «طرح ۲۰ ماده ای ترامپ» برای پایان جنگ در غزه است، طرحی که آن را به‌عنوان راه‌حلی صلح‌آمیز معرفی کرده‌اند، اما بررسی دقیق آن نشان می‌دهد که در عمل، طراحی برای تثبیت اشغال و حاکمیت اسرائیل در غزه ادامه دارد. در این تحلیل، ابعاد مختلف این نقشه، پیامدهای آن برای مردم غزه، و تهدیداتی که از نظر سیاسی و انسانی متوجه فلسطینیان است واکاوی می‌شود.
عقب نشینی تدریجی؛ نقشه‌ای برای تثبیت حضور اسرائیل
در نقشه منتشرشده توسط کاخ سفید، غزه به سه مرحله رنگی تقسیم شده است که نماد مراحل مختلف «خروج» نیروهای اسرائیلی است. طبق گزارش الجزیره، در وضعیت فعلی تنها حدود ۲۰ درصد از کل غزه «غیر اشغالی» تلقی می‌شود، اما برنامه طرح این است که این نسبت در مراحل بعدی به ۴۵درصد، سپس ۶۳درصد و نهایتا ۸۲ درصد برسد.
در ظاهر این حرکت تدریجی نشانگر اراده‌ای برای کاهش اشغال است، اما وقتی دقیق‌تر بررسی شود، بیشتر به یک محاسبه امنیتی ظاهرسازی شده شباهت دارد تا یک خروج واقعی. هنگامی که فازها یکی پس از دیگری اجرا شوند، بخش عمده‌ای از غزه عملا همچنان تحت نظارت خواهد بود، مخصوصاً در نقاطی که اسرائیل منافع اساسی دارد، مانند شهر رفح در مرز با مصر که طبق نقشه اولیه، در مرحله اول همچنان تحت کنترل اسرائیلی باقی خواهد ماند. بنابراین این «عقب نشینی» بیشتر شبیه یک مصالحه ظاهری است تا یک بازگشت کامل به وضعیت طبیعی پیش از جنگ.
کمربند حائل امنیتی؛ حضور مداوم اسرائیل در مرز
یکی از مهم‌ترین نکات نقشه، ایجاد «کمربند امنیتی» در مرز شرقی غزه است؛ نوار پهنی به اندازه حدود ۱۸ درصد از مساحت غزه که قرار است تحت کنترل مستقیم اسرائیل باقی بماند.
این کمربند امنیتی نه به‌عنوان یک منطقه گذرا بلکه به‌عنوان سازوکاری برای تثبیت حضور اسرائیل دیده شده است. طبق طرح، این کنترل باید «تا زمانی که اطمینان حاصل شود غزه دیگر تهدید مسلحانه جدیدی تولید نمی‌کند» ادامه یابد.
این بدین معناست که اسرائیل به سادگی نمی‌خواهد خاک غزه را ترک کند؛ بلکه هدف آن مهندسی امنیتی است که به بهانه امنیت «خروج» را تبدیل به یک حضوری مستمر کند.
بنا بر متن کامل طرح ترامپ که توسط خبرگزاری رویترز منتشر شده است، این نقشه صرفاً بخش نظامی را شامل نمی‌شود بلکه سازوکاری برای بازسازی غزه پیش‌بینی کرده است.
مطابق این طرح، «غزه جدید» باید منطقه‌ای بدون افراط‌گرایی باشد، با نهاد انتقالی فلسطینی که توسط تکنوکرات‌های بین‌المللی و فلسطینی اداره می‌شود؛ آن هم تحت نظارت یک «شورای صلح» بین‌المللی که ترامپ در آن نقش محوری دارد.
این نهادِ موقتی قرار است مسئولیت مدیریت بازسازی، توزیع کمک‌های انسانی و نظارت بر روند خلع سلاح در غزه را بر عهده بگیرد. اما این «غزه جدید» به‌رغم تصویر فریبنده‌اش، در واقع ممکن است ابزاری برای مشروعیت بخشیدن به حضور اسرائیل در قالب ناظر امنیتی و برای محدود کردن نفوذ واقعی فلسطینیان در اداره کشورشان باشد.
خلع سلاحِ غزه یا تسلیم اجباری؟
یکی از ستون‌های این طرح، «خلع سلاح کامل» از گروه‌های فلسطینی است. طبق جزئیات طرح ترامپ، تمامی ساختار نظامی حماس باید نابود شود، از تونل‌ها تا تأسیسات تسلیحاتی و ناظران مستقل باید این روند را پیگیری کنند. همزمان، کسانی از اعضای حماس که مایل به ترک فعالیت نظامی باشند، گزینه انتقال امن به کشورهای دیگر را پیش روی خواهند داشت. این استراتژی، در عمل می‌تواند به معنای تضعیف کامل مقاومت فلسطین باشد.
هجمه اقتصادی و بازسازی مشروط
طرح ترامپ وعده‌های اقتصادی هم دارد: بازسازی زیرساخت‌های غزه با کمک های بین‌المللی، تأسیس منطقه اقتصادی ویژه و تسریع در ورود کمک‌های انسانی به داخل باریکه. اما این بازسازی با «قوانینی» همراه خواهد بود: نظارت بین‌المللی، دخالت تکنوکرات‌ها و پیوند برنامه‌های اقتصادی با شروط امنیتی. یعنی بازسازی غزه نه به عنوان یک اقدام مستقل محلی بلکه به‌عنوان بخشی از پروژه بزرگ‌تر امنیتی و ژئوپولیتیکی طراحی شده است. به این ترتیب، کمک‌های بین‌المللی می‌تواند به ابزاری برای تحکیم نفوذ آمریکا و اسرائیل تبدیل شود، نه صرفاً راهی برای بهبود زندگی مردم فلسطین.
مشروعیت‌سازی اشغال
نقشه و طرح ترامپ به‌ظاهر با شعار پایان اشغال و بازسازی برای مردم غزه همراه است؛ اما تحلیل عمیق‌تر نشان می‌دهد که این یک دام سیاسی است. خروج نظامی برنامه‌ریزی شده، ایجاد نوار حائل امنیتی، تشکیل نهاد تکنوکرات تحت نظارت بین‌المللی و اعمال محدودیت‌های جدی در منابع قدرت فلسطینی، همه نشان می‌دهند که این نقشه در خدمت تثبیت سلطه اسرائیل بر غزه است، نه رهایی آن. علی‌رغم وعده‌های بازسازی، «غزه جدید» در چارچوبی تعریف می‌شود که استقلال واقعی فلسطینیان را محدود می‌کند.
نتیجه
نقشه‌ای که کاخ سفید منتشر کرده و به‌عنوان بخشی از طرح ترامپ برای پایان جنگ در غزه مطرح شده، اگرچه ظاهر «صلح‌آمیز» دارد، اما در باطن پروژه‌ای برای حفظ کنترل اسرائیل بر غزه و محدود کردن قدرت فلسطینیان است. کاهش تدریجی نیروهای اسرائیلی، ایجاد کمربند امنیتی، بازسازی زیر نظارت بین‌المللی و تلاش برای خلع سلاح کامل مقاومت، همه نشان‌دهنده طراحی نظام مند برای استمرار نفوذ اسرائیل است؛ نه ترک غزه به معنای واقعی.
این طرح نه تنها تهدیدی برای حق مردم فلسطین به استقلال و حاکمیت است، بلکه خطری بزرگ برای آینده سیاسی و انسانی غزه محسوب می‌شود. نباید اجازه داد که نقشه «آزادی»، به ابزاری برای مشروعیت‌سازی اشغال تبدیل شود.
