در سال ۱۳۵۰ خورشیدی، رودخانه دز نقش حیاتی خود را به عنوان شریان اصلی زندگی در دزفول ایفا می‌کرد و ویژگی‌های اصلی آن شامل موارد زیر بود:
وضعیت طبیعی: رود دز رودخانه‌ای دائمی و پرآب بود که از میان شهر دزفول می‌گذشت و بستر آن در آن زمان به شکل طبیعی‌تر و گسترده‌تری بود.
اهمیت تاریخی و شهری: مانند گذشته، رودخانه عامل اصلی شکل‌گیری و توسعه بافت قدیمی شهر دزفول بود و خانه‌ها و محلات قدیمی بر روی صخره‌های مشرف به رودخانه بنا شده بودند.
پل‌های ارتباطی: پل قدیمی و تاریخی دزفول (که بنای اولیه آن به دوران ساسانیان بازمی‌گردد) اصلی‌ترین گذرگاه روی رودخانه بود. در این دوره، پل جدید دزفول نیز احتمالاً ساخته شده یا در مراحل پایانی ساخت قرار داشت، زیرا در برخی منابع به وجود پل‌های مختلف از جمله پل جدید در کنار پل قدیمی اشاره شده است.
آسیاب‌های آبی: آسیاب‌های آبی قدیمی متعددی در ساحل رودخانه وجود داشت که مردم برای تهیه آرد از آنها استفاده می‌کردند و بخشی جدایی‌ناپذیر از منظر رودخانه در آن زمان بودند.
کاربری‌های محلی: مردم محلی برای عبور از عرض رودخانه، به ویژه در زمان بازسازی پل قدیمی، از وسایل سنتی مانند "کلک" استفاده می‌کردند. همچنین، حضور گاومیش‌ها در کنار رودخانه منظره‌ای رایج و زیبا از زندگی روزمره آن دوران بود.
ماهیت تفریحی: رودخانه از دیرباز محلی برای تفریح، شنا و گذراندن اوقات فراغت مردم دزفول، به خصوص در روزهای گرم تابستان، بوده است.
منبع: دنیای قدیم
