خبرآنلاین-نویسنده: آزاد عیسی - مترجم: علی مجتهد زاده:فعالان آفریقای جنوبی ادعا کرده‌اند که اسرائیل با بهره‌گیری از یک گروه بشردوستانه مبهم فلسطینی‌ها را به خروج از غزه وادار می‌کند. آن‌ها این اقدام را تازه‌ترین شکل پاکسازی قومی از اکتبر 2023 تاکنون می‌دانند.
روز پنج‌شنبه هواپیمایی با ۱۵۳ فلسطینی از غزه در فرودگاه بین‌المللی او آر تامبو آفریقای جنوبی نشست. هواپیما حدود ۱۲ ساعت روی باند متوقف ماند و به مسافران اجازه پیاده شدن داده نشد. این وضعیت باعث سردرگمی و خشم نسبت به مقام‌های محلی شد. چند ساعت بعد فعالان و مقام‌های آفریقای جنوبی چند ناهماهنگی در سازماندهی سفر این مسافران پیدا کردند. نهادی به نام الـمجد اروپا گردش کار را بر عهده داشته است.
فعالان می‌گویند دولت آفریقای جنوبی اصلاً از ورود این افراد خبر نداشت. خود مسافران هم هیچ مدرک یا کاغذی برای رسیدگی اداری در کشور به‌همراه نداشتند. شگفت‌تر اینکه چند فلسطینی گفته‌اند بدون آن‌که دقیقاً بدانند به کجا می‌روند سوار این پرواز شده‌اند. نعیم جینه فعال باسابقه و پژوهشگر در ژوهانسبورگ به «میدل ایست آی» گفت این تحولات نشان می‌دهد اسرائیل با سوء‌استفاده از استیصال فلسطینی‌ها سیاست جابجایی اجباری را بی‌سروصدا پیش می‌برد و گروه الـمجد اروپا نقش مجرای انتقال را بازی می‌کند.
به نظر می‌رسد هدف بی‌جا کردن دائمی طبقه حرفه‌ای چون پزشکان و آموزگاران و بازرگانان باشد. او گفت: «برای ما روشن است که الـمجد پوششی برای دولت و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل است و پروژه‌ای برای کمک به پاکسازی قومی غزه.»
ادعای جینه پس از آن مطرح شد که یک مقام نظامی اسرائیل بی‌ذکر نام به «اسوشیتد پرس» گفت اسرائیل انتقال فلسطینی‌ها از غزه به گذرگاه کرم ابوسالم در جنوب اسرائیل را تسهیل کرده است. سپس آن‌ها به فرودگاه رامون برده شده‌اند و با پروازی که ابتدا به نایروبی و بعد ژوهانسبورگ رفت از کشور خارج شدند.
سارا اوستهایزن یکی از فعالان حاضر در جمع حمایت‌کنندگان از این فلسطینی‌ها در ژوهانسبورگ به «میدل ایست آی» گفت روی کارت پرواز مسافران مقاصد گوناگونی دیده می‌شد. از هند تا مالزی و اندونزی. او گفت: «هیچ دلیلی نبود مسافران در هیچ مرحله‌ای واقعاً بدانند به کجا می‌روند.» و افزود که این «به نظر نوعی قاچاق انسان می‌آید.»
«میدل ایست آی» برای دریافت نظر الـمجد اروپا تلاش کرد ولی تا زمان انتشار پاسخی نرسید.
گروهی در سایه
الـمجد اروپا طبق نوشته‌های وبسایتش در سال 2010 شکل گرفته است. ظاهراً در آلمان ثبت شده و دفتر مرکزی آن در اورشلیم قرار دارد. این گروه می‌گوید خدمات تخلیه بشردوستانه، توزیع اضطراری غذا و برنامه کمک‌های پزشکی ارائه می‌دهد. در وبسایت آمده است: «ما در رساندن کمک و عملیات نجات به جوامع مسلمان در مناطق جنگی تخصص داریم. این شامل تسهیل دسترسی بیماران به مراقبت حیاتی، تأمین سفر درمانی به خارج و تضمین همراهی خانواده‌ها در طول درمان است.»
ولی خالد وعوده فعال گروه «انتفاضه اجتماعی» در ژوهانسبورگ که نخستین بار اواخر اکتبر درباره این سازمان هشدار داد می‌گوید این گروه انگار از هیچ پدیدار شده است. او به «میدل ایست آی» گفت الـمجد اروپا ماه‌هاست در شبکه‌های اجتماعی توانایی خود برای خارج کردن فلسطینی‌ها از غزه را تبلیغ می‌کند.
طبق دانسته‌های «میدل ایست آی» فلسطینی‌هایی که به آفریقای جنوبی سفر کردند یا خودشان الـمجد اروپا را پیدا کرده و درخواست کمک داده‌اند یا نمایندگان گروه در غزه سراغشان رفته‌اند. وعوده گفت پناهجویان با فردی که به نظر نماینده فلسطینی گروه بود از طریق واتسپ در تماس بودند. او گفت: «هیچ‌کس چیزی مشکوک ندید. چون فکر می‌کردند راه دیگری برای خروج از غزه است. رَفَح بسته است.»
با وجود چیزی که «آتش‌بس» نامیده شد و در اکتبر اجرا گردید اسرائیل همچنان گاه‌به‌گاه غزه را بمباران می‌کند. صدها فلسطینی در هفته‌های اخیر کشته شده‌اند. بیش از ۸۰ درصد سازه‌ها تخریب شده است. بخش‌های بزرگی از غزه غیرقابل سکونت مانده است. با آمدن زمستان وضعیت فاجعه‌بارتر می‌شود و ورود کمک‌ها کند و ناکافی است.
وعوده گفت: «من کاملاً فکر می‌کنم اسرائیل دارد از فلسطینی‌های غزه شکار می‌کند. در سطحی دیگر از افراد آسیب‌پذیر پول درمی‌آورند. افرادی با اختلال پساآسیب پس از دو سال نسل‌کشی و کسانی که شاهد مرگ عزیزانشان بوده‌اند.»
خانواده‌ها مبالغ متفاوتی پرداخت کرده‌اند. از ۱۵۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار برای هر نفر. به آن‌ها محل تجمعی در غزه داده شد تا سفر با پرواز چارتر از آن‌جا آغاز شود. روز شنبه شیـمی زوارتس سخنگوی کوگات نهاد اسرائیلی امور مدنی در کرانه باختری اشغالی و غزه به «خبرگزاری فرانسه» گفت پس از آن‌که این نهاد «از کشور ثالثی برای پذیرش مسافران تأیید گرفت» به فلسطینی‌ها اجازه خروج از غزه داده شد. کشور مقصد مشخص نشد.
یک روز قبل سفارت فلسطین در آفریقای جنوبی گفت این پرواز را «سازمانی ثبت‌نشده و گمراه‌کننده ترتیب داده که شرایط تراژیک انسانی مردم ما در غزه را دستمایه قرار داد. خانواده‌ها را فریب داد. از آن‌ها پول گرفت و سفری غیرقانونی و غیرمسئولانه را تسهیل کرد.»
پرواز دوم
هرچند رسیدن پرواز در 13 نوامبر برای دولت آفریقای جنوبی غیرمنتظره بود ولی اوستهایزن می‌گوید برگزارکنندگان در ژوهانسبورگ حدس‌هایی درباره ورود یک هواپیمای پُر از پناهجو در همان روز را داشتند. او می‌گوید فعالان محلی اوایل نوامبر در شهر با یک خانواده فلسطینی برخوردند که گفتند 28 اکتبر با پرواز چارتر و همراه چندین نفر دیگر به آفریقای جنوبی آمده‌اند. با جست‌وجو مشخص شد حدود ۱۸۰ فلسطینی با آن پرواز وارد شده‌اند. بعضی گفته بودند اعضای خانواده‌شان در پرواز دومی در 13 نوامبر خواهند رسید. به گفته برگزارکنندگان به برخی از مسافران وعده اسکان در مقصد نهایی داده شده بود. ولی هنگام ورود خود را در کشوری غریب دیدند. بدون راهنما و بدون پشتیبانی و بدون توضیح درباره وضعیت یا حقوقشان.
به هر نفر فقط نشانی هتلی در شهر داده شد. بلافاصله از هم جدا شدند. اسکان هم فقط ۷ روز بود. کمی بعد ارتباط‌های واتسپی هم قطع شد و الـمجد اروپا ناپدید. جینه که پنج‌شنبه هنگام توقف ۱۲ ساعته هواپیما روی باند وارد هواپیما شد وضعیت داخل را «اسفناک و هولناک» توصیف کرد.
به گفته او به مسافران در طول پرواز آب و غذا داده نشده بود. چند نوزاد ۲۴ ساعت پوشکشان عوض نشده بود. یک زن باردار از دردهای زایمان رنج می‌برد. کودکی دچار تشنج بود. مسافران ساعت‌ها در گرما منتظر پیاده شدن ماندند. جینه گفت فلسطینی‌های این پرواز در اسرائیل از دارایی‌هایشان عاری شده بودند. فقط کیف پول، تلفن، گذرنامه و لباس‌های تنشان را داشتند. اجازه حمل چیز دیگری نداشتند. نگران‌کننده‌تر اینکه هر خانواده تصوری متفاوت از مقصد داشت.
در بیانیه گروه‌های مدنی که شنبه به «میدل ایست آی» ارسال شد آمده است: «نحوه خروج آنان از غزه و انتقال ناآگاهانه‌شان به آفریقای جنوبی نشان‌دهنده دخالت عمیق دولت اسرائیل است و نقض حقوق افرادی که به دنبال رهایی از جنایت‌های نسل‌کُشانه اسرائیل در غزه هستند.»
«هواپیمای مرموز»
پس از مذاکرات و رایزنی‌های فراوان و پیگیری‌های جامعه مدنی در روز پنج‌شنبه دولت آفریقای جنوبی اجازه پیاده شدن مسافران را صادر کرد. جمعه رئیس‌جمهور سیریل رامافوسا این پناهجویان را «افرادی از غزه که به‌طرزی مرموز سوار هواپیما شدند» توصیف کرد. او گفت: «طبعاً باید به منشأ موضوع نگاه کنیم. از کجا شروع شد. چرا به این‌جا آورده شدند. چون هیچ مدرکی نداشتند.» وزارت خارجه فلسطین از دولت رامافوسا تشکر کرد. ولی فعالان محلی از کم‌توجهی «سازمان مدیریت مرزها» نسبت به این فلسطینی‌ها شگفت‌زده و ناراحت‌اند.
اوستهایزن گفت حتی اگر مسافران مدارک درست نداشتند نباید رسیدگی به نیازهای آنان این‌قدر طول می‌کشید. این‌ها افرادی بودند که از یک نسل‌کشی جان به‌در برده‌اند. او گفت مسافران خسته، تشنه و گیج بودند. این رویداد شکاف‌های درون دولت آفریقای جنوبی در قبال فلسطین را نیز نشان داد.
«کنگره ملی آفریقا» در ژوئن 2024 اکثریت پارلمانی را از دست داد و اکنون قدرت را با چند حزب شریک است و از جمله با «اتحاد دموکراتیک» حامی اسرائیل.
وزارت کشور که با سازمان مدیریت مرزها همکاری نزدیک دارد به ریاست لئون شریبر از حزب اتحاد دموکراتیک اداره می‌شود.
فعالان می‌گویند تنها پس از دخالت مستقیم رامافوسا بود که سازمان مدیریت مرزها برای فلسطینی‌ها ویزای ۹۰ روزه صادر کرد. با این حال وزارت کشور در بیانیه‌ای گفت وقتی مشخص شد به پناهجویان «به‌مدت اقامتشان اسکان و مراقبت ارائه می‌شود» وزیر کشور مجموعه اطلاعات تازه را برای بررسی به کمیسر سازمان مدیریت مرزها از جمله بر مبنای ملاحظات بشردوستانه ارائه کرده است.
فعالان خواستار تحقیق کامل درباره الـمجد اروپا و نیز واکنش دولت آفریقای جنوبی‌اند. اوستهایزن گفت: «ما تحقیق کامل می‌خواهیم. نه فقط درباره پیشینه بلکه درباره نحوه رسیدگی به موضوع در آفریقای جنوبی. دولت ما موضعی حامی فلسطین گرفته است. شما ما را در ICC و ICJ دیده‌اید. برای ما این نحوه برخورد با افرادی که به‌شدت نیازمند بودند بسیار شرم‌آور است.»\
منبع: میدل ایست آی
۳۱۲/۴۲
