از زمان مشاهده دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS در منظومه شمسی در اوایل امسال، دانشمندان از حضور این «جسم میان‌ستاره‌ای» شگفت زده شده‌اند. به‌همین‌دلیل، ناسا مجموعه‌ای از ابزارهای فضایی خود را به‌سمت این جرم شگفت‌انگیز متمرکز کرده و حالا تصاویر جدیدی از آن منتشر شده است.
روز چهارشنبه، ناسا تصاویر کاملاً جدیدی از 3I/ATLAS منتشر کرده که توسط فضاپیماهای مختلفی مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب، مدارگرد شناسایی مریخ (MRO)، مریخ‌نورد استقامت و فضاپیمای Lucy ثبت شده‌اند. در مجموع، 15 مأموریت فضایی این آژانس برای دریافت داده‌های تازه از این مهمان میان‌ستاره‌ای در حالت آماده‌باش هستند.
اولین تصویری که ناسا در نشست خبری به آن اشاره کرده، توسط نزدیک‌ترین فضاپیما به دنباله‌دار، یعنی مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) ثبت شده است. این فضاپیما در 2 اکتبر و زمانی که حدود 31 میلیون کیلومتر با آن فاصله داشته، تصویر این دنباله‌دار را با دوربین HiRISE خود به ثبت رسانده است.
ناسا با انتشار این تصاویر تأیید کرده که 3I/ATLAS واقعاً یک دنباله‌دار است. بنابراین شایعات اینترنتی که احتمال حضور یک سفینه فضایی بیگانه را مطرح کرده‌اند طبق گفته این آژانس فضایی درست نیستند.
«آمیت کش‌تریا»، معاون مدیر ناسا، می‌گوید:
«ظاهر و رفتار آن کاملاً شبیه یک دنباله‌دار است، و تمام شواهد این موضوع را نشان می‌دهند. اما این نمونه از بیرون منظومه شمسی آمده، و همین آن را هیجان‌انگیز، جذاب و از نظر علمی بسیار مهم می‌کند.»
او همچنین درباره رفتار 3I/ATLAS می‌گوید:
«همانطور که مشاهده می‌کنید، دنباله‌دار مانند یک توپ سفید محو دیده می‌شود. این توپ، ابری از غبار و یخ است که دنباله‌دار هنگام حرکت به‌سمت خورشید از خود آزاد می‌کند و به آن کُما می‌گوییم.»
سپس داده‌های تلسکوپ جیمز وب (JWST) و تلسکوپ SPHEREx بررسی شده که آسمان را در نور فروسرخ رصد می‌کنند. با انجام این کار، محققان توانسته‌اند مقدار زیادی گاز دی‌اکسیدکربن را در کُما و ابر گازوغباری اطراف دنباله‌دار شناسایی کنند. داده‌های فروسرخ همچنین حضور یخ‌آب را نیز در کنار دی‌اکسیدکربن در هسته دنباله‌دار تأیید کرده است.
«تام استتلر»، دانشمند ارشد ناسا در مورد این موضوع توضیح می‌دهد:
«این دنباله‌دار نیز مانند دیگر دنباله‌دارها عمل می‌کند، یعنی دی‌اکسیدکربن و آب تبخیر می‌کند. اما نسبت دی‌اکسیدکربن به آب در آن بیشتر است؛ و این نکته بسیار جالبی است.»
نکته جالب‌توجه دیگری که استتلر به آن اشاره کرده این است که 3I/ATLAS نسبت به آهن، نیکل بیشتری منتشر می‌کند.
عبور چنین جرم میان‌ستاره‌ای از منظومه شمسی اتفاق بسیار نادر و البته مهمی است. درک رفتار و ترکیبات این اجرام می‌تواند به شناخت محیط‌های پیرامون ستارگان دیگر کمک کند. دانشمندان همچنین توضیح داده‌اند که احتمالاً جیمز وب آخرین فضاپیمایی خواهد بود که 3I/ATLAS را هنگام خروج از منظومه شمسی رصد می‌کند.
درحال‌حاضر حتی اندازه دقیق دنباله‌دار مشخص نیست، زیرا لایه ضخیم غبار، دید مستقیم به هسته را دشوار کرده است. درباره مبدا آن نیز با توجه به حرکت خورشید و دیگر ستارگان در کهکشان، محققان فقط گفته‌اند که این دنباله‌دار احتمالاً مدت بسیار طولانی در فضای میان‌ستاره‌ای سفر کرده است.
