وقتی علم قربانی ملاحظات سیاسی می‌شود؛تکرار ماجرای گالیله با تحریم علمی

خبرگزاری مهر یکشنبه 18 آبان 1404 - 16:27
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در یادداشتی از رفتار ناشران بزرگ بین‌المللی نسبت به پژوهشگران ایرانی انتقاد کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، شاهین آخوندزاده، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و سردبیر مجله شورای پزشکی ایران (JIMC)، در یادداشتی با عنوان «آیا اسپرینگر نیچر در حال تکرار ماجرای گالیله است؟»، از رفتار ناشران بزرگ بین‌المللی، به‌ویژه «اشپرینگر نیچر» (Springer Nature)، با محققان ایرانی انتقاد کردند.

در این یادداشت آمده است که این ناشران در حال «رد خودکار» (Automatic Rejection) مقالات محققان ایرانی با استناد به تحریم‌های بین‌المللی هستند. همچنین برخی مقالات که فرآیند داوری را با موفقیت طی کرده و به مرحله «آماده‌سازی نهایی برای چاپ» (Galley Proof) رسیده بودند، ناگهان توسط ناشر پس گرفته شده‌اند.

آخوندزاده در این یادداشت رفتار ناشران را «تحریم علمی» (Scientific Sanctions) خوانده و آن را به رفتار کلیسا با گالیله تشبیه کرده است؛ جایی که علم قربانی ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیک می‌شود.

به گفته وی؛ این رویه، اصل «بی‌طرفی آکادمیک» (Academic Neutrality) و «جهان‌شمولی علم» را به شدت تضعیف می‌کند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت خاطر نشان کرده بسیاری از محققان ایرانی که مقالاتشان رد می‌شود، همزمان به‌عنوان داور، عضو هیئت تحریریه و حتی سردبیر در همان مجلات غربی در حال خدمت به جامعه علمی جهانی هستند. این نشان می‌دهد که رد مقالات آن‌ها به دلیل عدم شایستگی نبوده؛ بلکه به بهانه تحریم‌های سیاسی است.

دکتر آخوندزاده در این یادداشت به هشداری جدی درباره خطر سیاسی شدن علم تأکید می‌کند و در جمله پایانی این یادداشت تاکید کرده است که «علم باید پناهگاهی برای تفکر آزاد، بحث و مناظره دقیق و همکاری جهانی باقی بماند، نه اینکه به یک قربانی در بازی مانورهای ژئوپلیتیک تبدیل شود.»

منبع خبر "خبرگزاری مهر" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.