اگر شاخی روی سر انسان ببینید، احتمالاً یاد اسطوره‌های باستانی یا داستان‌های فانتزی می‌افتید. اما این پدیده یک عارضه پزشکی نادر اما واقعی به نام «شاخ پوستی» یا در اصطلاح علمی «Cornu Cutaneum» است. اندازه این شاخ می‌تواند از یک برجستگی کوچک تا ساختاری بزرگ و نگران‌کننده متغیر باشد و درک علت تشکیل آن برای تشخیص اهمیت دارد.
شاخ در انسان یک ضایعه پوستی است که از توده‌های فشرده و متراکم کراتین (همان پروتئین سازنده مو، ناخن و لایه بیرونی پوست ما) ساخته شده است. این توده کراتینی از سطح پوست به بیرون رشد می‌کند.
شکل آنها معمولاً خمیده یا مخروطی و بافتشان سخت است، که شباهت زیادی به شاخ حیواناتی مانند گوسفند یا گاو دارد. رنگ آنها می‌تواند از زرد تا قهوه‌ای یا خاکستری متغیر باشد. این رنگ به میزان رنگدانه و سلول‌های مرده‌ای بستگی دارد که در حین ساخته‌شدن توده کراتین، در آن به دام می‌افتند.
شاخ‌های پوستی خودبه‌خود ایجاد نمی‌شوند. آنها تجمعی فشرده از کراتین هستند که در اثر هیپرکراتوز (Hyperkeratosis) یا تولید بیش‌ازحد لایه شاخی پوست ایجاد می‌شوند. این رشد انفجاری کراتین، همیشه از یک ضایعه پوستی قبلی (پایه) نشأت می‌گیرد. این ضایعات پایه‌ای می‌توانند به سه دسته تقسیم شوند:
شایع‌ترین سرطانی که باعث ایجاد این شاخ‌ها می‌شود، «کارسینوم سلول سنگفرشی» (Squamous Cell Carcinoma) است. این سرطان از لایه بیرونی پوست شروع می‌شود و در این موارد، سلول‌ها با ازدست‌دادن ساختار طبیعی خود و رشد کنترل‌نشده، تولید کراتین را به شدت افزایش می‌دهند که منجر به تشکیل شاخ می‌شود. اگر این نوع سرطان درمان نشود، می‌تواند به بافت‌های عمیق‌تر حمله کند.
این شاخ‌های سرطانی در بزرگسالان مسن (معمولاً بالای ۶۰ سال) و افراد با پوست روشن (که به آفتاب حساس‌تر هستند) بسیار شایع‌تر هستند. مهم‌ترین عامل خطر، قرارگرفتن طولانی‌مدت و بدون محافظت در معرض نور فرابنفش (UV) خورشید است. به همین دلیل، این شاخ‌ها اغلب در نواحی در معرض نور مانند سر، صورت، گوش‌ها و پشت دست‌ها ظاهر می‌شوند.
درمان شاخ پوستی تقریباً همیشه شامل برداشتن کامل آن با جراحی (اکسیزیون) است. از آنجایی که بخش قابل توجهی (یک از هر ۵ مورد) از این شاخ‌ها می‌توانند در پایه خود سرطانی باشند، تنها راه تشخیص قطعی خوش‌خیم یا بدخیم‌بودن ضایعه، ارسال شاخ برداشته‌شده به آزمایشگاه آسیب‌شناسی است. اگر پایه شاخ سرطانی تشخیص داده شود، ممکن است به درمان‌های بیشتری (مانند جراحی گسترده‌تر یا پرتودرمانی) نیاز باشد. هر فردی که متوجه رشد چنین ضایعه سخت، برجسته و شبیه شاخی روی پوست خود می‌شود، باید فوراً برای ارزیابی به پزشک متخصص پوست مراجعه کند.
برخی از این شاخ‌ها به اندازه‌های حیرت‌آوری می‌رسند و در طول تاریخ نمونه‌های عجیبی دیده شده است. در سال ۲۰۲۴ زنی مسن در چین به دلیل شاخ پوستی بزرگی که از پیشانی‌اش رشد کرده و طی هفت سال به ده سانتی‌متر رسیده بود، خبرساز شد. در موردی دیگر، بیماری در هند گزارش شد که شاخ شیطان بر بالای سرش داشت.
اما رکورد بزرگ‌ترین شاخ پوستی ثبت‌شده در تاریخ احتمالاً متعلق به «مادام دیمانش» (Madame Dimanche)، زنی فرانسوی در اوایل قرن نوزدهم است. شاخ این زن به طول نزدیک به ۲۵ سانتی‌متر رسید و قبل از برداشته‌شدن به پایین‌تر چانه‌اش رسیده بود.
