به گزارش اقتصادنیوز، روزنامه فرهیختگان نوشت:
طی هفت، هشت سال گذشته حجم واردات ایران یک جهش بزرگ را تجربه کرده است؛ از حدود ۴۵ میلیارد دلار در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به بیش از ۷۳ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این افزایش چشمگیر گرچه عمدتاً مربوط به اقلام مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای است که برای تأمین نیاز‌های مردم و تداوم تولید ضروری‌اند؛ اما نکته‌ای که اقتصاددانان به آن اشاره می‌کنند، سرعت رشد واردات است؛ سرعتی که انگار با هیچ نشانه‌ای در رشد تولید یا جهش صادرات همراه نبوده است.
کارشناسان می‌گویند ممنوعیت واردات راه‌حل مناسبی نیست؛ اما به‌شدت نیازمند بازنگری و پالایش جدی در نحوه تخصیص ارز و حجم واردات هستیم. آن‌ها تأکید می‌کنند این پالایش باید با همکاری سه وزارتخانه کلیدی یعنی وزارت صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت انجام شود.
وزارت صمت به‌ویژه باید نقش محوری در این بازنگری ایفا کند؛ چراکه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده ارز در کشور محسوب می‌شود. در این میان، برخی کالا‌ها که در ظاهر به فناوری پیچیده نیاز ندارند و با سرمایه‌گذاری اندک می‌توان آن‌ها را تولید کرد، به‌طور ویژه موردتوجه قرار گرفته‌اند.
«فرهیختگان» در این بررسی به برخی اقلام قابل‌توجه که در لیست 1403 گمرک آمده پرداخته است. این اقلام عجیب از سنجاق‌قفلی و خودکار و مداد تراش تا پشم و شلنگ و آب پنیر را شامل می‌شود. در صدر این لیست جالب توجه شلنگ و متعلقات آن قرار دارد که حدود ۵ هزار و ۴۸۷ تن از آن وارد کشور شده است.
همچنین آب پنیر با بیش از ۴ هزار و ۶۵۷ تن در ردیف دوم قرار دارد و در سال 1403 بیش از 24 میلیون دلار واردات داشته است. صنعت زیبایی و به‌ویژه تزریق ژل و بوتاکس که این روز‌ها به ترند جامعه تبدیل شده نیز عدد قابل توجهی از واردات را به خود اختصاص داده است. با در نظر گرفتن این نکته مهم که تزریق ژل‌های مختلف به زیر پوست به صورت سی‌سی انجام می‌شود، آمار‌ها حاکی از آن است که در سال 1403 حدود 45 تن واردات را از کشور‌های مختلف به خود اختصاص داده؛ یعنی در حدود 18 وانت، ژل مناسب تزریق زیر پوست وارد کشور شده است.
کامپوزیت نیز که در صنعت زیبایی ازجمله مواد دندانپزشکی پرطرف‌دار محسوب می‌شود که بسیاری از افراد تمایل دارند برای مصارف درمانی و زیبایی از آن استفاده کنند، در سال گذشته 25 تن از آن وارد کشور شده است.
«زیپ» اما از آن موارد خیلی جالب است که وزن کمی دارد و ساخت آن پیچیده نیست؛ اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید در سال گذشته حدود ۳ هزار و ۴۳۰ تن زیپ وارد کشور شده است! مکمل غذایی هم از آن مواردی است که سال گذشته 426 تن از آن وارد کشور شده. روان‌نویس با 716 تن واردات، سیاه‌دانه با 1272 تن واردات، مداد تراش با 725 تن واردات و اسپند با 2460 تن واردات نیز ازجمله موارد این لیست بلندبالا هستند. آب معدنی و آب گازدار نیز بیش از 6 هزار تن به کشور وارد شده است. سهم میوه خشک از این مجموعه 900 تن واردات و توپ 132 تن واردات بوده است.
همچنین واردات وسایل مانیکور و پدیکور مثلاً ناخن‌گیر و سوهان ناخن و... در سال 1403 حدود 113 تن بوده است. سنگ‌پا نیز که با عنوان ساینده طبیعی در لیست گمرک از آن نام برده شده، سهمی در حدود 636 تن را به خود اختصاص داده است. 603 تن رنگ مو و مواد آرایشی و پاکیزگی مو نیز در سال گذشته وارد شده است.
یکی از نقاط قابل‌تأمل موضوع واردات «پشم» در کشور است. پشم گوسفند یکی از محصولات جانبی مهم دامداری است که در کنار گوشت و شیر می‌تواند نقش مؤثری در اقتصاد دامداران داشته باشد. بااین‌حال، در سال‌های اخیر به دلایل مختلفی مانند کاهش کیفیت پشم، نبود بازار مناسب، واردات نخ و تغییر الگوی مصرف، قیمت پشم به‌شدت کاهش‌یافته و در بسیاری موارد حتی چیدن آن برای دامدار صرفه اقتصادی ندارد.
عواملی مانند نژاد دام، رنگ طبیعی پشم، وجود ناخالصی‌هایی مانند ژار، استفاده از رنگ‌های شیمیایی و عدم جداسازی صحیح بخش‌های مختلف پشم، همگی در کاهش کیفیت و ارزش آن نقش دارند. این در حالی است که پشم قابلیت استفاده در صنایعی مانند فرش، نمد، موکت، لوازم خودرویی و حتی صنایع آرایشی را دارد.
گزارش‌ها نشان می‌دهد سالانه صد‌ها تن پشم گوسفند به دلیل قیمت پایین خرید، توسط دامداران دور ریخته می‌شود؛ به‌طوری‌که از برخی دام‌ها با ظرفیت تولید بالا، هیچ بهره اقتصادی از پشم حاصل نمی‌شود.
از سوی دیگر، کاهش فعالیت در صنایعی مانند قالیبافی که وابسته به پشم هستند، بر این وضعیت دامن زده و نیازمند حمایت جدی، آموزش دامداران، تربیت پشم‌چین‌های ماهر و توسعه صنایع تبدیلی و دستی است تا این منبع ارزشمند به‌جای دورریز، به بخشی سودآور از زنجیره دامداری تبدیل شود.
رئیس تشکل عشایر استان همدان پیش‌ازاین نیز در مصاحبه‌ای گفته بود سالانه 200 تن پشم گوسفندان دورریز می‌شود. این در حالی است که داده‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته بیش از یک هزار و ۵۹۰ تن پشم وارد کشور شده است؛ چیزی بیش از هزار وانت 1.5 تنی.
