به گزارش بهداشت نیوز، دکتر شهره نوروزی، فلوشیپ جراحی بینی و سینوس و عضو هیاتعلمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: اپیستاکسی به هرگونه خروج خون از حفرات بینی گفته میشود که ممکن است از حفرههای قدامی یا خلفی باشد. در نوع قدامی، خونریزی به سمت بیرون و در نوع خلفی، به سمت حلق جریان مییابد. بینی یکی از نواحی بسیار پرعروق بدن است و به همین دلیل، عوامل گوناگونی میتوانند فرد را مستعد خونریزی کنند.
وی افزود: در اطفال، عروق مخاط داخلی بینی و سینوسها حساستر بوده و بهدلیل تماس بیشتر با عوامل تحریککننده مانند تروما، تغییرات فشار، گرما و سرما، یا عفونتها و آلرژیها، زمینه خشکی مخاط و پارگی مویرگها افزایش مییابد. از این روز، این شرایط، عامل اصلی شیوع بالای خونریزی در کودکان نسبت به بزرگسالان به شمار میرود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ادامه داد: در بالغین، میزان بروز خونریزی بینی در زنان و مردان تقریباً یکسان است. از جمله علل شایع در این گروه میتوان به بیماریهایی مانند فشار خون بالا، دیابت و مشکلات قلبیعروقی اشاره کرد. مصرف داروهای ضدانعقاد خون مانند آسپرین یا برخی داروهای قلبی عروقی نیز با اختلال عملکرد پلاکتها، احتمال خونریزی را افزایش میدهد. همچنین تروما، خشکی هوا، دستکاری بیش از حد بینی و انحراف تیغه میانی(Septal Deviation) نیز از دیگر علل رایج خونریزی بینی در بزرگسالان میباشد.
دکتر نوروزی تاکید کرد: افراد دچار اختلالات انعقادی خون از جمله بیماران هموفیلی و همچنین بیماران کلیوی و کبدی نیز در معرض خطر خونریزی بینی قرار دارند. چراکه این بیماریها در عملکرد پلاکتها یا تولید فاکتورهای انعقادی خون اختلال ایجاد میکنند. به همین دلیل لازم است برای کنترل مؤثر خونریزی، ابتدا علت زمینهای آن شناسایی و سپس اصلاح گردد. همچنین مصرف برخی داروهای مسکن و ضدالتهاب مانند بروفن، ژلوفن و کورتون نیز از عوامل افزایشدهنده خطر خونریزی بینی در افراد بهشمار میروند.
وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از علل خونریزی بینی، وجود تومورهای بینی و سینوس است، اگرچه در مقایسه با عوامل ذکرشده، نادر و کمشیوعتر محسوب میشود اما یک مسئله بسیار مهمی است که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. خونریزی بینی معمولا نشانهی اولیه وجود این نوع تومورهاست که هم در زنان و هم مردان دیده میشود.
این فلوشیپ جراحی بینی و سینوس اظهار داشت: البته باید توجه داشت که در مقایسه با بزرگسالان، وجود تومورهای بینی و سینوس یکی از علل نسبتا شایع خونریزی بینی در اطفال و به ویژه نوجوانان پسر به شمار میرود و در این میان، یک نوع تومور بینی به نام آنژیو فیبروما، منحصرا نوجوانان پسر را درگیر میکند؛ پسران نوجوان با سابقه خونریزی مکرر و یکطرفه بینی باید از نظر تشخیص تومور آنژیو فیبروما تحت نظر قرار گیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: خونریزی بینی یک طرفه، توجه پزشک را بیشتر به وجود یک پاتولوژی مهمتر از جمله تشخیص تومورهای بینی و سینوس جلب میکند. تومورها از جمله مواردی هستند که منحصراً خونریزی یک طرفه ایجاد میکنند. برای تشخیص این تومورها، از روشهای اندوسکوپی، سیتیاسکن و امآرآی استفاده میشود تا وجود یا عدم وجود تومور تأیید گردد.
دکتر نوروزی در ادامه، به اقدامات اولیه هنگام بروز خونریزی بینی اشاره کرد و گفت: اقداماتی که میتوان برای کنترل خونریزی در منزل انجام داد، شامل این موارد است که ابتدا فرد خود یا با کمک اطرافیان باید روی صندلی بنشیند و سر خود را به سمت جلو خم کند؛ تاکید میشود که بههیچوجه نباید سر به عقب خم شود. زیرا در این حالت، خطر بروز آسپیراسیون (ورود خون به نای و سیستم تنفسی) بهویژه در کودکان و سالمندان بسیار بالاست.
وی افزود: در این شرایط، باید با استفاده از دستمال یا ظرفی مناسب، اجازه دهیم خون به سمت جلو خارج شود. سپس با دو انگشت، دیوارههای بینی را بهمدت ۱۰ دقیقه با فشار متوسط رو به زیاد نگه داشت و همزمان از کیسه یخ بر روی بینی، گونهها و پیشانی برای کاهش جریان خون استفاده کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: پس از کنترل اولیه خونریزی بینی در منزل، بیمار باید توسط پزشک متخصص گوشوحلقوبینی معاینه شود تا منشاء خونریزی شناسایی گردد. در کلینیک یا اورژانس، از ابزارهای پیشرفتهتری مانند آندوسکوپ برای مشاهده دقیق محل خونریزی استفاده میشود. اگر رگ خونریزی دهنده قابل مشاهده باشد، میتوان با کوتر نیترات نقره یا دستگاه الکتروکوتر بای پولار تحت بیحسی موضعی، آن را سوزاند.
این متخصص گوشوحلقوبینی اظهار داشت: در مواردی که محل خونریزی مشخص نباشد، از تامپون قدامی استفاده میشود و بیمار باید طی سه تا چهار روز بعد، برای خارجسازی تامپون و انجام بررسیهای تکمیلی مانند سیتیاسکن به پزشک مراجعه کند. بیماران توجه داشته باشند که کشیدن تامپون باید توسط پزشک انجام شود.
دکتر نوروزی تأکید کرد: درمان خونریزی بینی با کنترل موقت آن، قطعا کافی نیست؛ برای درمان این عارضه باید اختلالات انعقادی، داروهای مصرفی و بیماریهای زمینهای مانند مشکلات کبدی، کلیوی یا قلبی نیز بررسی و در صورت لزوم اصلاح شوند. در صورتیکه بیمار داروهای رقیقکننده خون مصرف میکند، باید با نظر پزشک متخصص قلب و عروق، داخلی یا نورولوژیست، مصرف این داروها موقتاً قطع یا دوز آنها کاهش یابد، برای این کار نیز مشاورههای لازم پزشکی در بیمارستانها انجام میشود.
وی تاکید کرد: در موارد شدید خونریزی بینی که منجر به افت فشار خون یا هموگلوبین میشود، تزریق خون یا پلاکت بسیار ضروری است و اگر علل زمینهای اصلاح نشود، احتمال تکرار خونریزی وجود دارد و در برخی موارد نیز حتی با انجام تمام اقدامات درمانی، کنترل خونریزی ممکن نخواهد بود.