زعفران ادویهای است که از گل گیاه زعفران یاCrocus sativus به دست میآید. بخش اعظم زعفران جهان در ایران کشت میشود، هرچند در کشورهایی مانند هند، افغانستان، مراکش و یونان نیز تولید میگردد. زعفران بهخاطر خواص آنتیاکسیدانی و دیگر فواید سلامتیاش شناخته شده است. همچنین زعفران معمولاً گرانترین ادویه جهان بهشمار میآید زیرا فرآیند کاشت و برداشت آن بسیار دشوار و زمانبر است.
پژوهشهای موجود و یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نگرانیهایی را دربارهی ایمنی مصرف زعفران در سه ماهه اول بارداری مطرح کردهاند. این مطالعه نشان داد که نرخ سقط جنین در میان زنانی که در این دورهی حساس در معرض زعفران بودهاند، بالاتر است. افزون بر این، در طب آیورودا نیز رویکردی احتیاطآمیز توصیه میشود و به زنان باردار پیشنهاد میکند در سه ماهه اول از مصرف زعفران خودداری کنند. با توجه به این یافتهها و توصیهها، زنان باردار باید احتیاط کنند و پیش از در نظر گرفتن مصرف زعفران در مراحل اولیه بارداری، با پزشک متخصص مشورت نمایند.
در سه ماهه دوم بارداری، مصرف زعفران در مقادیر توصیه شده میتواند به دلیل فواید بالقوهاش در نظر گرفته شود. با این حال، بسیار مهم است که پیش از افزودن زعفران به رژیم بارداری خود، با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
زعفران ممکن است در سه ماهه سوم بارداری برای آمادگی دهانه رحم و تحریک زایمان مزایای بالقوهای داشته باشد. همچنین بسیاری از زنان در این دوره، دچار گرفتگی عضلات پا و شکم یا درد مفاصل میشوند. خواص ضداسپاسم و ضددرد زعفران میتواند به کاهش انقباضات بیش از حد عضلانی و شل شدن مفاصل کمک کند و درد و ناراحتی عضلانی را تسکین دهد. با این حال، زنان باردار باید همواره پیش از افزودن زعفران به رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص مشورت کنند تا از ایمنی و تناسب آن اطمینان حاصل نمایند.
خیر، عصاره زعفران غلظت بسیار بالایی دارد. در برخی کشورهای آسیایی، از آن برای درمان افسردگی، کاهش وزن، چربیسوزی و کاهش ولع قند استفاده میشود اما هیچ پژوهش علمی معتبری درباره ایمنی مصرف عصاره زعفران در دوران بارداری وجود ندارد. از آنجا که این عصاره دارای ترکیز بالای کروسن (crocin) و سافرنال (safranal) است، بهتر است از مصرف آن خودداری شود.
زعفران قرنهاست که در طب سنتی برای درمان طیف گستردهای از مشکلات به کار میرود. در ادامه خواص زعفران در بارداری را ذکر میکنیم.
زنان باردار میتوانند پس از سه ماهه اول، روزانه بین ۰٫۵ تا ۲ گرم زعفران از تمام منابع غذایی مصرف کنند.
پژوهشها نشان میدهند که مصرف زعفران در این محدوده ممکن است به افزایش انعطافپذیری رحم و تسهیل زایمان کمک کند. مصرف بیش از این مقدار میتواند عوارض جانبی ایجاد کند.
دستورالعمل خاصی برای زمان مصرف زعفران در بارداری وجود ندارد. با این حال، در طب سنتی توصیه میشود زنان باردار از ماه پنجم به بعد، زمانی که حرکت جنین آغاز و بارداری پایدارتر میشود، زعفران را در مقادیر کم مصرف کنند.
با آنکه زیبایی نوزاد تحت تاثیر وراثت است و از پدر و مادر به ارث میرسد، نمیتوان از اهمیت تغذیه مادر در دوران بارداری بر زیبایی جنین چشمپوشی کرد. پژوهشهایی در هند نشان دادهاند که مصرف زعفران باعث روشنتر شدن رنگ پوست نوزاد میشود. همچنین باور دارند که زعفران میتواند برخی علائم شایع بارداری را کاهش دهد.
آیا مصرف زیاد زعفران میتواند باعث سقط جنین شود؟ در دوران بارداری باید در مصرف زعفران احتیاط کرد. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف مقادیر زیاد زعفران میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. دوزهای بالا (بیش از ۵ گرم در روز) در دوران بارداری باید اجتناب شود زیرا ممکن است باعث تحریک رحم گردد.
بنابراین، اگر عادت دارید در آشپزی از زعفران استفاده کنید یا قصد دارید شیر زعفران درست کنید، بهتر است ابتدا با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. ممکن است مصرف مقدار کم زعفران بیخطر باشد اما همیشه بهتر است پیش از مصرف، نظر پزشک را جویا شوید.
آیا زعفران برای زن باردار ضرر دارد؟ مصرف بیش از حد زعفران در بارداری میتواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. در ادامه، عوارض زعفران در بارداری را ذکر میکنیم.
همچنین برخی زنان ممکن است بر اثر مصرف زیاد زعفران دچار خونریزی، تهوع، استفراغ یا اسهال شوند. به دلیل سمیت احتمالی زعفران، معمولاً از این ادویه در مقدار بسیار کم استفاده میشود.
این اقدامات میتوانند به کاهش اثرات زعفران کمک کنند اما در صورت بروز هرگونه علائم غیرعادی، اولویت با مشاوره پزشکی است.
بله. شیر زعفران یکی از روشهای رایج مصرف زعفران در میان زنان باردار است زیرا ترکیب زعفران با شیر، علاوه بر طعم و عطر دلپذیر، ارزش غذایی شیر را نیز حفظ میکند. نوشیدن شیر زعفران در دوران بارداری یا افزودن زعفران به سایر محصولات لبنی بیخطر است زیرا در این روش تنها از چند رشته زعفران استفاده میشود.
میتوانید ۱ تا ۲ رشته زعفران را بهصورت درشت خرد کرده، آن را به شیر گرم اضافه کنید و خوب هم بزنید تا مخلوط شود. همچنین میتوانید رشتههای زعفران را حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب یا شیر خیس کنید و سپس آن را به لیوان شیر خود بیفزایید.
رنگ زعفران برای زن باردار مضر است؟ در آشپزی اغلب از زعفران استفاده میشود. بنابراین استفاده از رنگ زعفران برای زن باردار، بهطوری که فقط برای رنگدهی به غذا استفاده شود، مجاز است. با این حال، باید توجه داشت که مصرف مقادیر بسیار زیاد زعفران میتواند بر رحم تاثیر بگذارد. به طور کلی، استفاده از زعفران به عنوان رنگدهنده در غذاها معمولاً ایرادی ندارد.
ترکیب عسل و زعفران به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی شناخته شده است. مصرف این ترکیب در دوران بارداری، در صورتی که به مقدار کم باشد، معمولاً ایمن است. با این وجود، مصرف بیش از حد زعفران برای زنان باردار باید محدود شود زیرا ممکن است منجر به تحریک رحم گردد. در مورد عسل، اگر فرد باردار به آن حساسیتی نداشته باشد، مصرف آن به میزان معمول و متعادل میتواند مفید باشد.
بوی قوی زعفران اغلب به عنوان یک رایحه خوشایند و اشتهاآور شناخته میشود اما در دوران بارداری، حساسیت بویایی برخی زنان ممکن است افزایش یابد. در حالی که استشمام بوی زعفران به طور معمول هیچ خطری برای جنین یا مادر ندارد و عوارضی مانند انقباضات رحمی ایجاد نمیکند، ممکن است در زنانی که دچار تهوع و ویار حاملگی هستند باعث تشدید حالت تهوع یا ایجاد حس ناخوشایند شود. با این حال، استشمام بوی آن در محیط آشپزخانه، جای نگرانی ندارد.
اطلاعات کافی و قابل اعتمادی درباره ایمنی مصرف زعفران در دوران شیردهی وجود ندارد. بنابراین، بهتر است جانب احتیاط را رعایت کرده و تنها از مقادیر مجاز زعفران در دوران شیردهی استفاده کنید.
مصرف زعفران در دوران بارداری میتواند فواید متعددی داشته باشد اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود. در حالی که مقادیر کم زعفران پس از سه ماهه اول ممکن است به بهبود سلامت مادر و تسهیل زایمان کمک کند، مصرف بیش از حد آن، بهویژه در مراحل اولیه بارداری، میتواند خطراتی جدی مانند سقط جنین، زایمان زودرس یا ناهنجاریهای جنینی به همراه داشته باشد. زنان باردار باید از مصرف عصاره زعفران خودداری کرده و پیش از افزودن زعفران به رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص مشورت کنند.