کارنامه سینمای جهان در دوران کرونا

در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ سینماهای جهان با تعطیلی گسترده روبه‌رو بودند اما با آغاز سال ۲۰۲۱ و بازگشایی سینماها و کاهش محدودیت‌ها که به دنبال گسترش واکسیناسیون اتفاق افتاد، آرام آرام مردم به سینماها بازگشتند و بازار اکران رونق پیدا کرد. اتفاقاتی که بازارهای سینمایی در این دوران تجربه کردند منحصربه‌فرد بود. در آمریکا روند بازگشت به دوران پیش از کرونا به شکلی منطقی پی گرفته شد اما در برخی از کشورها این اتفاق رخ نداد. برای مثال در چین سینماها هرگز رونق پیش از کرونا را پیدا نکردند و حتی رسانه‌ها فروش‌های امیدبخشی را هم گزارش نکردند. در ایران هم به‌رغم بازگشایی ۱۰۰‌درصدی سینماها و حذف محدودیت‌های ظرفیتی، فروش فیلم‌‌‌ها تنها به مدد افزایش ۵۰‌درصدی قیمت بلیت، خودش را پایین‌دست رکوردهای پیش از کرونا نزدیک کرده است.

توقف توسعه در بازار چین؟

به نظر می‎‌‌‌رساند که کرونا شکاف بزرگی میان بازارهای سینما ایجاد کرده است. سینماهای آمریکا چند هفته است که تقریبا به روال روزهای پیش از کرونا دخل می‌‌‌زنند و سینماهای چین با تعطیلی و محدودیت گسترده و عدم‌استقبال مخاطبان روبه‌رو هستند و صورتشان را با سیلی سرخ نگه می‌دارند. آیا کرونا می‌تواند رونق و توسعه بازار چین را که می‌‌‌رفت با شکست کامل هالیوود، معادلات سینمای جهان را عوض کند، ‌‌‌ متوقف کند؟ آمارهای فروش دست‌کم در یک سال گذشته این نگرانی را برای چینی‌‌‌ها ایجاد کرده است. اوایل همین هفته در خبری اعلام شد که با شروع موج جدید ابتلا به ویروس کرونا در کشور چین، ۵۴‌درصد از سینماهای این کشور بار دیگر تعطیل شده‌‌‌اند.

سینمای چین که از ابتدای شروع همه‌گیری کرونا توانسته بود برای ۲ سال پیاپی عنوان بزرگ‌ترین بازار سینمایی جهان را از آمریکا بگیرد، بار دیگر به دلیل شیوع ویروس کرونا در این کشور ناگزیر به تعطیلی سالن‌‌‌های خود شد و بر اساس اعلام آمار منتشر شده هم‌اکنون ۵۴‌درصد از ظرفیت سینمایی این کشور غیرفعال است. قسمت اول از فیلم «جانوران شگفت‌‌‌انگیز» در سال ۲۰۱۶ در چین اکران شد که به فروش آغازین ۴/ ۴۰ میلیون دلار دست یافته بود و دنباله آن نیز در سال ۲۰۱۸ توانسته بود در هفته نخست اکران در چین ۶/ ۳۶ میلیون دلار بفروشد. «جانوران شگفت‌‌‌انگیز: اسرار دامبلدور» سومین قسمت از مجموعه فیلم‌‌‌های دنیای جادوگری و در کل یازدهمین قسمت از فیلم‌‌‌های دنیای جادوگری هری پاتر محسوب می‌شود. در این فیلم بازیگرانی نظیر «ادی ردمین»، «کاترین واترستون»، «جسیکا ویلیامز» و «جود لا» به ایفای نقش پرداخته‌‌‌اند. در ماه‌‌‌ها و سال‌های اخیر، فیلم‌‌‌های هالیوودی به‌‌‌طور آشکاری درآمد کمتری از محل گیشه سینمای چین داشته‌‌‌اند، اما مشخص نیست که عدم‌استقبال مورد انتظار از فیلم «جانوران شگفت‌‌‌انگیز: اسرار دامبلدور» در ادامه روند کاهشی علاقه چینی‌‌‌ها به فیلم‌‌‌های آمریکایی است یا ناشی از تعطیلی مجدد بخشی از سینماها در این کشور.

کارنامه کرونایی هالیوود

در آمریکا بسیاری از فیلم‌‌‌های پرهزینه و اصطلاحا معروف به بلاک باستر پس از شیوع کرونا برنامه‌‌‌های اکران خود را متوقف کردند. با این حال پس از بازگشایی، برخی از این فیلم‌‌‌ها ریسک اکران در شرایط کرونا را پذیرفتند و البته فروش‌های بسیار قابل‌توجهی رقم زدند. اگرچه مجموع فروش فیلم‌‌‌های روی پرده آمریکایی در دوران کرونا ناامیدکننده بود اما فروش تک فیلم‌‌‌ها به آستانه رکوردزنی هم نزدیک شد. در سال ۲۰۲۱ فیلم‌‌‌های صدرنشین فروش هالیوود رقم‌‌‌هایی را در اکران ثبت کردند که شاید هیچ‌کس انتظارش را نداشت. با این حال مجموع فروش کلی فیلم‌‌‌ها در چین بالاتر از آمریکا بود. اما حالا و به‌ویژه در یکی، ‌‌‌دو ماه اخیر بازی برگشته است. سینماهای آمریکایی فروش‌های خوبی را ثبت می‌کنند و سینماهای چینی چنگی به دل اقتصاد سینمای این کشور نمی‌زنند.

صدرنشینان فروش

با وجود مشکلاتی که بسیاری از اکران‌‌‌‎های سینمایی در دوران کرونا با آن روبه‌‌‌رو شدند، فیلم مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست با یک‌میلیون و ۶۰۰‌هزار دلار فروش در زمانی کوتاه به پرفروش‌ترین فیلم سال ۲۰۲۱ تبدیل شد. این فیلم به کارگردانی جان واتس، بازی تام هالند، زندایا، بندیکت کامبربچ، جیکوب باتالون، جان فاورو، جیمی فاکس و ویلم دفو و صرف بودجه ۲۰۰‌میلیون دلاری ساخته شد. «سریع و خشن ۹» به کارگردانی کورت راسل و بازی وین دیزل، میشل رودریگز، جان سینا، تایریس گیبسون، هلن میرن و شارلیز ترون ماجراهای شخصیت اصلی دومینیک تورتو با بازی وین دیزل را دنبال می‌کند که با همسر و فرزندش زندگی آرامی دارد تا اینکه مجبور می‌شود برای نجات افرادی که بیش از هر چیزی دوستشان دارد، با گناهان گذشته خود روبه‌رو شود. شخصیت اصلی داستان با گروهش برای مقابله با یکی از بااستعدادترین آدمکش‌‌‌ها و ماهرترین رانندگان جهان متحد می‌شود که از قضا جیکوب (جان سینا) برادر طرد شده خود اوست. در این قسمت همچنین شاهد بازگشت شخصیت محبوب هان لو خواهیم بود که طرفداران تصور می‌کردند مدت‌‌‌ها پیش جان خود را از دست داده است. نهمین قسمت از مجموعه اکشن سریع و خشن با بودجه تخمینی بین ۲۰۰ تا ۲۲۵‌میلیون دلار ساخته شد و در گیشه جهانی ۷۲۶‌میلیون و ۲۰۰‌هزار دلار فروش کرد.

فیلم «زمانی برای مردن نیست» به عنوان بیست و پنجمین فیلم از مجموعه فیلم‌های جیمز باند که برای آخرین بار دنیل کریگ را به عنوان نقش اصلی داشت، یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌‌‌هایی بود که در سال ۲۰۲۱ اکران شدند. کری جوجی فوکوناگا این فیلم را با صرف ۲۵۰‌میلیون دلار هزینه ساخت که با اختلاف بیشترین بودجه برای ساخت یکی از قسمت‌های جیمز باند بود. این فیلم در مجموع در گیشه جهانی ۷۷۴‌میلیون و ۲۰۰‌هزار دلار فروش کرد.