به گزارش ایرنا، درست یکسال پیش در چنین روزهایی بود که پیروز حناچی شهردار تهران اجازه فروش عمارت گلستان را داد تا بخشی از هزینه پروژه های عمرانی پایتخت از این طریق تامین شود.
ملکی زیبا با یکهزار و ۲۰۰ متر مربع زیربنا در یکی از گران‌ترین محله های تهران که شهرداری در سال ۱۳۷۹ تملک کرد و بعدها به نام خانه شهرداران معروف شد.
این عمارت ۲ طبقه دارد که در طبقه اول آن یک میز کنفرانس بزرگ و در طبقه دوم آن چهار اتاق برای اقامت میهمانان خاص وجود داشت و در زیر زمین این ملک هم استخری بزرگ با تجهیزات کامل ورزشی بود.
حرف بر سر میراثی و تاریخی بودن ملک اقدسیه بیشتر بخاطر شیشه و آئینه کاری های زیبای این ملک است که معماری آن به دوره دوم پهلوی بر می گردد و از سوی دیگر آثار هنری ارزشمندی که بر در و دیوار این عمارت نصب بود که چشم هر بیننده ای را به خود معطوف می کرد.
عمارت گلستان خانه شهرداران است؟
دلیل نام گذاری عمارت گلستان به خانه شهرداران سکنی گزیدن برخی شهرداران تهران در زمان تصدی خود بر مسند مدیریت شهری پایتخت است.
رسمی که مدتی رایج شد تا زمان تصدی محمدحسن ملک مدنی بر شهرداری تهران. نقل قولی از او درباره این ملک وجود دارد که می گوید: خانه خودم از این عمارت بهتر است.
او از سکنی گزیدن در عمارت گلستان امتناع کرد؛کاری که محمود احمدی نژاد هم در زمان تصدی پست شهردار تهران آن را تکرار کرد و از آن ملک، به قصر شهرداران نام برد.
مرتضی الویری عضو کنونی شورای شهر و شهردار سابق تهران یکی از افرادی بود که مدتی در عمارت گلستان زندگی کرده است.
او در این باره به رسانه ها می گوید: آنجا خانه شهرداران تهران نبود بلکه ساختمانی بود که شهرداری خرید و بنده زمانی که شهردار شدم مدتی آنجا زندگی کردم.
الویری درباره علت اقامتش در آن عمارت هم گفته بود: جایی زندگی می کردم که گفتند ایمنی‌اش مناسب نیست و از این رو موقتی به این ملک آمدم تا محلی دیگر تهیه کنم.
او با بیان اینکه ما فکر می‌کردیم که مرکز ارتباطات آن را مهمان‌سرا کرده است، یادآور می شود: الان هم اطلاعی ندارم که کاربری آن چگونه است.
عمارت گلستان اما، پس از اتمام دوره مدیریت احمدی‌نژاد بر شهرداری تهران به محلی برای گردهمایی های سالمندان هنرمند و مدتی هم دبیرخانه فیلم شهر تبدیل شد؛ در نهایت در دوران تکیه محمدباقر قالیباف بر صندلی شهردار تهران، این عمارت برای استفاده به مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران داده شد.
پس از این تحولات برای چندین سال خبری درباره عمارت گلستان منتشر نمی شد تا اینکه بهمن سال گذشته این ملک در لیست فروش املاک شهرداری تهران قرار گرفت؛ انتشار این خبر واکنش بسیاری از رسانه ها و حتی برخی از اعضای شورای شهر تهران را در پی داشت.
«حجت نظری» عضو شورای شهر تهران در یکصد و نود و سومین جلسه شورا گفت: بازدیدی از ملکی با شهرت عمارت اقدسیه داشتم و پس از آن خواستم که اطلاعات این ملک را از سامانه طرح تفصیلی احصا کنم اما گویا دسترسی برای اعضای شورای شهر در رابطه با این ملک محدود شده است.
او ادامه داد: وقتی دیدم که خودم به اطلاعات این ملک دسترسی ندارم از همکارم آقای محمد سالاری (رئیس کمیسیون معماری تهران و شهرسازی شورای شهر) جویا شدم و دسترسی ایشان نیز بسته شده بود.
نظری در آن مقطع از هیات رییسه شورای شهر خواست تا به طور جدی به این موضوع ورود کند و در عین حال گفت: به نظر می رسد اراده ای پشت این قصه است که اتفاقاتی را رقم بزند و متاسفانه این موضوع بسیار مجهول است.
او یادآور شد: برخی در شورا و مدیریت شهری مخالفان فروش این عمارت هستند.
عمارت گلستان ارزش میراثی ندارد
«علی اعطا» سخنگوی شورای شهر تهران هم پس از پایان یکصد و نود و سومین جلسه شورا درباره عمارت اقدسیه به خبرنگاران گفت: در سال ۱۳۰۹ در مجلس شورای ملی قانونی تحت عنوان «قانون راجع به حفظ آثار ملی» تصویب می‌شود که در ماده اول قید زمانی پایان سلسله زندیه را برای ثبت آثار ملی در نظر می‌گیرد و دولت مکلف می‌شود از کلیه آثار ملی که تا آن زمان معلوم و مشخص است فهرستی تهیه کند.
او توضیح می دهد: بیش از یک دهه بعد در سال ۱۳۲۳ مجلس شورای ملی قانون دیگری را با عنوان قانون تجدید استخدام آقای آندره گدا (تبعه فرانسه برای مدیریت باستان شناسی، موزه و کتابخانه) که در یکی از تبصره های ماده واحده آن قید زمانی را تا آغاز مشروطیت تعمیم می‌دهد.
به گفته اعطا، حدود ۳۰ سال بعد، در سال ۱۳۵۲ در قانون دیگری تحت عنوان ثبت آثار ملی در ماده واحده این قانون به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود تا آثار غیرمنقولی را که از نظر تاریخی یا شئون ملی واجد اهمیت هستند صرف نظر از تاریخ ایجاد یا پیدایش با تصویب شورای عالی فرهنگ و هنر در فهرست آثار ملی به ثبت برساند و در این زمان است که مساله شئون ملی در کنار تاریخی بودن مطرح می‌شود.
سخنگوی شورای تهران با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب در قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور و در ماده ۳ به وظایف سازمان اشاره می‌کند، گفت: ثبت آثار ارزشمند منقول و غیرمنقول فرهنگی و تاریخی کشور در فهرست آثار ملی و فهرست های ذی ربط مطرح می شود.
او تاکید می کند: در حال حاضر آثاری که توسط وزارت میراث فرهنگی مورد توجه قرار می‌گیرد باید یکی از سه جنبه زیر را دارا باشد یا تاریخی باشد یا واجد ارزش های هنری و یا دارای نشان ملی، به عنوان مثال خانه شهید رجایی الزاماً دارای ارزش های هنری یا تاریخی نیست اما از لحاظ شأن ملی در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده، در میراث آثار یا در فهرست ملی به ثبت می رسند و یا در فهرست بناهای ارزشمند قرار می‌گیرند و اعلام می‌شود تا این بناها باید حفظ شوند.
سخنگوی شورای شهر تهران ادامه می دهد: درباره خانه اقدسیه هیچ کدام از ۲ شرط ثبت در فهرست آثار ملی، قرار داشتن در فهرست بناهای ارزشمند محقق نشده است بنابراین، منعی برای فروش توسط شهرداری قانونا، شرعا یا عرفا ایجاد نمی کند.
اعطا عنوان کرد: اگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا دیگر دستگاه‌های دولتی خانه های ارزشمندی که در تملک دارند و نمی فروشند به این دلیل است که قانون آنها را منع می کند.
اعطا خاطر نشان کرد: اصل ۸۳ قانون اساسی می‌گوید اگر بناها و اموال دولتی جزو میراث ملی باشند قابل انتقال به غیر نیستند مگر با تصویب مجلس شورای اسلامی آن هم در صورتی که از نفایس منحصر به فرد نباشد.
عضو شورای شهر این را هم گفت که برعهده وزارت میراث است که در رابطه با اینکه ملک اقدسیه در فهرست آثار ملی یا فهرست ذیربط است اعلام نظر کند اگرچه مالک شهرداری و یا بخش خصوصی باشد، باید بر اساس آن عمل شود.
اعطا تاکید کرد: همچنین قانون منعی برای خرید و فروش آن برای شهرداری ایجاد نکرده است و تنها نکته واجد اهمیت این است که باید بررسی شود آیا حفظ این بنا به صلاح و صرفه شهر و شهروندان است و یا فروش آن و صرف منبع حاصله از آن در دیگر پروژه های شهری؛ البته روشن است که فروش آن الزاما به معنای تخریب نیست.
از سوی دیگر غلامحسین محمدی رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران در آن مقطع زمانی به ایرنا گفت: خانه اقدسیه معروف به خانه شهرداران اصلا خانه تاریخی نیست و تبدیل این خانه به پاتوق در حال حاضر امکان پذیر نیست، چون منطقه دارای بافت مسکونی است.
او افزود: خانه اقدسیه برای سال ۵۶ است و دارای ارزش تاریخی نیست و معماری خاصی هم ندارد و همچنین افراد شاخصی هم در این ملک زندگی نکردند که بخواهیم آن را نگه داریم.
محمدی تاکید کرد: این ملک در اختیار سازمان املاک شهرداری تهران قرار دارد و از طریق مزایده واگذار می‌شود و کارشناسان رسمی روی آن قیمت گذاری می‌کنند.
او همچنین گفت که خانه اقدسیه معروف به خانه شهرداران مساحتی بالغ بر یک هزار و ۲۰۰ متر مربع دارد و هزینه نگهداری این ملک بالغ بر ۲۵ میلیون تومان در ماه است.
به گفته این مقام شهری، این ملک قدیمی نیست چرا که سال ۵۶ مجوز ساخت و سال ۷۶ پایان کار می‌گیرد و در حال حاضر نیز از این ملک استفاده نمی شود.
محمدی افزود: این ملک دارای ۳ تخته فرش واجد ارزش بود که در انبار مرکز ارتباطات شهرداری قرار دارد و هیچ وسیله ارزشی دیگری نداشت.
همچنین مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز درباره عمارت گلستان گفت: از نظر من به عنوان کارشناس میراث فرهنگی این خانه اصالت تاریخی و قدیمی ندارد اما با تشکیل کمیته ای با حضور نمایندگان شهرداری و میراث فرهنگی ارزشیابی این خانه انجام می شود.
پرهام جانفشان با بیان اینکه برای ثبت میراثی یک ملک باید به سه عامل توجه کرد، توضیح داد: یکی از این ۳ عامل که در ثبت میراثی ملک حائز اهمیت است این است که ملک از لحاظ تاریخی واجد ارزش ثبت باشد و این بدین معنی است که ملک دارای شناسنامه باشد.
او خاطرنشان کرد: از دیگر عوامل تاثیرگذار در ثبت ملک زندگی و حضور افراد سرشناس در آن است و ارزش معماری بنا عامل سومی است که در ثبت یک ملک تاثیر گذار است.
به گفته جانفشان، نظر بدون کار کارشناسی و در یک بازدید کار کارشناسی نیست و به طور حتم نمایندگان شهرداری به همراه سازمان میراث فرهنگی کمیته‌ای برای ارزیابی ویژگی‌های این ملک برای ثبت تشکیل می دهند.
خانه شهرداران ۱۵۰ میلیارد تومان فروخته شد
حالا پس از یکسال از تحولات یاد شده مدیرعامل سازمان املاک و مستغلات شهرداری طی روزهای پیش گفت که قرارداد فروش ملک اقدسیه در حال طی کردن مراحل اداری است و به زودی صادر می شود.
محمدنادر محمدزاده توضیح داد: زمین ساختمان اقدسیه، حدود ۸۴۰ متر مربع مساحت دارد که از قرار متر مربعی ۱۸۰ میلیون و با قیمت نهایی بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان از طریق مزایده به فروش رفته و پول آن پرداخت شده است.
وی ادامه داد: اما چون هنوز مراحل اداری آن طی نشده قراردادی به امضا نرسیده است که پس از به امضا رسیدن آن توسط شهرداری منطقه یک، قرارداد آن ابلاغ می‌شود و هم زمان با ابلاغ قرار داد به سامانه شفافیت می‌رود.
به گفته او، ساختمان اقدسیه ارزش تاریخی و فرهنگی ندارد و فقط یک ساختمان است که به آن لقب عمارت داده شده و یکی از شهرداران در ده‌های اخیر در آن جا به عنوان خانه‌های سازمانی زندگی می‌کرد و فقط چون موقعیت خوبی دارد از لحاظ ریالی ارزشمند است.
نادرزاده گفته: معماری این ساختمان مثل خیلی از ساختمان‌های دیگر است که در اواخر پهلوی و اوایل جمهوری اسلامی ساخته شده و اتفاق خاصی در این مکان روی نداده و نه ویژگی معماری خاصی دارد و نه خیلی قدیمی است که بتوان آن را اثر تاریخی و فرهنگی نامید.
این مقام شهری یادآور شده است: این ساختمان در سال ۱۳۵۴ (حدود سه سال قبل از انقلاب) پروانه ساخت و در سال ۱۳۷۶ پایان کار گرفت و حدود ۲ سال بعد توسط شهرداری بعنوان محل اقامت شهردار خریداری شد و یک یا ۲ نفر از شهرداران به عنوان خانه‌های سازمانی از آن استفاده کرده اند.
