سرویس سیاست مشرق- پنجم خرداد سال ۸۴ دیگر همه می‌دانستند که ادامه همکاری با غرب برای حل پرونده هسته‌ای بی‌نتیجه است. یک سال قبل از آن دولت اصلاحات گمان می‌کرد که اگر دست‌ها را در برابر اروپایی‌ها بالابرده و بیانیه سعدآباد را امضا کند؛ همه مشکلات حل‌شده و ایران در جامعه بین‌المللی عادی‌سازی می‌شود! اما کمتر از یک سال بعدازآن ماجرا معمار نشست تهران اعتراف می‌کند که بازی‌خورده و کشورهای غربی با توسل به بیانیه‌های آژانس زیر میز باری زده‌اند.

آن روز دبیر شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد که آژانس یک‌نهاد فنی نبوده و گزارش‌های آن رنگ و بوی سیاسی دارد. حسن روحانی در گفتگو با روزنامه همشهری گفت که مردم ایران اگر احساس کنند فشارها سیاسی است نسبت به آژانس بی‌اعتماد می‌شوند. البته روحانی هیچ‌گاه از ماجرای بازی خوردن از آژانس درس عبرت نگفت. پانزده سال بعد روحانی که این بار رئیس‌جمهور شده بود در واکنش به اقدام مجلس در تصویب یک قانون ضد تحریمی به قامت وکیل مدافع آژانس در تهران درآمده و گفت که خدشه در توافق دولت با آژانس بازی در زمین دشمن است! در آن زمان دولت روحانی در توافقی به آژانس اجازه داده بود که امکان دسترسی به همه دوربین‌های نظارتی را تا سه ماه داشته و پس‌ازآن بتواند آن را تمدید کند؛ آن روزها مجلس خواهان ابطال این توافق شده بود زیرا آژانس را نه یک‌نهاد فنی و نظارتی بلکه به سازمان صهیونیستی با اثرات سیاسی می‌دانست. گذر زمان نشان داد که اعتماد مکرر به آژانس جز «خسارت محض» چیزی به یادگار باقی نگذاشته است.

اثرات یک قطعنامه ضد ایرانی در وین

روز گذشته جلسه شورای حکام آژانس در وین آغاز به کارکرد، ناظران این نشست اعتقاددارند که همه نگاه‌ها در پایتخت اتریش به پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود. پس از آن‌که نتایج مذاکرات وین به مذاق کشورهای غربی خوش نیامده و جمهوری اسلامی ایران از خواسته‌های مشروع و قانونی خود کوتاه نیامد انتظار یک اقدام ضد ایرانی در آژانس باهدف ایجاد انحراف در فرجام توافق هسته‌ای دور از انتظار نخواهد بود. در وین هدف آن است که با «مقصر نمایی» ایران فضایی طراحی شود که گویی این تهران است که از توافق طفره رفته و لازم است با ایجاد یک اجماع جهانی با رهبری آمریکا بار دیگر پرونده ایران به شورای امنیت بازگردد.

رافائل گروسی مدیرکل آژانس در این سناریو ضد ایرانی نقش قابل‌تأملی دارد. دیپلمات آرژانتینی در نخستین روز نشست با قرائت یک بیانیه سخیف و دروغین اعلام کرد که ایران توضیحات فنی معتبر به آژانس ارائه نداده و بازرسان برای بررسی سه سایت با دربسته روبرو شده‌اند! در حالی گروسی این ادعای عجیب را مطرح کرده است که در طی دو سال گذشته سطح بازرسی‌های متعارف از ایران رکورد زده و گاهی یک سایت در یک روز چند بار توسط مأموران آژانس بازبینی‌شده است. به اعتقاد کارشناسان، آژانس به دنبال بهانه‌گیری‌های واهی است تا با توسل به آن بار دیگر پرونده مختومه شده PMD را باز کند. از راهروهای محل برگزاری نشست آژانس خبرمی‌رسد که تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) با همراهی آمریکایی‌ها به دنبال تنظیم یک بیانیه ضد ایرانی و ارائه آن به شورای حکام هستند. ند پرایس با تائید این خبر گفته است که واشنگتن قصد دارد با همراهی اروپا علیه ایران در آژانس قطعنامه صادر کند. در حالی این ادعا از سوی ۴ کشور غربی بیان‌شده است که تهران کلیه دسترسی‌های پادمانی را به آژانس داده و هر سطح فراتر از فراپادمانی است.

رویترز پیش‌ازاین گزارش داده است که آمریکا و سه کشور اروپایی پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی مشترک خود به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ارائه داده و عنوان کرده‌اند که حل نشدن موضوعات مرتبط با مواد اورانیوم پیداشده در سایت‌های اعلام‌نشده، به‌شدت مایه نگرانی است. این چهار کشور همچنین گفته‌اند که «به دلیل همکاری ناکافی ایران» اختلافات و مسائل پادمانی همچنان حل‌نشده است.

این روزها آژانس به عروسک خیمه‌شب‌بازی چهار کشور غربی بدل شده است. هفته گذشته گروسی با علامت از بالا از جانب آمریکا به سرزمین‌های اشغالی رفته و با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی دیدار کرد. پس‌ازاین دیدار گروسی اعلام کرد که ایران ۱۸ برابر حد مجاز اورانیوم دارد. به نظر می‌رسد این ادعا با توسل به اسناد مضحک و دروغینی مطرح‌شده است که سازمان سیا طراح و موساد کارگردان آن است. گفته‌شده است که بنت به دلیل استیصال داخلی با دعوت از گروسی او را متمایل به سناریوسازی آمریکایی‌ها کرده است.

محمدرضا غائبی سرپرست نمایندگی دائم ایران در آژانس درواکنش به طراحی یک نمایش ضد ایرانی با همکاری چهار کشور غربی، رژیم صهیونیستی و آژانس می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران علیرغم اینکه از همان ابتدا معتقد بود طرح ادعاهای مطروحه علیه آن بر اساس اطلاعات ساختگی است که توسط رژیم صهیونیستی و کشورهای معاند در اختیار آژانس قرارگرفته است، برای نشان دادن حسن نیت خود و رد ادعاها و اتهامات مطرح‌شده از طریق اعلام آمادگی برای تعامل مستدل و فنی با آژانس تلاش کرد تا ضمن توافق با آژانس برای وارد شدن به یک‌روند مذاکراتی، باهدف حل‌وفصل نهایی این ادعاها، با شرکت در سه نشست فنی تفصیلی جداگانه با مسئولان ذی‌ربط آژانس طی دو ماه گذشته، توضیحات و مستندات فنی لازم را در خصوص ادعاهای مطروحه شده در اختیار آژانس قرار دهد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز با تحلیلی از احتمال تصویب یک بیانیه ضد ایرانی در آژانس گفته است که با متناسب با هر اتفاقی تهران آماده پاسخ است، البته دو کشور چین و روسیه اعلام کرده‌اند که با اقدام ضد ایرانی غربی‌ها همراهی نخواهند کرد و تنها از اقدامات فنی و نظارتی حمایت خواهند کرد.

 پاسخ متناسب به آژانس در صورت تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام شامل موارد ذیل است:

۱- در گزارش ارائه‌شده از سوی مدیرکل آژانس سه دور پاسخ تهران به سؤالات آژانس قید نشده است. در آخرین سفر گروسی به تهران توافق شد که دوربین‌های نظارتی در چند سایت به ضبط ادامه داده اما حافظه آن تحویل بازرسان نشود؛ در صورت اجرای هر نوع سناریو ضد ایران آن توافق کان لم یکن تلقی شده و لازم است تمامی آرشیوهای قبلی امحاء گردد.

۲- دسترسی آژانس برای تعویض حافظه دوربین‌ها در فاصله هر سه ماه یک بار قطع‌شده و  به عبارتی ساده چشم آژانس در ایران کور شود. این اقدام فرصت مونتاژکاری سیاسی را از سوی آژانس خواهد گرفت.

۳- در شرایطی که کشورهای غربی به دنبال باج‌گیری هسته‌ای در جهت‌دهی مذاکرات وین هستند؛ باید برنامه هسته‌ای ایران چون اهرم فشار روی دشمن عمل کند. دسترسی به غنی‌سازی تا سطح ۹۰ درصد پاسخی درخور به زیاده‌خواهی رقیب است.

۴- تنظیم یک جدول زمانی از سوی وزارت امور خارجه با اهداف واقع‌بینانه برای پاسخ مناسب می‌تواند معادلات دشمن را بر هم بزند؛ آژانس باید به این نتیجه برسد که تهران هیچ‌گاه پاسخ سؤالات سیاسی را به‌صورت فنی نمی‌دهد.

۵- زمان پایان توافق موقت فعلی با آژانس، ضرب‌الاجل جمهوری اسلامی ایران برای توافق نیست. بلکه آخرین فرصت برای طرف مقابل است. طرف غربی به دنبال آن است که با تصویب یک بیانیه ضد ایرانی؛ از کیفیت مذاکرات کاسته و به آن سرعت دهد. آمریکایی‌ها اگر به آیتم «زمان» نیاز دارند، باید بهای آن را بپردازد.

از زمستان سال ۱۳۹۲ تا سال تابستان سال ۹۵ دولت وقت در برخورد با آژانس دچار یک سرگیجه شدید بوده و نتوانست مسئله‌های خود را بدون تعارف سیاسی حل کند. عوارض آن تصمیم‌گیری‌های لغزان بار دیگر دامنه پیداکرده است. دادن فرصت بیشتر به آژانس برای گشت و گذار در سایت‌های هسته‌ای و نیز آزمایشگاه‌های علمی و تحقیقاتی نه‌تنها آورده دیپلماتیک برای ایران ندارد؛ بلکه فرصت بیشتری برای خرابکاری دشمن فراهم می‌کند. فراموش نکنیم که آمریکایی‌ها در برابر ایران هیچ گزینه خوبی نداشته و همواره باید بین «بد» و «بدتر» انتخاب کنند، در این وضعیت دشمن را باید به سمت پرتگاه انتخاب غلط سوق دارد، بازی درخشان دور از دسترس نیست!