۲۷ ژانویه ۱۹۶۷، سه فضانورد آپولو در یک تمرین پیش از پرواز در مرکز فضایی کندی ناسا کشته شدند. آتشسوزی آپولو- ۱ اولین فاجعه مرگبار بزرگ در تاریخ برنامه فضایی ایالات متحده بود.
آپولو ـ ۱ نام مأموریتی فضایی است که قرار بود عنوان اولین پرواز فضایی سرنشیندار برنامه آپولو لقب بگیرد. اما در اثر یک سانحه آتشسوزی که حدود یک ماه قبل از انجام پرواز طی عملیات تمرین و آمادهسازی پیش از پرتاب در ناو کیهانی آپولو رخ داد، هر سه فضانورد انتخابشده برای این مأموریت زنده زنده سوختند و از بین رفتند.
فضانوردان میبایست طی یک عملیات پرتاب شبیهسازیشده مدارهای الکتریکی بهکار رفته در داخل کابین را چک میکردند. مهندسین قصد داشتند در این عملیات به توان تولید برق درون کابین دست یابند.
این آزمایش درواقع آخرین آزمایش مهم برای فضاپیمای آپولو به حساب میآمد و در صورت موفقیت، فضانوردان باید برای یک پرواز فضایی در ۲۱ فوریه ۱۹۶۷ خود را آماده میکردند.
سه فضانورد آپولو- ۱ یعنی گاس گریسوم، ادوارد وایت و راجر چافی درحالیکه لباسهای فضانوردی خود را به تن کرده بودند، وارد واحد فرماندهی ناو آپولو- ۱ شدند. بوی بد و شدیدی شبیه بوی شیر گندیده و یا بوی دوغ تمام کابین را پرکرده بود. گریشام بهعنوان فرمانده عملیات، درخواست میکند تا زمان ازبینرفتن بو، مأموریت به تأخیر بیفتد. پس از حدود دو ساعت، گریشام به مرکز فرماندهی اطلاع میدهد که دیگر بویی را استشمام نمیکنند.
سه دقیقه بعد دریچه کابین استقرار فضانوردان کاملاً بسته میشود و هوای داخلی آن با اکسیژن خالص جایگزین میشود. ارتباط رادیویی بین مرکز فرماندهی و فضانوردان مستقر در آپولو، طبق برنامه شبیهسازی قطع میشود.
در دقایق پایانی، تیم عملیات به بسیاری از اهداف خود میرسد و تنها ده دقیقه تا پایان کار باقی مانده بود که ارتباط بین واحد فرماندهی و مرکز کنترل زمین دوباره برقرار میشود. در آخرین اطلاعاتی که در ساعت ۱۸:۳۰:۵۴ روی دستگاه ضبط داده فضاپیما ثبت میشود، فضانوردان خبر آتشسوزی در کابین را به مرکز کنترل میرسانند.
تا زمان رسیدن تیم نجات به سکوی پرتاب حدود ده دقیقه زمان لازم بود و تلاشها برای بازکردن دریچه توسط سرنشینان به دلیل کیپشدن آنها شکست میخورد. ادوارد وایت برای فرار از شعلهها، تلاش میکرد دریچه سفینه را باز کند. اما این دریچه به راحتی باز نمیشد و چون قرار بود فضانوردان را از شر خلا فضا سالم نگه دارد، سازندگان آن مطمئن شده بودند که بهراحتی باز نشود.
تیم نجات بالاخره خود را به فضاپیما میرساند اما هیچ ابزاری برای بازکردن دریچه از بیرون وجود نداشت. سرعت آتش از سرعت آنها بالاتر بود و درنهایت اعضای تیم نجات پس از بازکردن دریچه با صحنه وحشتناکی روبهرو شدند.
هیچکس انتظار این حادثه را نداشت، آن هم در یک عملیات آزمایشی. پس از این حادثه، پیکر فضانوردان طی یک مراسم رسمی و با تشریفات خاصی به خاک سپرده شد.
محققان علل حادثه آپولو- ۱ را مورد بررسی قرار دادند و نتیجه اشتعالزایی، مواد داخل سفینه و اکسیژن خالص آن بود. برای مأموریتهای آینده، طراحان تصمیم به اعمال برخی تغییرات روی سیستمهای فضاپیمای آپولو گرفتند که شامل موارد زیر است: