به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آیین تکم گردانی یکی از آیین‌های سنتی و مراسم مهم در فرهنگ مردم آذربایجان و اردبیل است که قبل از نوروز برگزار می‌شود. این مراسم به مناسبت فرارسیدن سال نو و تولد دوبارهٔ طبیعت انجام می‌شود. در این مراسم، یک تکم (یک عروسک بز نر) به عنوان نمادی از سال گذشته در نظر گرفته می‌شود و به‌صورت تزیین شده و با استفاده از رنگ‌ها و الگو‌های خاص، به همراه گروهی از مردان در روستا گردانده می‌شود.
تکم چی‌ها به هر روستا و آبادی که می‌رسیدند با خواندن اشعار شاد محلی، مژده رسیدن بهار را اعلام و از مردم مژدگانی دریافت می‌کردند و تکم گردنی در هر روستا متناسب با گویش و فرهنگ آن منطقه اجرا می‌شود.
واژه تکم Takam از دو بخش "تکه " و "م" تشکیل شده که تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می‌کند و گله را به چراگاه و محل‌های معین هدایت می‌کند و "م" ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است و تکم در واقع به معنی "بز نر من" می‌باشد و به کسی که تکم را می‌رقصاند "تکمچی" می‌گویند که اشعار مخصوص تکم را با آهنگی خاص می‌خواند که این اشعار در چند آهنگ که خاص تکم بوده، خوانده می‌شود.
محمد آمقانی، پژوهشگر توسعه روستایی می‌گوید: تکم یک بز کوهی نر یال دار است که در ارتفاعات کوهستان زندگی می‌کند و به همین خاطر در گذشته روستائیان بر این باور بودند که تکم نخسین جانوری است که طلوع خورشید را می‌بیند و به همین دلیل آن را نماد شور، و شوق، نور و... در زندگی می‌دانستند.
آئین سنتی تکم گردانی در سال ۱۳۹۰ در فهرست میراث ناملموس آثار ملی کشور به ثبت رسید و به گفته کارشت=ناسات میراث فرهنگی مقدمات ثبت جهانی آن هم در حال انجام است.
در اشعار تکمچی فقط از فرا رسیدن نوروز و تبریک سال نو سخن نرفته بلکه به اشعار مذهبی و ادبیات انتقادی، اجتماعی نیز اشاره شده است، از جمله در اشعار تکمچی حضرت محمد (ص) و نام امام علی (ع) بار‌ها تکرار شده، زیرا مردم این منطقه اعتقاد دارند که عید سعید غدیر خم با عید نوروز باستانی مصادف بوده است.
