این روزها شهرستان سلطانیه به واسطه وجود آثار باستانی و طبیعی فراوان میزبان مسافران نوروزی بسیاری از اقصی نقاط کشورمان است؛ شهرستانی که طی سالیان اخیر بدون شک یکی از پربازدیدترین شهرستان‌های استان زنجان در ایام نوروز بوده است.
علاوه بر وجود گنبد سلطانیه که یکی از شاهکارهای عظیم جهان به شمار می‌رود وجود آثاری چون معبد داش‌کسن، آرامگاه ملا حسن کاشی، کاروان‌سرای شاه‌بلاغی، حمام سالا، تپه نور، چمن طبیعی سلطانیه، آرامگاه چلبی اوغلو، روستای تاریخی ویر و چشمه شاه‌بلاغی از جاذبه‌هایی است که همه ساله گردشگران را به این شهرستان می‌کشاند.
همه ساله برای استقبال از مسافران نوروزی و فراهم ساختن ساعاتی خوش برای گردشگران برنامه‌های متعددی در شهرستان و به ویژه در ارگ تاریخی سلطانیه تحت عنوان نوروزگاه برگزار می‌شود که یکی از این برنامه‌های آیین تکم‌گردانی با قدمتی طولانی است.
آئین تکم‌گردانی سالیان پیش با آداب و رسوم کهن مردم عجین بوده و مردم به انتظار تکمچی می‌نشستند و انتظار داشتند که تکمچی سمبل نشاط بهاری آنها را برای استقبال از بهار آماده سازد. تکم به خودی خود شاید فاقد ارزش باشد، اما خواندن اشعار متناسب با عید و سازگار با زندگی روزمره مردم توسط افرادی که به آنها «تکم خوتان» و یا «تکم گردن» می‌گویند، به آن هویت خاصی داده واژه تکم takam از دو بخش تکه و م تشکیل شده که تکه در زبان ترکی به معنی بز نر قوی هیکل که همیشه در راس گله حرکت می‌کند و گله را به چراگاه و محل‌های معین هدایت می‌کند و م ضمیر ملکی دوم شخص مفرد است و تکم در واقع به معنی بز نر من بوده و به کسی که تکم را می‌رقصاند تکمچی می‌گویند.
تکم عروسکی به شکل بز است که از چوب ساخته شده و دست‌ها و پاهایش متناسب با بدن حرکت کرده و به رقص می‌پردازد، این آئین آذری‌ها در فهرست میراث ناملموس آثار ملی به ثبت رسیده است. تکم خوانی آیینی است به قدمت نوروز و یادگاری از آداب و رسوم عید باستان در منطقه بوده که با روش مخصوص توسط تکم گردان‌ها به اجرا گذاشته می‌شود.
تکم یک عروسک چوبی سنتی است به قطر حدود ۴ سانتی‌متر، طول ۲۵ و عرض ۱۲ الی ۱۵ که روی آن را با مخمل یا پارچه‌هایی به رنگ قرمز می‌پوشانند و روی این پارچه را با پولک، زنگوله، سکه و نیز پارچه های الوان و حتی آینه تزیین می‌کنند که هر یک از تزئینات تکم علت و فلسفه ای داشته است.
از جمله زنگوله و سکه که برای ایجاد سر و صدای بیشتر مورد استفاده قرار گرفته تا مردم را از داخل خانه‌ها به کوچه‌ها و دم در خانه‌ها بکشاند و از سوی دیگر یک ضرب‌آهنگ برای حرکت تکم به وجود بیاورد.
همچنین نصب آئینه به دو طرف عروسک (طرفین شکم عروسک) به این دلیل بوده که تکم به همراه خبر فرا رسیدن سال نو، آئینه‌ای را به رسم روشنائی و صفا به همراه آورد. آیینه کاربردهای مهمی در زندگی مردم این منطقه دارد و مظهر خوش یمنی، روشنایی و خیر و برکت بوده است.
انتهای پیام
