به گزارش خبرگزاری صدا وسیما رادیو گفتگو در برنامه روزنه در گفتگو با رئیس اداره حفاظت محیط زیست تهران درباره واحدهای آلاینده گفتگو کرده است.
سوال: بحث آلاینده‌ها و واحدهای آلاینده، همین کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی محسوب می‌شوند؟
رحمتی: در سال ۱۳۴۶ شورای اقتصاد وقت، مصوبه‌ای گذراند به نام مصوب محدوده شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران یعنی احداث هرگونه واحد صنعتی در تهران ممنوع است مگر با مجوز هیات وزیران، در آن سال مصوبه‌ای برای تمرکززدایی بود که واحدهای صنعتی تهران مستقر نشوند، ولی از آن سال به بعد واحدهای بزرگ صنعتی براساس مصوبات هیات دولت و وزیران، مستثنی شدن برخی از واحد‌ها مستقر شدند به طوری که ما از هزار و ۷۰-۸۰ واحد بزرگ صنعتی در کل استان تهران، حدود ۷۰۰ تا از آن‌ها در خود شهر تهران در مناطق ۲۲ گانه، جاده قدیم کرج منطقه ۲۱ مستقر هستند واحدهای بزرگ صنعتی و خیلی از این واحد‌ها قدیمی هستند تکنولوژی قدیمی دارند و مصوبات متعددی هم در هیات وزیران تصویب شد که خیلی از این صنایع مزاحم شهری منتقل شوند به شهرک‌های صنعتی و خارج از شهر و بار آلودگی را کمتر کنند که برخی منتقل شدند و برخی هم منتقل نشدند و در قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۹ که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و آیین نامه‌هایی بر برخی از مواد قانونی متصور شده از جمله ماده ۱۴ قانون هوای پاک باید دستورالعملی تهیه شود برای انتقال صنایع آلاینده که بار آلودگی بالایی دارند که باید به هر طریقی سیستم هایشان جواب نمی‌دهد یا این که فرآیندشان کامل شود و صنایع قدیمی هستند منتقل به خارج از شهر شوند و این دستورالعمل هنوز ابلاغ نشده است خیلی واحد داریم که آلودگی دارند و این‌ها باید سریع تعیین تکلیف شوند که برای انتقالشان ما بتوانیم برنامه‌ای داشته باشیم.
سوال: قطعا برای جا به جایی یک واحد صنعتی نیاز به یک سری زیرساخت داریم آب و برق و نیروی انسانی که می‌خواهد برود ۲۰۰ کیلومتر آن طرف‌تر، الان دارد جایی زندگی می‌کند و خانواده دارد و بچه و مدرسه و باید به همه این‌ها فکر شود.
رحمتی: در همین ماده قانون سیاست‌های تشویقی هم لحاظ شده که بتوانند سیاست‌هایی هم بحث‌های زیربنایی نه این که کلا ۱۰۰ یا ۲۰۰ کیلومتر، همین شهرک‌های صنعتی که اطراف شهر تهران هستند که زمین‌های خالی که مثلا در حاشیه جاده تهران – قم و تهران – ساوه است می‌توانند منتقل شوند و برخی از واحد‌ها برای انتقال اقدام اساسی انجام داده اند منتها جا به جا نشده اند، سیاست‌های تشویقی که خوشبختانه در قانون هوای پاک لحاظ شده خیلی می‌تواند کمک کند که این واحد‌ها جا به جا شوند منتها این دستورالعمل باید آماده شود که بتواند به جا به جایی واحد‌ها تسریع ببخشد.
سوال: برخی‌ها احتمالا مالک آن زمین‌ها هستندو این‌ها ارزشی دارد، این مابه التفاوت چگونه می‌شود و آن زمین چه اتفاقی برایش می‌افتد؟
رحمتی: این‌ها برای واحدهای صنعتی هستند در کنارش می‌توانند واحدهای صنعتی دانش بنیان که مصوبه هیات وزیران است و می‌توانند در داخل شعاع ۱۲۰ کیلومتری مستقر شوند که کارشان سازگار با محیط زیست است و مشکلی هم از این بابت وجود ندارد.
سوال: این خیلی خوب است و فرصتی هم برای شرکت‌های استارت آپی و دانش بنیان هم ایجاد می‌شود. پس این قول را از شما بگیریم که ایستادید که فردا آن جا برج نسازند.
رحمتی: کاربری اش صنعتی است و می‌تواند برای شرکت‌های دانش بنیان بهترین حالت پیش بیاید که متقاضی زیادی هم دارد یا خود همان واحد‌ها جایگزین کنند فناوری‌های سازگار با محیط زیست را.
سوال: فکر می‌کنید چقدر احتمال اجرایی شدن دارد و چند واحد را شما شناسایی کردید که این‌ها اگر بروند بیرون، اتفاقات خوب می‌افتد و اگر بروند چند درصد آلاینده هوا کاهش می‌یابد؟
رحمتی: ما چند واحد را که آلودگی بسیار بالا دارد شناسایی کردیم با کمک فرمانداری شورای تامین در دست بررسی و تصمیم گیری است که انشالله با این دستورالعمل که مشخص شود، چون بحث سیاست‌های تشویقی حتما باید آیین نامه مربوطه تدوین شود که بتوانند واحدهای صنعتی با آن ضمانت اجرایی که مطابق این آیین نامه یا این قانون وجود دارد عملیاتی شود. ما منتظر دستورالعمل هستیم، ولی واحد‌هایی که بار آلودگی بالایی دارد شناسایی شدند که قطعا در کاهش آلودگی و تامین سلامتی مردم نقش به سزایی خواهد داشت.
سوال: الان بزرگترین مانع برای این انتقال چیست؟
رحمتی: همین دستورالعمل، چون سیاست‌های تشویقی که لحاظ شده و کمک‌های مالی که دولت باید برای انتقال این واحد‌ها در نظر بگیرد منتظر هستیم که به محض این که آماده شد و حمایت‌ها و سیاست‌هایی که دولت پذیرفته تامین شود قطعا کمک می‌کند که تسهیل در جا به جایی این واحد‌ها انجام شود.
سوال: یک مقدار از این سیاست‌های تشویقی می‌تواند مالیات کمتر، تسهیلات و وام‌ها و مواردی از این دست باشد.
رحمتی: البته سیاست‌های تنبیهی هم دارد که اگر این واحد‌ها جا به جا نشوند ۳ درصد عوارضشان به عنوان عوارض آلایندگی باید اختصاص داده شود و جریمه سنگینی می‌شود برای واحد‌ها که عدد بزرگی است الان مثلا واحد‌هایی که آلاینده هستند یک درصد عوارض آلایندگی می‌دهند، ولی وقتی باید ۳ درصد بدهند عوارض سنگینی است.
سوال: ۳ درصد را نمی‌آید روی قیمت محصولش بکشد؟
رحمتی: نه محصولات که قیمتش مشخص است نمی‌توانند فراتر از قیمت تعیین شده بدهند.
سوال: امیدوارم بیشتر بروند سمت این که تشویق شوند و کمک کنند و بگویند خانواده ما هم در همین کلان شهر‌ها زندگی می‌کنند. این بحث شهرک‌های صنعتی اطراف که اشاره کردید واقعا موقعیت‌های خوبی دارند زمین‌های بزرگ و خوب و بعد یک بازه زمانی می‌برد تا این اتفاق بیفتد آن طرف باید سوله سازی شود تا این‌ها جا به جا شوند ممکن است در این بازه زمانی این‌ها وقفه‌ای در تولیدشان ایجاد شود این را هم شما لحاظ کردید؟
رحمتی: بله این که ساخت و ساز آن جا انجام دهند قطعا نیست که حتما همان موقع باید انتقال دهند، به محض این که ساخت و سازشان کامل شد که البته وقتی ساخت و ساز جدید انجام می‌دهند آن جا فناوری جدید استفاده می‌شود که فناوری که الان این جا است فناوری قدیمی است که آلاینده است و مستهلک شده و قطعا جای جدید با فناوری و تکنولوژی جدید منتها انتظار داریم در این بخش وزارت صمت، وزارت اقتصاد و خود دولت تسهیلات اعطایی که مدنظر است به خاطر سلامت مردم هم که شده کمک کند، چون واحدهای صنعتی با این شرایط اقتصادی کشور نیاز به کمک جدی دارند که بتواند این انتقال صورت بگیرد و آن سلامتی که برای شهروندان عزیز ما در تهران که خیلی هم گسترده است و واحدهای صنعتی بزرگی داریم کمی از این بار آلودگی از ناحیه منابع ثابت انشاالله کم شود.
سوال: امیدواریم هرچه زودتر این بخشنامه بیاید و در نهایت این مجموعه‌ها همراهی لازم را داشته باشند و از شما می‌خواهیم مجدانه بایستید و انشاالله اجرایی شود ما هم به عنوان رسانه هر کمکی از دستمان بربیاید حمایت خواهیم کرد.
رحمتی: با توجه به این که این سلامتی و محیط زیست به عنوان مطالبه جدی مردمی مدنظر است ما با جدیت این را پیگیری می‌کنیم و سلامتی که برای تهران و با پویش مردمی راه اندازی شده است انشاالله تقویت خواهیم کرد.
