خبرگزاری مهر، گروه استانها: یکی از دیدنی‌ها و جاذبه‌های تاریخی استان تهران، برج طغرل نام دارد، که در شرق آرامگاه تاریخی ابن بابویه یا شیخ صدوق در خیابان ابن بابویه شهرری واقع شده است.
قدمت این برج آجری و زیبا ۹۰۰ سال بوده و به دوران سلجوقیان برمی‌گردد و دارای ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد است.
این برج تاریخی قدیمی‌ترین برج تهران است، که به‌واسطه زلزله‌های متعدد دچار تخریب شده است.
ارتفاع این برج به ۲۰ متر رسیده است و در دوره‌های مختلف مرمت‌هایی بر بدنه، بام و پی برج انجام شده است.
برج طغرل آرامگاه طغرل است، یا فرزند تیمورلنگ؟
برخی این برج برج خلیفه یزید نامیدند. عده‌ای آن را آرامگاه طغرل بیک سلجوقی می‌دانند و در مجمل‌التواریخ آمده است که سلطان طغرل بیک در شهرری به وفات رسید و تربتش آنجا برجا است.
بر اساس نوشته قزوینی رازی، طغرل در ری درگذشت و در گورخانه‌ای پر زینت مدفون شد و در برخی متون از دفن افراد دیگر آل سلجوق، همچون آلب ارسلان و طغرل سوم نیز در آرامگاه طغرل اول یاد شده است؛ از این‌رو می‌توان از آن به عنوان آرامگاه خانوادگی سلجوقیان یاد کرد.
مورخ نامی ترکیه فارق سومر نیز محل دفن طغرل را همین مکان می‌داند.
عده‌ای دیگر این مکان را محل دفن خلیل سلطان از فرزندان تیمور لنگ و همسر او شادالملک در قرن پانزدهم میلادی می‌دانند.
آنچه مسلم است، این است، که برج طغرل قدیمی ترین برج تهران و ری است
در کتاب جامع ری باستان تألیف حسن کریمیان نیز آمده است که گروهی این بنا را منتسب به فخرالدوله دیلمی می‌دانند.
محمد محیط طباطبایی این بنا را متعلق به ابراهیم خواص می‌دانست و خودش هم پس از مرگ در جوار این برج و در زاویه شمالی آن در سال ۱۳۷۱ به خاک سپرده شد.
سیاحان و مستشرقین نیز در سفرنامه‌های خود از این برج به‌عنوان یادگار عصر سلجوقیان ذکر کرده‌اند؛ ولی از آرامگاه طغرل سخنی به میان نیاورده‌اند.
اما آنچه مسلم است، این است، که به اعتقاد کارشناسان برج طغرل قدیمی‌ترین بنای پابرجای شهر تهران و ری با ۹۰۰ سال قدمت است، که به تمامی بناهای شاخص تهران برتری دارد و در میان آثار تاریخی کشور از اهمیت خاصی برخوردار است.
این بنا قبل از مرمت‌های معاصر و در دوره ناصرالدین‌شاه آسیب جدی دیده بوده و در دوره قاجار یک‌سوم بالایی بخش شرقی بنا تخریب شد و از پایین نیز تا ارتفاع ۳ متری ریزش آجر داشته که یا بر اثر فرسودگی ریخته یا بازدیدکنندگان از آجرها برداشت کرده بودند و بدنه خالی شده بوده است، اما در حین مرمت و خالی کردن بندها تزئینات دوره سلجوقی اعم از نقوش مٌهری پیدا شد و در بخش‌هایی نیز نقوش مٌهری دوره قاجار مشخص شده که در نهایت نقوش مٌهری کشف شده تثبیت و مرمت شده است.
ساعت آفتابی برج طغرل چگونه کار می‌کند
برج طغرل ساعت آفتابی منحصر به فردی است و حول این برج از نمای بیرونی ۲۴ کنگره با زاویه حاده جلوه‌گر شده که اگر در روبه‌روی درگاه آن بایستید گویی شیری با دهانی باز به شما می‌نگرد.
در دقت در این بنا از آنجا که این کنگره‌ها دور تا دور این اثر را فرا گرفته به گونه‌ای خاص طراحی شده که اگر چنانچه طلوع آفتاب اتفاق بیافتد در جانب شرق بنا کم کم یکی از کنگره‌ها روشن می‌شود و آفتاب درون آن می‌تابد، اگر نیم ساعت از طلوع آفتاب بگذرد؛ نصف کنگره روشن می‌شود و اگر یک ساعت از طلوع خورشید بگذرد، یک کنگره به طور کامل روشن می‌شود.
اگر چنانچه دو ساعت بگذرد و کنگره روشن می‌شود، همین طور اگر سه ساعت بگذرد سه کنگره تا هنگامی که به لحظه‌ای می‌رسیم که خورشید روی نصف‌النهار منطقه قرار می‌گیرد، یعنی بیشترین ارتفاع خود را از افق دارد، در این هنگام خورشید درست در بالای سر در جنوبی برج قرار می‌گیرد.
اگر چنانچه خورشید از لحظه ظهر زوال پذیر و به جانب غرب گرایش یابد حال کنگره‌های جانب غرب شروع به روشن شدن می‌کند.
