خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم بیگی: وقتی نسیم مهربان بهار با عطر یاس و نارنج، در خانه‌هایمان پیچید، دانستیم که ماه خدا نزدیک است، ماهی که دل‌ها را به سوی آسمان می‌کشاند، ماه رمضان، ماه نور و برکت که در هر گوشه از این سرزمین پهناور، آیین‌هایی سنتی و دیرینه را به جان می‌بخشد و معنویت را در جان‌ها می‌پروراند.
در این ماه، از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب، هر شهر و دیاری با آداب و رسوم خود، به استقبال مهمانی خدا می‌روند، سفره‌های افطاری با دستان مهربان مادران، پهن می‌شود و دعاهایی که از دل‌های پاک، به سوی آسمان بالا می‌رود.
چهارمحال و بختیاری همانند سایر نقاط کشور در ماه مبارک رمضان دارای آئین‌های منحصر به فرد است، مردم این دیار همواره با اعتقادات خود این ماه پربرکت را گرامی می‌دارند.
نخودگردانی در ماه مبارک رمضان
یک بانوی شهرکردی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه نخودگردانی در ماه مبارک رمضان در بین مردمان چهارمحال و بختیاری مرسوم بوده است، گفت: از ابتدای ماه مبارک رمضان در جلسات خانگی ختم قرآن مقداری نخود در بین بانوان توزیع می‌شود و بانوان با این نخودها ذکر می‌گویند.
خانم احمدی افزود: «نخود گردانی» در بین زنان مرسوم است و طی آن زنان با شمارش نخودها را در کیسه انداخته و با ذکر «لا اله الا الله» یک نخود از کیسه خارج و بر روی نخودهای ذکر گفته شده می‌اندازند، این نخودها باید تا پایان ماه رمضان ۱۰۰ دور گردانده و ذکر گفته شوند و در پایان ماه رمضان به‌صورت آش رشته یا نخود پخته طبخ شده و در بین نمازگزاران عید فطر توزیع می‌شوند.
پخت کاکولی (یک نوع نان سنتی) در شب‌های قدر
یکی از اهالی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به پخت کاکولی (یک نوع نان سنتی) در شب ۲۷ ماه مبارک رمضان، گفت: از دیرباز پخت کاکولی در این استان در این شب مرسوم بوده است.
وی بیان کرد: بانوان به صورت فردی یا گروهی به نیت حاجت روایی اقدام به پخت کاکولی و توزیع بین روزه‌داران در ماه مبارک رمضان می‌کنند.
در بین آداب و رسوم ماه مبارک رمضان در چهارمحال و بختیاری رسم «کاکولی پزان» به ثبت ملی رسیده است.
عیدی بردن برای نوعروسان در عید فطر از سوی خانواده داماد
یک بانوی اهل چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص رسم عیدی بردن برای نوعروسان در عید سعید فطر در این استان، گفت: در این رسم خانواده داماد برای عروس خود هدیه‌ای که عموماً قطعه‌ای طلا است، تهیه کرده و به همراه جمعی از زنان فامیل در خانه آن‌ها حضور یافته و اقدام به اهدای این هدایا می‌کنند.
وی افزود: رسم عیدی بردن برای نوعروسان در همه اعیاد مذهبی و شب عید نوروز هم انجام می‌شود و به‌نوعی احترام خانواده داماد به عروس است، این رسم از گذشته تا کنون در بین چهارمحالی‌ها رواج داشته، هدف خاصی را نیز دنبال نمی‌کند و فقط در بین مردم این استان مرسوم است.
برش پیراهن مراد رسمی برای حاجت مندی در ماه مبارک رمضان
رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص آئین‌های ماه مبارک رمضان، اظهار کرد: آئین‌های ماه مبارک رمضان از دیرباز به چند دسته معنوی، فرهنگی، هنری، سنتی و نذور تقسیم‌بندی می‌شود.
عباس قنبری عدیوی افزود: چهارمحال و بختیاری از نظر جغرافیایی و اقلیمی دارای شرایط آب و هوایی سرد و کوهستانی است، بنابراین مردم این استان به علت شرایط اقلیمی به طبخ خوراکی‌های گرم مانند حلوا، آش، سمنو و نان‌های سنتی مانند کاکولی روی می‌آوردند و همچنین این غذاها در سبد نذور آن‌ها به مناسبت‌های مختلف نیز قرار داشت.
وی با بیان اینکه مردم در ماه مبارک رمضان برای تقویت بنیه خود نیز سعی می‌کردند غذاها و نان‌های گرم و شیرین را طبخ کنند، گفت: این غذاها موجب می‌شد تا بنیه بدنی آن‌ها قوی شود و بتوانند تا پایان ماه مبارک رمضان روزه‌داری کنند.
قنبری با اشاره به اینکه زیست معمول افراد در بام ایران شب‌نشینی، نشست و برخاست با دوستان و آشنایان است، گفت: به همین علت در ماه مبارک رمضان سفره‌های افطاری برپا می‌شود تا علاوه بر صله رحم، مردم در دورهمی‌ها، آئین‌های مذهبی و معنوی مانند ختم قرآن کریم، ختم سوره انعام و ختم جز ۳۰ قرآن کریم را نیز داشته باشند و از برکات معنوی آن نیز بهره‌مند شوند و همچنین مراسم افطاری موجب پیوند عاطفی بین خویشاوندان نیز می‌شود.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه در شب‌های قدر در ماه مبارک رمضان و شهادت امام علی (ع) نیز رسومی برای استفاده معنوی از این شب‌ها وجود دارد، خاطرنشان کرد: اعتکاف تنها مختص ماه رجب نیست، بلکه در شب‌های قدر نیز برخی افراد نیز معتکف می‌شوند، در این شب‌ها شب زنده داری، خواندن جوشن کبیر و برخی ادعیه قرآنی توسط معتکفان انجام می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به برخی آئین‌های سنتی ماه مبارک رمضان در چهارمحال و بختیاری، توضیح داد: مرسوم است افراد حاجت‌مند در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان در مسجدی که در آن بر روی قبله باز می‌شود در بین نماز ظهر و عصر اقدام به برش پیراهن مراد می‌کنند و عقیده دارند تا زمانی‌که حاجت آن‌ها برآورده نشود، به جز برای شست و شو پیراهن را از تن خود در نمی‌آوردند، برش پیراهن مراد عموماً برای بخت‌گشایی، خرید خانه و رفع نیازها انجام می‌شود.
قنبری با بیان اینکه در سال‌جاری ماه مبارک رمضان با نوروز هم‌زمان شده است، گفت: این همزمانی آئین‌ها و سنت‌ها در گذشته نیز وجود داشته است و مردم سعی می‌کنند با حفظ حرمت ماه مبارک رمضان، آئین‌های نوروز را نیز به جا بیاورند، برای مثال مردم سعی می‌کنند در ایام ولادت امام حسن مجتبی (ع) مراسم شادی و جشن خود را برپا کنند و یا در شب‌های قدر با حفظ حرمت مراسم نوروز را نیز گرامی بدارند.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: در زمان‌های گذشته که شاهد ورود فناوری به زندگی نبودیم، برخی از افراد با آئین سحری خوانی اطرافیان و همسایگان را برای مراسم سحری از خواب بیدار می‌کردند، این آئین نوعی بیدارباش نیز محسوب می‌شد، اما اکنون با پیشرفت فناوری و وجود تلفن همراه، ساعت هوشمند، رادیو و تلویزیون سحری خوانی به شکل دیگری انجام می‌شود، البته برخی والدین فرزندان خود را که از آن‌ها دور هستند را با تماس تلفنی برای سحر بیدار می‌کنند.
به گزارش مهر، ماه مبارک رمضان به عنوان ماه مهمانی خدا شناخته می‌شود، دارای اهمیت ویژه‌ای در میان مسلمانان است، این ماه فرصتی برای تجدید روحانیت، تقویت ایمان و تمرین خودداری و صبر است.
زنده نگه داشتن آئین‌های ماه مبارک رمضان مانند روزه‌داری، تلاوت قرآن، نمازهای تراویح و اعمال شب‌های قدر به حفظ هویت دینی و فرهنگی کمک می‌کند و امکان می‌دهد تا افراد با ارزش‌های اسلامی خود ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند.
همچنین، رمضان ماهی است که در آن مسلمانان به یاد فقرا و نیازمندان می‌افتند و با پرداخت زکات فطره، به توزیع عدالت و کمک به همنوعان خود می‌پردازند، این اعمال نه تنها به تزکیه نفس و پاکسازی روح کمک می‌کند، بلکه به ایجاد احساس وحدت و همبستگی در جامعه نیز منجر می‌شود.
