دولت در زمینه تامین مسکن مردم نقش بسیار مهم و انکارناپذیری ایفا می کند. این قوه می‌تواند با اعمال سیاست‌ها و برنامه‌های مناسب، نیازهای مسکن جامعه را برآورده سازد و به رفع مشکلات مربوط به مسکن کمک کند. دولت این قدرت دارد تا با سیاست گذاری های معقولانه و وضع قوانین مناسب، بازار مسکن را سر و سامان بخشد و برای تأمین مسکن و دسترسی پذیر برای همه اقشار جامعه، بستر لازم را فراهم کند.
ارائه تسهیلات مالی به افراد و خانواده‌هایی که به مسکن مناسب نیاز دارند، از دیگر اقدامات دولت محسوب می شود. این تسهیلات می‌تواند شامل وام‌های بازپرداخت‌پذیر، کمک های مالی یا تخفیفات مالیاتی برای ساخت یا خرید مسکن باشد. دولت می‌تواند به صورت مستقیم در ساخت مسکن برای افرادی که به واحد مسکونی فوری نیاز دارند، سرمایه‌گذاری کند. این امر شامل ساخت واحدهای مسکونی اجاره‌ای یا مسکن اجتماعی برای افراد با درآمد کمتر است.
در این راستا باید به نقش مهم قوه مجریه در بازسازی و بهسازی مناطق فرسوده و کم‌بهره شهری و روستایی اشاره کرد که این امر از طریق سرمایه‌گذاری تسهیل می شود. این گونه اقدامات می‌تواند به بهبود شرایط زندگی و افزایش امکانات و خدمات مسکونی در این مناطق کمک کند.
دولت برای کمک به رفع مشکلات مربوط به تامین مسکن مردم می‌تواند سازمان‌های مسکن را توسعه داده و تقویت کند تا بهترین خدمات ممکن را در زمینه تامین مسکن به جامعه ارائه دهند. این موضوع دربرگیرنده ارائه مشاوره، اطلاعات و خدمات مرتبط با مسکن، تنظیم استانداردهای ساخت و ساز، و نظارت بر عملکرد سازمان‌های مسکن است.
بنابراین، نقش دولت در تامین مسکن مردم بسیار حیاتی است و امکان فراهم کردن مسکن مناسب و قابل دسترس برای همه را فراهم می سازد.
در این راستا گفت و گویی با دکتر مهدی سلطان محمدی، کارشناس بازار مسکن انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
مهدی سلطان محمدی درباره راهکارهای دولت سیزدهم برای تثبیت قیمت مسکن و میزان موفقیت وزارت راه و شهرسازی در این زمینه گفت: به باور من، مبحث مسکن راه حل کوتاه مدت ندارد و برای رفع معضلات موجود باید در پی ارائه راهکارهای بلند مدت و هدفمند بود.
او ادامه داد: پس از پذیرفتن این دیدگاه، می توان درصدد یافتن نقاط ضعف و قوت این حوزه رفت و پرسش های صحیح را در راستای روشن‌سازی ایرادات موجود مطرح کرد. واقعیت امر این است که مشکلات متعدد بازار مسکن به صورت بخشی برطرف نمی شود و دولت در این خصوص باید زاویه دید گسترده‌تری داشته باشد.
سلطان محمدی افزود: بی اعتنایی به وضعیت معیشتی مردم و عدم اراده برای رفع مشکلات مربوط به اقتصاد کلان کشور، ریشه اصلی چالش های بزرگ بازار مسکن محسوب می شود و به نوعی زمینه ساز این نابسامانی های آزاردهنده شده است. مسئولان مربوطه بایستی توجه ویژه‌تری نسبت به سیاست گذاری های مالی، پولی و توسعه یافتگی ها داشته باشند و در جهت بهبود شرایط گام های عملی و اصولی بردارند.
تحلیلگر بازار مسکن در ادامه خاطر نشان کرد: به عقیده من، تا به امروز هیچ دولتی در حوزه مسکن نتوانسته است با دخالت‌های مختلف خود و به منظور رفع مشکلات، موفقیت خاصی کسب کند. مداخله دولت ها به صورت موضعی به جز افزودن بر مشکلات قبلی، سود دیگری برای مردم نداشته است و همچنان شاهد گرفتاری های متعدد در زمینه های مختلف از جمله مشکلات مربوط به تامین مسکن هستیم.
سلطان محمدی ضمن انتقاد از عملکرد دولت ها در حوزه مسکن به گسترش نیوز گفت: از آن جایی که هر دولت سعی دارد در بازه زمانی ۴ ساله خود، طرحی را حتی به صورت ناقص پیش ببرد، این قبیل تلاش ها و برنامه ها غالبا راه به جایی نمی برد. در این میان، منابع مالی زیادی نیز حیف و میل می شود و هزینه های بیهوده‌ای صرف بی‌برنامگی‌های تمام نشدنی دولتمردان می شود.
وی تصریح کرد: متاسفانه دولت ها یک موضوع را به خوبی ثابت کرده‌اند که گوش شنوایی برای شنیدن نقدها و یا راهکارهای کارشناسان و متخصصان ندارند و بدون بهره گیری از نظریات علمی و تجربی صاحب‌نظران امر، تصمیمات مخربی را برای بازار مسکن اتخاذ می کنند. مسلما این تصمیمات زیان های بسیاری برای مردم و همچنین سرمایه گذاران به بار می آورد.
کارشناس بازار مسکن در مورد شعارهای دولت سیزدهم در مبارزات انتخاباتی عنوان کرد: از روز نخست وعده های مختلفی از سوی رئیس جمهور مطرح شد که حرکت به سمت تحقق آن به تدریج ریتم کندی به خود گرفت و حالا شاهد این موضوع هستیم که اقدامات لازم در پیوند با آن قول و قرارها صورت نمی گیرد.
سلطان محمدی یادآور شد: به عنوان مثال، دولت کنونی در ابتدای راه خود از ساخت یک میلیون مسکن در سال سخن به میان آورد ولی به مرور همگان متوجه این مطلب شدند که وزارت راه و شهرسازی برای تحقق این هدف، برنامه مشخصی ندارد.
او در ادامه مطرح کرد: شواهد امر این طور نشان می دهد که وعده های بی حساب و کتاب مسئولان برای حل مشکلات بازار مسکن هیچ انتهایی ندارد. البته مردم نیز به دلیل فشارهای اقتصادی و ناتوانی در تهیه مسکن، فرصتی برای راهکارهای بلندمدت به مسئولان نمی دهند و خواستار حل سریع مشکلات موجود هستند؛ بنابراین مردم نیز پذیرای برنامه های بلندمدت در این زمینه نیستند و از دولت درمان سریع و کوتاه مدت را طلب می کنند.
این کارشناس در پایان اضافه کرد: نظریات ارائه شده در این راستا نیز گوناگون و بدون تمرکز خواهد بود؛ توجه به ساخت مسکن برای حل مشکل خانه دار شدن، شناسایی خانه های خالی و واگذاری آن به اقشار کم درآمد، تلاش برای کنترل نرخ ها و مقابله با سوداگری و تخلف در بازار مسکن، از جمله این راه حل ها به شمار می رود. در نتیجه، این گونه راهکارهای کوتاه مدت دردی از بازار مسکن دوا نخواهد کرد و دولت برای بهبود وضعیت تامین مسکن و همچنین در راستای تثبیت قیمت خانه بایستی به دنبال مطرح سازی برنامه های بلندمدت و جامع باشد.
