مشکلی که بسیاری از والدین در زندگی روزمره با آن مواجهاند، نحوه کنترل خشم در برابر اعمال و رفتار فرزندان است. در یکی از برنامههای تلویزیونی، مخاطبی سوالی مطرح کرد که نگرانی او را نشان میداد: «کارم بسیار سخت است و این باعث میشود عصبی شوم. دخترم که ۶ ساله است، گاهی بچهگانه رفتار میکند، ولی من ناگهان عصبی و پرخاشگر میشوم و بعد از آن پشیمان و ناراحت میگردم. چگونه میتوانم این عادت ناپسند را کنار بگذارم؟»
در پاسخ به این سوال، دکتر سعید عزیزی ، روانشناس برجسته و مشاور سبک زندگی، روشی موثر و البته ساده مطرح کرد که برگرفته از تعالیم دینی و اصول روانشناسی است.
دکتر عزیزی توضیح داد که بهترین روش برای مهار احساسات غیرقابل کنترل مانند خشم، ترک فوری موقعیت است و گفت: «اگر احساس کردید که خشمگین هستید یا کلمات تند به ذهنتان میآید، در همان لحظه از محل خارج شوید!»
این روانشناس با اشاره به رهنمودهای دینی، بیان کرد: «در احادیث نیز توصیه شده که موقعیت خود را در هنگام خشم تغییر دهید.» این نکته، سادهترین روش برای مدیریت خشم است و کمک میکند جلوی رفتارهای ناخواسته گرفته شود.
دکتر عزیزی توضیح داد که خشم مانند آتشی است که هرچه بیشتر در موقعیت تنشزا باقی بمانید، این آتش شعلهورتر میشود. او افزود:
مرحله نخست: زمانی که موقعیت ناراحتکنندهای رخ دهد، بهترین واکنش آن است که قبل از عصبانی شدن، به آرامی از آن محل دور شوید. برای مثال: «اگر وارد اتاق کودکم شوم و ببینم اتاقش نامرتب است، بهتر است همان لحظه بیرون بیایم و از ادامه اعتراض خودداری کنم.»
مرحله دوم: حتی در مشاجرات لفظی، اگر احساس کنید کلمات تند یا کلامی ناپسند به ذهنتان میآید، باید فوراً آن محل را ترک کنید تا از ادامه بحث جلوگیری شود.
دکتر عزیزی اظهار داشت که این اقدام ساده، یکی از مؤثرترین تکنیکها برای مدیریت این وضعیت است. او هشدار داد که معمولا افراد زمانی که خشمگین میشوند، به جای فاصله گرفتن، در همان موقعیت باقی میمانند و شدت عصبانیتشان را بیشتر میکنند. این عادت باعث ایجاد پرخاش و ایجاد حس پشیمانی در آینده خواهد شد.
برای جلوگیری از آسیبهای بیشتری به روابط خانوادگی، والدین باید یاد بگیرند که با ایجاد یک فاصله زمانی بین خود و موقعیت تنشزا، اجازه دهند فرصتی برای بازگشت آرامش فراهم شود و سپس با ذهن بازتری نسبت به حل مسائل خانوادگی اقدام کنند.