به گزارش شمال نیوز، گلستان دارای ۹ اقلیم از ۱۴ اقلیم جهانی است که امکان گردشگری چهار فصل را فراهم می‌کند، جاذبه‌های طبیعی و تاریخ، جنگل‌های هیرکانی، آبشار کبودوال، گلفشان‌ها و تالاب‌های بین‌المللی، دیوار تاریخی گرگان، برج قابوس به عنوان بلندترین دیوار آجری جهان در گنبدکاووس، بافت تاریخی شهر گرگان که به‌تازگی در فهرست شهرهای بافت تاریخی ایران ثبت شده، حضور اقوام مختلف از جمله ترکمن‌ها، بلوچ‌ها و قزاق‌ها و میزبانی از برگزاری رویدادها و جشنواره‌ها از جمله ظرفیت‌های گردشگری این استان شمالی است.
علاوه بر این ، وجود جاذبه‌های کشاورزی، هنری، ورزشی، هزار روستای دارای سکنه در مناطق جنگلی، کوهستانی، دشت، مرزی و ساحلی خزراز دیگر ظرفیت های سرمایه گذاری در حوزه گردشگری استان گلستان است.
با جای داشتن ظرفیت های گردشگری در گلستان، اکنون با ضعف زیرساخت‌های اقامتی و خدماتی مانند کمبود هتل‌های استاندارد، نبود سرویس‌های بهداشتی مناسب در مناطق گردشگری، پراکندگی خدمات گردشگری، بهره‌برداری نکردن از ظرفیت‌های هنری و سینمایی با وجود چهره‌های برجسته هنری و امکانات طبیعی برای فیلم‌سازی از جمله چالش های پیشروی توسعه پایدار حوزه گردشگری در این استان به اعتقاد کارشناسان و دست اندارکاران این حوزه مواجه است.
مزارع گردشگری گلستان ظرفیت‌های بی‌نظیری برای توسعه پایدار
رییس انجمن حرفه‌ای مزارع گردشگری گلستان در نشست کمیسیون تخصصی گردشگری اتاق بازرگانی گرگان با ارائه گزارشی از وضعیت فعلی گردشگری کشاورزی، بر نقش مؤثر این حوزه در توسعه اقتصادی و فرهنگی استان تاکید کرد و گفت: اکنون ۴۴ مزرعه گردشگری دارای محوز در استان فعالیت دارند و این مزارع در شهرهای مختلفی از جمله گرگان، کلاله، بندرگز، آزادشهر، مراغه، علی‌آبادکتول، کردکوی و گمیشان پراکنده هستند.
مجید زمانی افزود: این مزارع گردشگری در استان برای حدود ۲۵۰ نفر اشتغال‌زایی کرده‌اند و ظرفیت پذیرایی این مزارع به هزار نفر در روز می‌رسد و طبق آمار معاونت گردشگری، گردشگری کشاورزی در استان حدود ۲۰۰ میلیارد تومان گردش مالی داشته است.
وی با بیان این که مزارع گردشگری عمدتاً از دل مزارع کشاورزی سنتی و بدون نیاز به زیرساخت‌های جدید شکل گرفته‌اند، افزود: این تحول نتیجه یک تغییر نگرش در سال ۱۳۹۹ و صدور شیوه نامه وزارتخانه برای صدور مجوز گردشگری کشاورزی بوده است.
زمانی گفت: بسیاری از مزارع مانند مزرعه فرشباف در مینودشت، سال‌ها فعالیت کشاورزی داشته‌اند و اکنون با مجوز گردشگری، به مقصدهایی جذاب برای گردشگران تبدیل شده‌اند.
وی با اشاره به تجربه موفق استان بوشهر در تبدیل شدن به مقصد گردشگری از طریق برگزاری فستیوال‌های فرهنگی، تأکید کرد: در گلستان نیز می‌توانیم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های طبیعی، کشاورزی و فرهنگی، مسیر مشابهی را طی کنیم و نمونه بارز آن منطقه خالد نبی در کلاله است که با وجود کمبود زیرساخت‌ها، به برند گردشگری استان تبدیل شده است.
رییس انجمن حرفه‌ای مزارع گردشگری گلستان دو محور اصلی برای توسعه گردشگری کشاورزی را معرفی کرد و گفت: راه‌اندازی بازارچه‌های دائمی فروش مستقیم محصولات کشاورزی در مزارع گردشگری با همکاری ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و جهادکشاورزی وبرگزاری رویدادها و جشنواره‌های مرتبط با کشاورزی استان که تاکنون ۲۳ رویداد در سامانه ملی ثبت رویدادهای گردشگری ایران به ثبت رسیده‌اند، است.
زمانی همچنین خواستار تعامل بیشتر اتاق بازرگانی با فعالان گردشگری در استان شد و پیشنهاد داد:برگزاری انتخابات انجمن گردشگری اتاق بازرگانی با اطلاع‌رسانی گسترده به فعالان حوزه، استفاده از ظرفیت‌های اتاق بازرگانی برای تشکیل دفتر مرکزی تشکل‌های گردشگری استان، تعیین شفاف اختیارات و مسئولیت‌های انجمن‌ها در تعامل با نهادهای دولتی و اتاق بازرگانی و جذب سرمایه‌گذاری و حمایت مالی از طریق بسته‌های پیشنهادی و اسپانسرینگ از جمله پیشنهادات تحول در صنعت گردشگری استان است.
نیازمند برنامه‌ریزی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری فرهنگی در گلستان
یکی از فعالان فرهنگی اجتماعی در استان گلستان معتقد است: این استان با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر فرهنگی و اقلیمی نیازمند برنامه‌ریزی مدون برای تبدیل شدن به قطب گردشگری هنری کشور است.
حسین ضمیری خواستار تدوین برنامه‌ای مدون و سالانه برای بهره‌برداری از این توانمندی‌ها در مسیر توسعه گردشگری شد.
وی با انتقاد از بهره‌برداری نکردن مناسب از ظرفیت موجود فرهنگی در استان برای رونق گردشگری منطقه، گفت: در حالی که استان‌هایی مانند یزد و اصفهان با تعریف رویدادهای هنری و سینمایی به پایتخت‌های فرهنگی تبدیل شده‌اند، گلستان با وجود برخورداری از ۹ اقلیم طبیعی از ۱۴ اقلیم جهانی، هنوز نتوانسته جایگاه شایسته خود را در گردشگری هنری و فرهنگی پیدا کند.
ضمیری با اشاره به تلاش صورت‌گرفته برای ثبت نشان بین‌المللی هنری به نام گلستان، افزود: نشان بین‌المللی «محمدرضا لطفی» به عنوان سومین نشان هنری جهان پس از نشان شوالیه فرانسه و نشان آقاخان، به نام گرگان ثبت شده است. این دستاورد حاصل پیگیری‌های مستمر و پیش‌دستی در رقابت با استان‌هایی مانند اصفهان بوده است.
وی با تاکید بر اهمیت گردشگری هنری در گلستان، پیشنهاد می‌دهد: تعریف رویدادهای ماندگار و سالانه در طول ۳۶۵ روز از سال برای جذب گردشگر داخلی و خارجی، دعوت از چهره‌های برجسته هنری و فرهنگی کشور برای راه‌اندازی گالری‌های حرفه‌ای در گرگان، معرفی مجموعه‌های منحصربه‌فرد مانند مجموعه دوربین‌های آنالوگ علی طاهری به عنوان ظرفیت گردشگری فرهنگی و برگزاری جشنواره‌های تخصصی در حوزه فیلم مستند، موسیقی، صنایع‌دستی و زبان مادری با مشارکت هنرمندان و تهیه‌کنندگان برجسته کشور، پیگیری شود.
ضمیری همچنین به ظرفیت‌های مغفول‌مانده‌ای مانند دیوار دفاعی گرگان، گلفشان‌ها، آبشارهای منحصر به‌فرد، جنگل‌های هیرکانی و اقامتگاه‌های بوم‌گردی اشاره کرد و افزود: بدون حضور و مشارکت فعالانه مردم، هیچ زیرساختی به تنهایی نمی‌تواند گردشگر جذب کند. باید از ظرفیت‌های انسانی و فرهنگی استان بهره‌برداری کنیم.
افزایش پروازهای چارتر برای توسعه گردشگری و تسهیل سفرهای تجاری در گلستان
رییس انجمن حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان گلستان، در نشست کمیسیون تخصصی گردشگری اتاق بازرگانی از برنامه‌ریزی جدید برای افزایش پروازهای چارتر در مسیرهای داخلی و بین‌المللی خبر داد و این اقدام را گامی مؤثر در توسعه گردشگری و تسهیل سفرهای تجاری عنوان کرد.
غلامرضا پایین‌محلی با اشاره به نقش دفاتر خدمات مسافرتی در ایجاد زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی گفت: در سال‌های گذشته تلاش کردیم مسیرهای پروازی مستقیم برای سفرهای تجاری و گردشگری به کشورهای هدف مانند قزاقستان راه‌اندازی کنیم و اکنون نیز برنامه‌ریزی گسترده‌ای برای افزایش پروازها در دستور کار داریم.
وی با قدردانی از همراهی نهادهای مرتبط استانی، تاکید کرد: افزایش پروازهای چارتر نه‌تنها موجب رونق گردشگری استان می‌شود، بلکه مسیرهای تجاری را نیز برای بازرگانان و فعالان اقتصادی هموارتر خواهد کرد. این اقدام بخشی از برنامه‌ریزی بلندمدت ما برای ساختن آینده‌ای بهتر برای صنعت گردشگری گلستان است.
راهنمایان گردشگری، روایت‌گران فرهنگ و محرک توسعه در گلستان
رییس انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری استان گلستان با اشاره به نقش کلیدی راهنمایان گردشگری در معرفی ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی استان، خواستار توجه بیشتر به توانمندسازی این گروه و توسعه زیرساخت‌های گردشگری شد.
سپیده سپهری با بیان این که انجمن حرفه‌ای راهنمایان گردشگری گلستان از سال ۱۴۰۰ فعالیت خود را آغاز کرده است، گفت: اکنون ۹۵ راهنمای گردشگری دارای کارت رسمی در استان مشغول فعالیت هستند که با همکاری بخش خصوصی و دولتی، در سطح ملی و استانی به معرفی جاذبه‌های گلستان می‌پردازند.
وی ادامه داد: راهنمایان گردشگری بیش از هر گروه دیگری با واقعیت‌های جامعه در ارتباط هستند. آن‌ها با گردشگران داخلی و خارجی تعامل مستقیم دارند و نقش مهمی در انتقال فرهنگ و اقتصاد منطقه ایفا می‌کنند. بخشی از جذب گردشگران به استان، حاصل تلاش همین راهنمایان است.
وی با انتقاد از سهم اندک گلستان در گردشگری ملی، با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر، اظهار داشت: جاذبه‌های استان در سطح ملی و بین‌المللی قابل توجه‌اند، ولی زیرساخت‌های گردشگری همچنان نامناسب است. سال‌هاست در نشست مختلف این چالش مطرح می‌شود، اما پیشرفت ملموسی برای رفع آن حاصل نشده است.
وی همچنین بر ضرورت برندسازی مشترک برای استان گلستان تاکید کرد و افزود: راهنمایان گردشگری با روایتگری‌های بومی، تولید محتوا و حضور در رویدادها می‌توانند هویت فرهنگی و اقتصادی استان را زنده و ماندگار کنند.
سپهری یکی از ظرفیت‌های مغفول‌مانده را گردشگری تجاری و صنعتی دانست و پیشنهاد داد: هیئت‌های اقتصادی و تجاری که از طریق اتاق بازرگانی وارد استان می‌شوند، در قالب تورهای آشنایی با گلستان توسط راهنمایان آموزش‌دیده همراهی شوند تا تأثیر مثبتی در جذب سرمایه‌گذار داشته باشند.
توسعه گردشگری گلستان نیازمند مدیریت یکپارچه و حمایت مؤثر
رییس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان گلستان هم بر ضرورت تعامل مؤثر و مدیریت یکپارچه در حوزه گردشگری تأکید کرد و گفت: ما تنها از ۵ درصد از ظرفیت‌های گردشگری استان استفاده می‌کنیم. پس از انتزاع گلستان از مازندران، سرمایه‌گذاران اقدامات قابل توجهی انجام داده‌اند، اما به دلیل نبود زیرساخت‌های حمایتی، اثربخشی لازم حاصل نشده است.
عباسعلی باقری با انتقاد از موازی‌کاری نهادهای مختلف در حوزه گردشگری، افزود: نشست‌های مشورتی باید با هدف‌گذاری مشخص برگزار شوند. اگر قرار است مصوبه‌ای اجرایی شود، باید مسیر قانونی آن نیز مشخص باشد اما در برخی موارد، برخی از نهادها نیز مدعی فعالیت در حوزه گردشگری شده‌اند، در حالی که اصل گردشگری مغفول مانده است.
تغییر پارادایم در صنعت گردشگری ضروری است
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی گرگان نیز در نشست کمیسیون تخصصی گردشگری اتاق بازرگانی گرگان با تأکید بر لزوم تحول در نگاه و سیاست‌گذاری‌های حوزه گردشگری، خواستار تغییر گفتمان رایج در این صنعت شد.
سید محمدمرتضوی با انتقاد از محدود شدن ظرفیت‌های گردشگری به حوزه داخلی، اظهار کرد: اگر در روابط بین‌الملل موفق نیستیم و نمی‌توانیم گردشگر خارجی جذب کنیم، نباید با سیاست‌گذاری غلط، خود را از فرصت‌های آینده محروم کنیم.
وی رئیس کمیسیون احداث اتاق بازرگانی گرگان است، با اشاره به ضرورت تغییر رویکرد در صنعت گردشگری افزود: اینکه بگوییم گردشگری خارجی نمی‌خواهیم یا نیاز نداریم، یک نگاه اشتباه است. باید پارادایم فکری و گفتمانی را تغییر دهیم و برای آینده امیدوار باشیم. اگر امیدی به آینده نداریم، اساساً پرداختن به گردشگری بی‌معناست.
مرتضوی با استقبال از تغییر مدیریت در فضای استانی و حضور مدیرکل جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، گفت: این تغییر را غنیمت می‌دانم و معتقدم باید با برنامه‌ریزی دقیق، از این فرصت بهره‌برداری کنیم.
وی با اشاره به وضعیت نامطلوب گردشگری در استان گلستان تصریح کرد: فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه گردشگری باید در سبد معیشت مردم دیده شود. امروز طبقه متوسط توانایی سفر مناسب را ندارد و اسکان غیرمجاز نتیجه نبود منابع کافی برای بهره‌مندی از فرصت‌های گردشگری است.
رییس کمیسیون احداث اتاق بازرگانی گرگان با تأکید بر نقش اتاق بازرگانی در حمایت از فعالان گردشگری گفت: اتاق بازرگانی باید موج ایجاد کند. برگزاری رویدادها موجب شناخت ظرفیت‌های استان و توسعه زیرساخت‌های پایدار می‌شود. اگر فقط موج ایجاد کنیم بدون زیرساخت، این شعله‌ها خاموش خواهند شد.
مرتضوی خاطرنشان کرد: در کنار ظرفیت‌های موجود، باید از ظرفیت‌های ذهنی و خلاقیت‌ها نیز بهره‌برداری کنیم. رشد صنعت گردشگری نیازمند نوآوری، هم‌افزایی و سنجش مستمر عملکرد است. اتاق بازرگانی می‌تواند حامی جدی این مسیر باشد، همان‌طور که در حوزه‌های دیگر نیز نقش‌آفرینی کرده است.
گلستان با هم‌افزایی بخش‌های دولتی و خصوصی می‌تواند به قطب گردشگری کشور تبدیل شود
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گلستان، در نشست تخصصی گردشگری استان در اتاق بازرگانی گرگان با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی میان نهادهای دولتی، بخش خصوصی و انجمن‌های تخصصی، خواستار برنامه‌ریزی منسجم برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های گسترده گردشگری استان شد.
یاسر قندهاری با اشاره به تغییرات مثبت در ترکیب انجمن‌های گردشگری استان گفت: حضور افراد توانمند و پای‌کار در انجمن‌ها، نویدبخش تحولات مؤثر در حوزه گردشگری است.
وی با بیان این که استان گلستان از ظرفیت‌های متنوعی در حوزه‌های طبیعت‌گردی، تاریخی، صنایع‌دستی، ساحلی، ورزشی و سلامت برخوردار است، افزود: پراکندگی فعالیت‌ها و نبود تمرکز در برنامه‌ریزی‌ها، مانع بهره‌برداری کامل از این ظرفیت‌ها شده است. تشکیل نشست‌های تخصصی و کمیسیون‌های مشترک می‌تواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف و تدوین برنامه‌های هدفمند کمک کند.
وی با وجود مدیریت جدید در اداره کل میراث فرهنگیف صنایع دستی و گردشگری استان، این تحول را یک فرصت طلایی برای گلستان دانست و گفت: با توجه به سابقه مدیریتی ایشان در استان‌های مختلف و شناخت کامل از ظرفیت‌های گلستان، می‌توان انتظار داشت که تحولات مثبتی در حوزه گردشگری رقم بخورد.
معاون گردشگری گلستان همچنین به اهمیت برگزاری رویدادهای فرهنگی و جشنواره‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: جشنواره فرهنگی اقوام، به عنوان بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور، در آذرماه امسال وارد هفدهمین دوره خود می‌شود. برگزاری شب‌های فرهنگی کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان نیز در دستور کار قرار دارد. این رویدادها باید با بسته‌های سفر و تبلیغات هدفمند همراه شوند تا جذب گردشگر داخلی و خارجی را به دنبال داشته باشند.
قندهاری با تأکید بر نقش اتاق بازرگانی گرگان به عنوان بازوی مشورتی و اجرایی در کنار اداره‌کل میراث فرهنگی، گفت: باید از ظرفیت این اتاق در برگزاری نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها، شب‌های فرهنگی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در گردشگری استفاده شود. تلفیق صنعت، کشاورزی و گردشگری می‌تواند محور توسعه استان باشد.
قندهاری پیشنهاد داد که انجمن‌های گردشگری استان برنامه‌ای منسجم و قابل اجرا برای ۶ ماه تا یک سال آینده تدوین و ارائه دهند تا در نشست های مشترک با اتاق بازرگانی گرگان، مسیر توسعه گردشگری استان به‌صورت مرحله‌ای و عملیاتی دنبال شود.
وی تأکید کرد: گردشگری یک زنجیره است و از سوپرمارکت روستایی تا هتل و راهنمای تور، همه در این زنجیره نقش دارند. اگر کنار هم قرار گیرند، می‌توان اقتصاد استان را تقویت و اشتغال پایدار ایجاد شود./ل
