به گزارش خبرنگار مهر، نشر نی از مجموعه در اقلیم هنر، سه کتاب منتشر و عرضه کرده است: «اکتشاف هنر اسلامی» نوشته استیون ورنوا و ترجمه ولی‌الله کاووسی، «کاخ مدحت سرایی و شاه میوه های روزگار» نوشته پال ای لُزنسکی با ترجمه مژده مخلصی، و «قاب بستن نگاه خیره در کاخ‌های عثمانی، صفوی و گورکانی» نوشته گلرو نجیب اوغلو با ترجمه نسترن نجاتی. سرپرستی این مجموعه به عهده امیر مازیار از دانشگاه هنر تهران است.
اکتشاف هنر اسلامی
کتاب «اکتشاف هنر اسلامی» اولین کتاب از مجموعه در اقلیم هنر است. این کتاب گردآوری و نوشته استیون ورنوا، یک اثر تحلیلی و دانشگاهی است که به بررسی روند شکل‌گیری مطالعات هنر اسلامی در بازه‌ای صدساله می‌پردازد. این کتاب که در سال ۲۰۰۰ توسط انتشارات آی. بی. تاوریس منتشر شده، شامل مقالات پژوهشی، تصاویر، جداول و نمونه‌هایی از آثار هنری است که مستندسازی دقیقی از این حوزه ارائه می‌دهد. هدف کتاب نشان دادن تحول هنر اسلامی از وضعیت پراکنده به حوزه‌ای منسجم در تاریخ هنر غربی است. کتاب به نقش مجموعه‌داران، موزه‌ها، نمایشگاه‌ها، دلالان هنری، و مورخان در فاصله ۱۸۵۰ تا ۱۹۵۰ پرداخته و تأثیر انتخاب‌ها و سلیقه‌ها در تعریف مفهوم «هنر اسلامی» را بررسی کرده است. همچنین، این اثر به تعاملات میان گردآوری آثار هنری و مناسبات قدرت استعماری پرداخته و نشان داده که چگونه اروپاییان با گزینش و طبقه‌بندی آثار، معیارهایی برای هنر اسلامی تعریف کردند.
این کتاب با تأکید بر جزئیات آرشیوی و تصویری، تاریخ هنر اسلامی را در بستر تحولات سیاسی و فرهنگی از دوران عثمانی تا استعمارزدایی روایت می‌کند. با این حال، نگاه غالب این پژوهش‌ها غرب‌محور بوده و سهم پژوهشگران بومی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، شکاف‌های آرشیوی و سلیقه‌های مجموعه‌داران باعث شده که دامنه هنر اسلامی گاه ناقص و نامتوازن نمایانده شود. با این نگاه انتقادی، سعی می‌کند مخاطب را با مولفه هایی که بازتعریف هنر اسلامی منتهی شود آشنا کند.
این کتاب با ترجمه ولی‌الله کاووسی استادیار و پژوهشگر هنرهای اسلامی، در ۴۳۸ صفحه و با قیمت ۵۸۰ هزار تومان منتشر و عرضه شده است.
کاخ مدحت سرایی و شاه میوه های روزگار
دومین کتاب این مجموعه «کاخ مدحت سرایی و شاه میوه های روزگار» نوشته پال ای لُزنسکی _استاد ادبیات تطبیقی و استادیار زبان‌ها و فرهنگ‌های خاورمیانه در دانشگاه ایندیانا _ است که توسط مژده مخلصی ترجمه شده است.
پال ای. لزنسکی در این کتاب به بررسی نقش ادبیات منظوم و منثور در توصیف معماری دوره صفوی پرداخته است. او تلاش کرده است تا از طریق متون ادبی، اطلاعاتی درباره کارکردها و معانی بناها در گذشته ارائه دهد و فضای فرهنگی آن دوران را به تصویر بکشد. در جستار نخست، با عنوان «کاخ مدحت‌سرایی و شاه‌میوه‌های روزگار»، به تحلیل الگوهای توصیفی در اثر منظوم عبدی‌بیگ شیرازی به نام جنات عدن پرداخته شده است که به وصف جعفرآباد یا دارالسلطنه شاه تهماسب در قزوین اختصاص دارد. جستار دوم، «برابر طاق آسمان»، به طراحی، مراسم و شعر مرتبط با پل حسن‌آباد یا خواجو می‌پردازد و تجربه زیسته شاعران و نویسندگان عصر صفوی از این بنا را بررسی می‌کند.
این کتاب با ترجمه مژده مخلصی _دانش‌آموخته دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر_ با ۸۹ صفحه و قیمت ۱۸۰ هزار تومان منتشر شده است.
قاب بستن نگاه خیره در کاخ‌های عثمانی، صفوی و گورکانی
«قاب بستن نگاه خیره در کاخ‌های عثمانی، صفوی و گورکانی» نوشته گلرو نجیب اوغلو _استاد هنرمعماری اسلامی ترک_آمریکایی و مدیر برنامه معماری اسلامی آقاخان در دانشگاه هاروارد_ و ترجمه نسترن نجاتی است.
نجیب اغلو در این اثر به بررسی نقش معماری در بازنمایی قدرت و سلطنت پرداخته است. او با تمرکز بر مفهوم نگاه خیره، سه کاخ مهم دوران مدرن متقدم یعنی کاخ توپقاپی در استانبول، دولت‌خانه صفوی در اصفهان و لعل قلعه در دهلی را مورد تحلیل قرار داده است. نجیب اغلو با استفاده از منابع گوناگون نشان می‌دهد که چگونه معماری این کاخ‌ها از طریق سازمان فضایی، عناصر تزئینی و تشریفات، تجربه بصری و ایدئولوژیکی خاصی را خلق کرده‌اند.
این دیدگاه معماری را نه تنها به عنوان یک ساختار کالبدی، بلکه به عنوان ابزاری برای تولید معنا در زمینه قدرت تلقی می‌کند. او با رویکردی انتقادی به تحلیل تفاوت‌ها و تحولات این سه کاخ پرداخته و به نقد دیدگاه‌های سنت‌گرا و شرق‌شناسانه درباره معماری اسلامی می‌پردازد؛ دیدگاه‌هایی که معماری اسلامی را تنها به جنبه‌های مذهبی و معنوی یا سبک‌شناسی محدود کرده و از کارکرد سیاسی و معنای عمیق آن غفلت کرده‌اند.
این کتاب با ترجمه نسترن نجاتی در ۱۰۰ صفحه و با قیمت ۱۹۰ هزار تومان منتشر و عرضه شده است.
