هشمهری آنلاین_فاطمه عسگری‌نیا: ...و بهانه‌ای شده تا جمعی از فعالان حوزه کودک تجارب و توانمندی‌های خود را در محورهای بازیستان بازی و اسباب‌بازی، اسباب‌بازی و وسایل بازی و یادگیری، بازی رومیزی، بازی بوم، خانه‌های بازی، طرح‌های نوین راه‌اندازی خانه‌های بازی، محتوا و ابزارهای تربیتی در خانه‌های بازی و محتوای ویژه مهدکودک‌ها محتوای مکتوب و محتوای دیجیتال به رقابت بگذارند. به‌گفته محمدیوسف علی‌نژاد، دبیر رویداد، تولیدکنندگان و فعالان حوزه کودک می‌توانند آثار و محصولات خود را ارسال کنند و درصورت انتخاب طرح و ایده‌شان از حمایت‌هایی چون سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد تومانی بهره‌مند شوند؛ البته این رویداد قرار است حسابی به تقویت محصولات بومی و تولیدات داخلی بپردازد تا بتوانند جای محصولات وارداتی را در این بخش بگیرند.
خبرنگار همشهری در حاشیه این نشست ۳ سؤال از سیدحسام‌الدین نوربخش، مدیرعامل بنیاد کودک و خانواده طلوع، برگزارکننده این رویداد، دکتر سیدمهدی سادات، مدیرعامل صندوق صنایع خلاق و حامد تأملی، نماینده هیأت داوران پرسید که ابعاد مختلف سرمایه‌گذاری، ساخت و حمایت از اسباب‌بازی در کشور را پیش چشم شفاف‌تر می‌کند.
اهتمام جدی برای تقویت صنعت اسباب‌بازی در کشور نداریم
همشهری: یکی از اهداف برگزاری این رویداد جایگزینی محصولات بومی به جای محصولات وارداتی در حوزه کودک و سرگرمی است. به‌نظر شما چرا محصولات بومی ما تا به امروز نتوانستند در برابر این بازار به‌خوبی عرض‌اندام کنند؟
سیدحسام‌الدین نوربخش، مدیرعامل بنیاد کودک و خانواده طلوع:
درست است امروز ما می‌توانیم ادعا کنیم حدود ۶۰-۵۰ سال است که در حوزه تولید محصولات کودک فعالیت می‌کنیم، اما این تولیدات در بخش صنعتی کامل تولید نمی‌شوند. درواقع اگر خواستار چنین اتفاقی در حوزه صنعت محصولات کودک هستیم باید زیست‌بوم موردنیاز این مهم شکل بگیرد و این امر محقق نمی‌شود مگر با تعریف سازوکاری مشخص ازسوی حاکمیت و دولت. درست است در چند سال ما شاهد فعالیت انجمن‌های مختلف و سایر بخش‌ها در این حوزه بوده‌ایم، اما واقعیت این است که اهتمام لازم برای توسعه صنعتی بخش تولید محصولات کودک وجود نداشته است. شاید همین مسئله باعث شده که امروز ما شاهد فعالیت انواع صنف‌ها از خرازی‌ها و پلیمری‌ها و سایر صنایع در این بخش باشیم. در کنار این شرایط، ما جز شورای نظارت و انجمن تولیدکنندگان هیچ نهاد مشخصی برای ساماندهی بازار اسباب‌بازی نداریم؛ بنابراین ما لازم دیدیم که به حوزه ورود کنیم؛ آن هم با رویدادی تحت عنوان رویداد جهان کودک و از طراحان، فعالان اقتصادی و نخبگان حوزه کودک دعوت کنیم تا طرح‌های خود را به رقابت بگذارند و از جایزه حمایتی برای تولید انبوه آن استفاده کنند. ما باور داریم که امروز نیازمند سرمایه‌گذاری در حوزه اسباب‌بازی و سرگرمی‌های کودکانه هستیم و این سرمایه‌گذاری هم به نسبت، سرمایه‌گذاری خطرپذیری است؛ چراکه سودآوری سرمایه‌گذاری در این بخش با سود سرمایه‌گذاری در سایر بخش‌های صنعتی به هیچ‌وجه قابل قیاس نیست و نیاز به زمان دارد.
۷۰ درصد حمایتهای صندوق صنایع خلاق در بخش سرگرمی کودک
همشهری: سهم اسباب‌بازی و سرگرمی‌های کودکانه از مجموع حمایتهای صندوق صنایع خلاق چقدر است؟
دکتر سیدمهدی سادات، مدیرعامل صندوق صنایع خلاق:
صندوق صنایع خلاق در مجموع موضوعات حمایتی از حوزه فرهنگی را دنبال می‌کند که اسباب‌بازی و سرگرمی‌های کودکان هم بخشی از اهداف ما را تشکیل می‌دهد. اگر بخواهیم به‌تنهایی به اسباب‌بازی اشاره کنیم درواقع یک سوم از مجموع حمایتهای صندوق صنایع خلاق را به‌خود اختصاص می‌دهد، اما اگر بخواهیم به حوزه کودک به‌صورت کلی اشاره کنیم، این حوزه ۷۰ درصد از حمایتهای صندوق را به‌خود اختصاص داده است. اما ما همچنان در این بخش مشکل داریم و به جای کارخانه‌های بزرگ صنعت اسباب‌بازی شاهد تولیدات کارگاهی هستیم؛ تولیداتی که قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را ندارند. براساس مطالعاتی که صورت گرفته ما اگر امروز می‌خواهیم در برابر بازار واردات اسباب‌بازی و سرگرمی‌های کودکانه بایستیم چاره‌ای جز حرکت به سمت صنعتی شدن این حوزه نداریم. روش‌های سرمایه‌گذاری زیادی را هم تجربه کرده‌ایم. یکی از این روش‌ها سکوهای مالی جمعی است که مردم خودشان مشارکت می‌کنند؛ هر چند که این شیوه سرمایه‌گذاری هم به‌خاطر سود پایین محصولات فرهنگی خیلی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. ما در این بخش نیازمند کمک حاکمیت و دولت برای تامین زیرساخت‌ها و فراهم کردن بستر سودآوری اسباب‌بازی هستیم و این محقق نمی‌شود مگر از طریق پرداخت یارانه‌های فرهنگی تا بتوانیم تولیدمان را صنعتی کنیم و در این صورت می‌توانیم انتظار طراحی‌های جدید در حوزه اسباب‌بازی و تولید محصولات قوی باشیم. اسباب‌بازی واقعا موضوع مهمی است و بازی‌بردار نیست. ما بازار خوبی در کشورهای همسایه و هم‌زبان داریم. اگر بتوانیم محصولا فرهنگی مناسب تهیه کنیم، می‌توانیم در سایه فرهنگ مشترک نتایج مطلوبی در قبضه بازار این کشورها داشته باشیم.
گردش مالی 400 میلیون دلاری اسباب بازی در ایران
همشهری: چرا ما در حوزه اسباب‌بازی از بازارهای بین‌المللی عقب هستیم و همین مسئله باعث می‌شود محصولات تولیدی که مطابقتی با فرهنگ ما ندارد، خیلی راحت به کشور رخنه کند؟
حامد تأملی؛ نماینده هیأت داوران:
واقعیت این است که ما در این بخش از بازار بین‌المللی عقب هستیم. بله، امروز یک اسباب‌بازی راحت می‌تواند با توسل به فضای دیجیتال و استقبال خانواده‌ها وارد کشور شود؛ مانند عروسک لبوبو. سالانه ۴۰۰ میلیون دلار گردش مالی اسباب‌بازی در کشور ایران است که یک‌سوم این آمار را اسباب‌بازی‌های ایرانی شامل می‌شوند. ما آمار مشخصی از بازار اسباب‌بازی نداریم و همین مسئله باعث شده نتوانیم برنامه‌ریزی دقیقی در این بخش انجام دهیم. نکته قابل توجه در این بخش این است که تقریبا نیمی از بازار اسباب‌بازی ایران قاچاق است و چون نظارتی بر قاچاق اسباب‌بازی نداریم هم می‌تواند فرهنگ بومی ما را نشانه بگیرد و هم به لحاظ استانداردها برای بچه‌ها خطرناک باشد. عروسکی که یک‌شبه بازارهای جهانی را قبضه کرد، شما مطمئن باشید پشت این پروژه فکر، ایده و طرحی بوده است. اما ما برای اینکه بتوانیم در عرصه بین‌المللی اسباب‌بازی‌ها وارد شویم اول باید بازار داخلی خود را دریابیم. درواقع تا نتوانیم برای نیاز بازار داخلی اقدامی کنیم نمی‌توانیم در عرصه بین‌المللی موفق شویم؛ مثل تجربه‌ای که بچه‌های انیمیشن داشتند؛ یعنی بعد از تامین نیاز داخلی کشور در عرصه‌های جهانی حضور یافتند.
در بخش اسباب‌بازی مشکل ما این است که چون دسترسی به یک نیازسنجی داخلی نداریم، نمی‌دانیم باید به بحث تربیت طراحان اسباب‌بازی ورود کنیم یا خیر؟ اگر این طراحان را تربیت کردیم آیا بازار تقاضایی برای اشتغال آنها وجود دارد؟ مشکل دیگر در بخش تولید اسباب‌بازی در ایران نوسانات قیمت دلار است؛ از آنجا که ما تولید انبوه در این بخش نداریم نمی‌توانیم مواداولیه موردنیاز را از طریق بورس تهیه کنیم و باید از بازار آزاد فراهم آوریم؛ به‌خاطر همین محصولی که تولید می‌کنیم گران می‌شود و این گران بودن باعث می‌شود نتواند در عرصه صادرات موفق عمل کند و چالش دیگر ما در این بخش عدم‌مواجهه درست ما با قانون کپی‌رایت است؛ مسئله‌ای که باعث شده حتی گاهی در تولید خیلی از محصولات اسباب‌بازی مشابه نمونه‌های خارجی موفق عمل کنیم، اما چون قانون کپی‌رایت را رعایت نکرده‌ایم نمی‌توانیم آنها را در بازارهای جهانی عرضه کنیم.
