همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: فن‌آوری امروز در هواپیماها فراتر از سرعت و برد است؛ اکنون موضوع اصلی، سبز بودن، کارایی و راحتی است؛ فناورهایی که قدرت موتور را با مسئولیت زیست‌محیطی ترکیب می‌کنند.
امکان کاهش مصرف سوخت
ایرباس با همکاری شرکت CFM روی پروژه‌ای به نام RISE کار می‌کند تا موتور open fan را آزمایش کند. این موتورها امکان کاهش مصرف سوخت تا حدود ۲۰–۳۰٪ را دارند نسبت به موتورهای معمولی توربوفن.
موتورهای پاک و هیدروژن‌سوز
ایرباس پروژه ZEROe را دنبال می‌کند: هواپیماهایی که یا سوخت هیدروژنی می‌سوزانند یا از پیل سوختی استفاده می‌کنند. همچنین فناوری‌هایی برای استفاده کامل از سوخت پایدار هوایی (SAF) در نسل بعدی هواپیماها در حال توسعه‌اند.
بیشتر بخوانید:
-
اختراع دانشمند ایرانی برای کاهش مصرف برق
-
اسکورت هواپیمای «ایران ایر» توسط جنگنده‌های «یوروفایتر» آلمان
الکتریکی شدن سیستم‌های هواپیما
استفاده از باتری‌ها و پیل سوختی به‌صورت هیبرید برای هواپیماهای منطقه‌ای موضوعی است که می‌تواند بسیار جالب‌توجه واقع شود؛ مثلاً مطالعه‌ای جدید ترکیبی از باتری لیتیوم - یونی، پیل سوختی هیدروژنی و باتری‌های آلومینیوم - هوا برای تأمین انرژی در هواپیماهای منطقه‌ای را پیشنهاد کرده است.
مواد پیشرفته و ساخت افزودنی (۳D Printing)
Compositeها و فیبرهای کربنی با مقاومت بیشتر و وزن کمتر برای ساخت بدنه و بال‌ها: کاهش مصرف سوخت و افزایش کارایی.
استفاده از سیلیکون کاربید و سرامیک مرکب‌ها (Ceramic Matrix Composites – CMCs) برای اجزایی که در موتور دماهای بسیار بالا را تحمل می‌کنند.
سیستم‌های خودکار و هوش مصنوعی در عملیات زمینی و تاکسی خودکار
ایرباس در حال آزمایش هواپیماهای A۳۵۰-۱۰۰۰ با سنسور لیدار است تا در فرودگاه بتوانند به‌صورت خودران به گیت پارکینگ حرکت کنند؛ یعنی کمترین بار خدمه و افزایش کارایی عملیات زمینی.
طراحی آیرودینامیکی پیشرفته و بال‌های نوآورانه
پروژه eXtra Performance Wing که برای کاهش درگ و بهبود بهره‌وری سوخت در نمایشگاه هوایی پاریس معرفی شده است.
بال‌هایی که باعث کاهش مصرف سوخت تا ۱۰٪ می‌شوند. همچنین طراحی‌هایی مانند بال‌های تاشو برای هواپیماهای بزرگ.
چالش‌ها و موارد قابل‌تأمل
ملاحظات ایمنی و مقررات (certification) برای موتورهای جدید، سوخت هیدروژنی و معماری‌های برقی هنوز کامل نشده‌اند.
زیرساخت‌ها: برای سوخت هیدروژنی، ایستگاه‌های شارژ مخصوص و ذخیره‌سازی ایمن لازم است.
هزینه و زمان تولید: فناوری‌های جدید به تست‌های گسترده نیاز دارند و هزینهٔ اولیه زیاد است.
آسایش مسافر: فناوری‌هایی مانند کابین بدون پنجره (windowless) و نمایشگرهای جایگزین پنجره ممکن است ظاهری متفاوت داشته باشند. اما نیاز به پذیرش عمومی دارند.
یک پرواز آینده‌نگر
فناوری هواپیماهای امروزی دارد وارد دوره‌ای می‌شود که استقامت، کاهش انتشار آلاینده‌ها و کارایی عملیاتی در صدر اولویت‌ها قرار دارند. از موتورهای Open Fan تا سوخت‌های هیدروژنی و طراحی بدنه‌های هوشمند و مواد جدید، همه نشان‌دهنده یک پرواز آینده‌نگر است.
اگر این فناوری‌ها موفق و تصویب شوند و زیرساخت‌ها فراهم شود، هواپیماهای دهه آینده نه‌تنها سریع‌تر و اقتصادی‌تر خواهند بود، بلکه بسیار پاک‌تر و دوستدار محیط‌زیست.
