به گزارش بهداشت نیوز، کارشناسان سلامت تأکید می‌کنند که پاها فقط ابزاری برای حرکت نیستند؛ بلکه «آیینه‌ سلامت درونی بدن» محسوب می‌شوند. نشانه‌هایی مانند تغییر رنگ، خارش، تورم، درد یا زخم‌های دیر بهبود در پا می‌تواند پیام هشداردهنده‌ای از بیماری‌های قلبی، کبدی، دیابت یا حتی مشکلات عصبی باشد.

پا؛ اندامی کوچک اما کلیدی در تشخیص بیماری‌ها
پا به‌عنوان یکی از اندام‌های انتهایی بدن، بیشترین فاصله را از قلب دارد و همین ویژگی سبب می‌شود کوچک‌ترین تغییر در جریان خون یا اعصاب در آن نمایان شود.

مهدی نادری، متخصص داخلی گفت: در بسیاری از بیماران، نخستین نشانه‌های دیابت یا اختلالات گردش خون در پاها دیده می‌شود. تغییر رنگ پوست، سردی انگشتان، تورم یا احساس گزگز از جمله علائمی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

وی افزود: پاها به طور طبیعی باید رنگ طبیعی، دمای یکنواخت و حس مناسب داشته باشند. هرگونه تغییر پایدار در این سه ویژگی، می‌تواند بیانگر اختلال در عملکرد اندام‌های داخلی مانند قلب، کبد یا اعصاب باشد.

تورم پاها؛ هشداری برای قلب و کلیه
تورم مچ یا ساق پا یکی از نشانه‌های مهمی است که پزشکان همواره به آن توجه ویژه دارند.

به گفته نادری، نارسایی قلبی می‌تواند باعث تجمع مایع در اندام‌های تحتانی شود و در نتیجه، تورم بروز کند. او ادامه می‌دهد: در بیماری‌های کلیوی نیز تجمع مایعات در بدن افزایش می‌یابد و پاها معمولاً اولین بخش‌هایی هستند که متورم می‌شوند. اگر این تورم با تنگی نفس یا احساس سنگینی همراه باشد، باید سریعاً به متخصص قلب یا کلیه مراجعه شود.

خارش مداوم یا تغییر رنگ کف پا؛ نشانه‌ای از دیابت یا مشکلات کبدی
لیلا احمدی، متخصص پوست و مو بیان کرد: خارش مکرر کف پا معمولاً ناشی از قارچ‌های پوستی است، اما اگر همراه با زردی پوست، ترک‌های عمیق یا خشکی شدید باشد، می‌تواند با بیماری‌های کبدی یا دیابت کنترل نشده مرتبط باشد.

او یادآور شد که بیماران دیابتی باید روزانه پاهای خود را معاینه کنند، زیرا کاهش حس درد در اثر آسیب اعصاب ممکن است باعث شود زخم‌های کوچک بدون درمان باقی بمانند و به عفونت خطرناک منجر شوند.

درد کف پا و گرفتگی عضلات؛ پیام بدن برای کمبود مواد معدنی
حمیدرضا جلیلی، فیزیولوژیست ورزشی اظهار داشت: دردهای مکرر کف پا یا گرفتگی عضلات، اغلب ناشی از کمبود ویتامین D، کلسیم یا منیزیم است. همچنین ایستادن طولانی‌مدت، کفش نامناسب و ضعف عضلات کف پا از عوامل تشدیدکننده محسوب می‌شوند.

او توصیه کرد افراد با انجام تمرینات کششی روزانه، مصرف مکمل‌های ضروری و استفاده از کفش‌های استاندارد، از بروز این دردها جلوگیری کنند.

جلیلی افزود: گزگز و بی‌حسی پا نیز می‌تواند از نشانه‌های اولیه دیابت یا اختلالات عصبی محیطی باشد و نیازمند بررسی تخصصی است.

زخم‌های دیر بهبود؛ علامتی از خطر پنهان در بدن
زخم‌هایی که پس از چند هفته بهبود نمی‌یابند، به‌ویژه در بیماران دیابتی، هشدار جدی به‌حساب می‌آیند.

نادری در این باره گفت: زخم مزمن در پاها می‌تواند نشانه‌ای از کاهش جریان خون یا آسیب اعصاب باشد. این زخم‌ها در صورت درمان‌نشدن، ممکن است منجر به عفونت شدید یا حتی قطع عضو شوند.

او تأکید کرد که هر زخمی روی پا که بیش از ۱۰ روز بدون بهبود باقی بماند، باید فوراً مورد ارزیابی پزشک قرار گیرد.

تغییرات ناخن و پوست؛ بازتابی از وضعیت تغذیه و کبد
احمدی در ادامه گفت‌وگو افزود: ناخن‌های ضخیم، شکننده یا تغییر رنگ داده، می‌توانند علامتی از کمبود ویتامین‌های گروه B یا اختلال در عملکرد کبد باشند. در بیماران مبتلا به مشکلات کبدی، پوست کف پا معمولاً خشک، زبر و پوسته‌پوسته می‌شود که نشان از کاهش متابولیسم چربی‌ها دارد.

چرا پاها این‌قدر مهم‌اند؟
به گفته الهام کریمی، فوق‌تخصص غدد، علت اصلی بروز تغییرات در پاها، تجمع مویرگ‌ها و اعصاب محیطی فراوان در این ناحیه است.

او توضیح می‌دهد: وقتی جریان خون یا انتقال پیام عصبی دچار اختلال شود، اولین علائم در اندام‌های انتهایی مانند پاها ظاهر می‌شود. در حقیقت، پاها یکی از دقیق‌ترین شاخص‌ها برای شناسایی زودهنگام بیماری‌های مزمن‌اند.

کریمی تأکید می‌کند: پای انسان روزانه وزن بدن را چندین هزار بار تحمل می‌کند و در معرض فشار، تعریق و آلودگی است؛ بنابراین، کوچک‌ترین اختلال در سلامت عمومی بدن، در این عضو بیشتر آشکار می‌شود.

کلید پیشگیری از بیماری‌های پا
کارشناسان بر اهمیت مراقبت روزانه از پاها تأکید دارند. رعایت بهداشت، شست‌وشو با آب ولرم، خشک‌کردن کامل میان انگشتان، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و انتخاب کفش‌های استاندارد از اقدامات ضروری است. همچنین، بررسی منظم پاها برای تشخیص زودهنگام زخم‌ها یا تغییر رنگ می‌تواند از بروز مشکلات مزمن جلوگیری کند.

پاها در ظاهر ساده و بی‌ادعا هستند، اما در واقع «زبان بی‌کلام سلامت بدن» به شمار می‌آیند. هر تغییر کوچک در ظاهر یا حس پاها می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال پنهان در اندام‌های حیاتی باشد. نادیده‌گرفتن این علائم، ممکن است باعث تأخیر در تشخیص بیماری‌های جدی مانند دیابت، نارسایی قلب یا اختلالات عصبی شود.

پزشکان توصیه می‌کنند هر فرد، به‌ویژه سالمندان و بیماران مبتلا به دیابت، حداقل هفته‌ای یک‌بار پاهای خود را بادقت بررسی کنند. همان‌طور که نادری می‌گوید: پاها فقط ستون حرکت ما نیستند، بلکه آینه‌ای از درون بدن‌اند؛ مراقبت از آن‌ها یعنی مراقبت از سلامت کل بدن.

منبع: فارس