در همین حال، برخی از تحلیلگران معتقدند این روند صعودی تنها در صورت تداوم ورود پول حقیقی میتواند پایدار بماند. به گفته آنان، هرچند ارزش معاملات افزایش یافته و صندوقهای درآمد ثابت و صنایع دلاری مورد استقبال سرمایهگذاران قرار گرفتهاند، اما هنوز ارزش معاملات خرد به سطحی نرسیده که رشد بازار را تضمین کند.
از سوی دیگر، توجه به سیاستهای اقتصادی داخلی نیز عامل مهمی در بهبود انتظارات بوده است. اعلام خبر ایجاد بازار مبادلات ارزی دوم از سوی بانک مرکزی و نزدیکتر شدن نرخهای تسعیر به واقعیتهای بازار، امید تازهای در میان سهامداران به وجود آورده است. به باور کارشناسان، در صورتی که سیاستگذار با اصلاح نرخ نیما و کاهش مداخلات قیمتی بهویژه در صنایع خودرویی همراهی کند، میتوان انتظار داشت نیمه دوم سال برای بورس دورهای متعادلتر و پربازدهتر از ششماه نخست باشد.
به طور کلی، بازار سهام در حالی روزهای آرامتری را تجربه میکند که مسیر رشد آن همچنان به پایداری اعتماد و جریان نقدینگی وابسته است؛ موضوعی که در شرایط فعلی میتواند تعیینکنندهترین عامل برای تداوم روند صعودی در ماههای آینده باشد.
نیمه اول سال جبران میشود
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه با اشاره به عوامل شکلگیری روند مثبت اخیر بازار سهام اظهار کرد: «از حدود دو هفته پیش و پس از افت ارزش دلاری بازار به زیر ۸۰میلیارد دلار، بسیاری از سرمایهگذاران تمایل داشتند تا در قیمتهای ارزنده اقدام به خرید سهام کنند. همزمان با این شرایط، رشد نسبی قیمتهای جهانی کامودیتیها و فلزات اساسی نیز عاملی موثر در بهبود انتظارات فعالان بازار بود.»
وی افزود: «اعلام خبر راهاندازی بازار مبادلات ارزی دوم از سوی رئیسکل بانک مرکزی نیز به افزایش امیدواریها دامن زد. طبق این طرح، برخی شرکتهای صادرکننده خرد میتوانند ارز حاصل از صادرات خود را در این بازار عرضه کنند. در گزارشهای عملکرد شهریورماه نیز مشاهده شد که برخی شرکتها از نرخهای بالاتر ارز منتفع شدهاند. علاوه بر این، در هفتههای اخیر معاملات فلزات رنگی و محصولات پتروشیمی در بورس کالا با نرخهایی نزدیک به بازار آزاد انجام شد که همین موضوع انتظارات مثبتی را نسبت به عملکرد شرکتها در نیمه دوم سال به وجود آورد.»
ابراهیمیان با اشاره به کاهش نسبی ریسکهای سیستماتیک در فضای کلی اقتصاد کشور گفت: «مجموع این عوامل سبب شد تا سهامداران با اطمینان بیشتری به بازار بازگردند. با این حال، بازار سرمایه همچنان با چالشهایی نظیر تداوم سیاست قیمتگذاری دستوری، نرخ بهره بالا و فاصله قابلتوجه نرخ نیما با نرخ بازار آزاد مواجه است. نرخ ارز نیمایی حدود ۷۰ هزار تومان است، درحالیکه نرخ آزاد بیش از ۶۰ درصد بالاتر قرار دارد و این اختلاف، فشار مضاعفی بر شرکتهای صادراتمحور وارد میکند.»
این تحلیلگر ارشد تاکید کرد: «امید میرود در ماههای آینده سیاست قیمتگذاری دستوری، بهویژه در صنایعی مانند خودروسازی، تعدیل شود و نرخ تسعیر ارز صادرکنندگان نیز به واقعیتهای بازار نزدیکتر شود تا انگیزه صادرات تقویت شود. در مجموع، پیشبینی میشود بازار سهام در نیمه دوم سال عملکرد بهتری نسبت به ششماه نخست داشته باشد. افزایش ارزش معاملات در روزهای اخیر نیز گواه آن است که بازار از فاز نزولی خود خارج شده و پتانسیل آغاز یک روند مثبت جدید را دارد.»
ورود پول مستمر؛ شرط پایداری روند صعودی
ابراهیم سماوی، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه با اشاره به تحولات اخیر منطقه و تاثیر آن بر روند معاملات بورس اظهار کرد: «با توجه به انتشار اخباری مبنی بر احتمال برقراری آتشبس میان رژیم صهیونیستی و غزه، در اولین روز هفته شاهد کاهش نسبی ریسکهای ژئوپلیتیک در منطقه بودیم. حتی برخی نمایندگان روسیه نیز اعلام کردند که رژیم صهیونیستی قصد درگیری با ایران را ندارد؛ هرچند این اظهارات چندان قابل اتکا نیست، اما در مجموع سیگنالهایی از آرامش نسبی به بازار مخابره شد. انتشار این اخبار در تعطیلات پایان هفته، سبب شد که بازار شنبه با روندی مثبت و پرتقاضا آغاز شود؛ بهگونهای که حدود ۸۰ درصد نمادها در محدوده مثبت معامله شدند و ارزش سفارشهای خرید بر فروش پیشی گرفت.»
وی با بیان اینکه ورود پول حقیقی به بازار در روز جاری مشهود بود، افزود: «بیشترین ورود نقدینگی به صنایع فرآوردههای نفتی، خودرویی، ساخت قطعات و بانکی اختصاص داشت؛ صنایعی که معمولا در دورههای کاهش تنشهای سیاسی و ژئوپلیتیک مورد اقبال سرمایهگذاران قرار میگیرند. این روند نشان میدهد که فعالان بازار همچنان به دنبال فرصت در صنایع موسوم به برجامی هستند.» سماوی در ادامه گفت: «با توجه به کاهش نسبی ریسکهای سیستماتیک، بخشی از سرمایهگذاران ترجیح دادند منابع خود را به سمت داراییهای امن ریالی سوق دهند و روز گذشته شاهد ورود پول قابلتوجهی به صندوقهای درآمد ثابت بودیم، هرچند صندوقهای طلا و سکه نیز همچنان مورد توجهاند. به نظر میرسد انتظار برای اصلاح قیمت طلای جهانی پس از عبور از محدوده 4هزار دلار و همچنین ثبات نسبی نرخ دلار، باعث شده استقبال از صندوقهای طلا کمی تعدیل شود.» او با اشاره به رشد شاخص کل تا محدوده دومیلیون و ۹۵۰ هزار واحد تصریح کرد: «اکنون شاخص فاصله چندانی با سطح روانی سهمیلیون واحد ندارد؛ سطحی که میتواند مقاومت مهمی محسوب شود. رشد اخیر بازار با شیبی ملایم و منطقی بوده و تا زمانی که ارزش معاملات خرد به سطح حداقل ۱۰ همت نرسد، نمیتوان انتظار تداوم پرقدرت این روند را داشت.»
این تحلیلگر ارشد بازار سرمایه خاطرنشان کرد: «اگر روند فعلی معاملات ادامه یابد و اخبار متناقض جدیدی منتشر نشود، میتوان امیدوار بود که بازار در مسیر بازگشت اعتماد و تثبیت رشد حرکت کند. با این حال، باید جریان نقدینگی حقیقی بهدقت رصد شود، چرا که بدون ورود مستمر پول تازه، پایداری روند صعودی دشوار خواهد بود.»
سماوی در پایان توصیه کرد: «سرمایهگذاران در شرایط فعلی باید تنوع پرتفوی خود را حفظ کرده و از تمرکز بیش از حد بر نمادهای پرریسک یا دارای سقف قیمتی بالا پرهیز کنند. داشتن بخشی از دارایی در صندوقهای دلاری و نقدی، انعطاف لازم را در برابر سناریوهای مختلف بازار فراهم میکند. در مجموع، شنبه شاهد بازاری پرتقاضا و متاثر از کاهش نسبی نرخ ارز بودیم و تمرکز سرمایهگذاران بر نمادهای موسوم به برجامی همچنان مشهود است. هرچند این روند را نمیتوان نشانهای از رشد بلندمدت دانست، اما در کوتاهمدت بیانگر تلاش بازار برای تطبیق با رشد اسمی سایر بازارهای موازی است.»