به گزارش مشرق، اندیشکده تهران در مطلبی در تلگرام نوشت:

یکی از اتفاقاتی که در جریان سفر اخیر نتانیاهو به واشنگتن کمتر مورد توجه قرار گرفت، بازگشت جارد کوشنر، داماد یهودی و مشاور ترامپ در دولت نخستش، به صحنه قدرت بود. پس از آنکه ترامپ «طرح صلح» خود را اعلام و حماس با بخش‌هایی از آن موافقت کرد، فعالیت‌های کوشنر و ویتکاف برای میانجی‌گری و پایان جنگ افزایش یافت و آنها در مذاکرات چهارشنبه شرم‌الشیخ (مصر) حضور یافتند. این بازگشت می‌تواند معانی متعددی داشته باشد.

کوشنر در یک سال گذشته

کوشنر هیچ فعالیت و سمت رسمی در کمپین انتخاباتی ترامپ و دولت دوم او نداشته است. با این وجود، در یک سال گذشته در پشت صحنه گزینش افراد کابینه و پیگیری تحولات غرب آسیا فعال بود. به گزارش سی ان ان، کوشنر در حال مشاوره خصوصی به ترامپ و در ارتباط با کشورهای عربی برای تداوم توافق‌های عادی‌سازی بود. همچنین، او نقش مهمی جهت تشکیل تیم سیاست خارجی ترامپ و تعیین افراد مناسب برای رسیدگی به امور منطقه داشت. افزون بر این، به نظر می‌رسد او یکی از محرک های ترامپ برای برنامه تصاحب غزه بود، چه اینکه او پیشتر در گفتگویی، نواحی ساحلی غزه را «ملک ارزشمند» توصیف کرده بود.

ارتباط با رهبران عرب و لابی اسرائیل

یکی از ویژگی‌های خاص کوشنر، ارتباط گسترده و عمیق همزمان او با اعراب و اسرائیل است که او را به یک گزینه برجسته برای ترامپ تبدیل می‌کند. چنین روابطی به او اجازه داد که دو ابتکار مهم را در دولت نخست ترامپ پیش ببرد: پیمان صلح ابراهیم و معامله قرن. او در اولی موفق بود و روابط امارات و بحرین با اسرائیل عادی‌سازی شد؛ اما در دومی که میان فلسطینیان و اسرائیل بود، ناکام ماند.

مهم‌ترین بخش داستان کوشنر و لابی اسرائیل به روابط نزدیک او با خانواده مرداک بازمی‌گردد. به عنون نمونه، کوشنر به گفته خود در کتابش با نام «تاریخ‌سازی» توانست روپرت مرداک، سرمایه‌دار یهودی و مدیرعامل سابق غول رسانه‌ای فاکس را قانع به حمایت از کمپین انتخاباتی ترامپ در ۲۰۱۶ کند. همچنین در سال ۲۰۲۳ مشخص شد که مرداک اطلاعات محرمانه ای از راهبردهای تبلیغاتی کمپین انتخاباتی بایدن به کوشنر داده است. او روابط دوستانه نزدیکی با همسر سابق روپرت، یعنی وندی دنگ داشت که به او برای ازدواج با ایوانکا ترامپ کمک کرد. این نکات در کنار مواضع کوشنر علیه تشکیل دولت فلسطینی و حمایت او از اسرائیل نشان می‌دهد بازگشتش به کاخ سفید به معنای نزدیک‌کردن مواضع ترامپ به خواسته‌های نتانیاهو خواهد بود.

کوشنر روابط تجاری گسترده‌ای نیز با رهبران عرب دارد. به گزارش نیویورک تایمز، او شش ماه پس از ترک کاخ سفید و پایان دولت پیشین ترامپ، برای بنگاه سرمایه‌گذاری خود (Affinity Partner) مبلغ دو میلیارد دلار از صندوقی که توسط محمدبن‌سلمان اداره می‌شد، دریافت کرد. او پیشتر نیز روابط تجاری بسیاری با عربستان داشت که باعث شد او پس از مرگ خاشقچی در کاخ سفید از بن‌سلمان دفاع کند. کوشنر همچنین در سال گذشته ۱.۵ میلیارد دلار نیز از دو کشور قطر و امارات دریافت کرد.

کاستی‌ها و ناکامی‌های ویتکاف

اگرچه ویتکاف، همچنان در فرآیند مذاکرات حضور دارند؛ اما شکست‌های دیپلماتیک اخیر او را نیز می‌توان در میان عوامل بازگشت کوشنر برشمرد. او در مذاکرات با روسیه و ایران نتوانست به دستاورد مهمی برسد و تنها انتقادات بخشی از جمهوری‌خواهان نصیبش شد. علاوه بر این، اگرچه ویتکاف روابط خوبی با قطری‌ها داشته و همچنان مورد اعتماد ترامپ است؛ اما تجربه کوشنر و روابط عمیق او با عربستان، امارات و اسرائیل (مخصوصاً نتانیاهو) را ندارد. به این دلایل، کوشنر و ویتکاف با یکدیگر به مصر رفته‌اند.

روابط دوجانبه کوشنر با اعراب و اسرائیل، شانس او را برای پایان جنگ غزه بالا می‌برد؛ اما مذاکرات کنونی مشکلات بنیادینی دارند که اصلی‌ترین آن‌ها، سازش‌ناپذیری خواسته‌های اصلی کابینه نتانیاهو و حماس است. اگر حماس با خلع سلاح مخالفت کند، برای نتانیاهو پذیرفتنی نخواهد بود. همچنین، صهیونیست‌های مذهبی کابینه نیز خواهان اشغال همیشگی غزه هستند. مواضع حمایتگرانه کوشنر در مورد اسرائیل نشان می‌دهد او قادر نیست یا تمایلی ندارد که خواسته‌های کلیدی نتانیاهو را از مذاکرات حذف کند و برخلاف طرح پیشنهادی ترامپ، حماس مسلح را غزه باقی بگذارد. به این دلیل، احتمال بالایی وجود دارد که مذاکرات جدید تحت هدایت کوشنر مجدداً به شکست بیانجامد، همانطور که معامله قرن ناموفق ماند.

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.