خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: در روزگاری که کاهش منابع آبی به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشاورزان تبدیل شده، ایده‌هایی که بتوانند هم‌زمان چند نیاز حیاتی را پاسخ دهند، اهمیت ویژه‌ای می‌یابند.
استخرهای دومنظوره کشاورزی در دهگلان این روزها تنها منبع ذخیره آب نیستند؛ بلکه به عرصه‌ای تازه برای پرورش ماهی و رونق اقتصادی تبدیل شده‌اند، رویکردی نوین که کشاورزان را امیدوار کرده تا در کنار تولید محصول، به تولید پروتئین سفید نیز بپردازند.
در واقع در شهرستان دهگلان از توابع استان کردستان، کشاورزان با بهره‌گیری از استخرهای دومنظوره کشاورزی، قدم در راهی گذاشته‌اند که نه‌تنها بهره‌وری در مصرف آب را افزایش داده، بلکه پرورش ماهی سردآبی را نیز به یکی از منابع درآمدی تازه آنان بدل کرده است.
افتتاح دهمین استخر دومنظوره کشاورزی در این شهرستان، نمونه‌ای روشن از موفقیت این طرح است؛ جایی که زمین‌های زراعی و منابع آبی، دیگر صرفاً برای کشت سنتی به کار نمی‌روند، بلکه نقشی دوگانه در تولید محصول و گوشت سفید بازی می‌کنند.
از مزرعه تا صید ماهی
هوشنگ کریمی، کشاورز اهل روستای طهماسب‌قلی در شهرستان دهگلان، یکی از نخستین کسانی است که پرورش ماهی در استخر کشاورزی را به شکلی جدی آغاز کرده است. او در مورد تجربه یک‌ساله‌اش به خبرنگار مهر می‌گوید: سال گذشته بدون پرورش ماهی، کیفیت محصولات پایین‌تر بود، اما امسال، با رهاسازی حدود ۱۰ هزار قطعه ماهی، نه‌تنها زمین بهتر محصول داد، بلکه ده تُن ماهی هم صید کردیم که این یعنی دو محصول از یک منبع.
کریمی می‌گوید: ماهی‌ها را از اواسط اردیبهشت با وزن اولیه ۱۰۰ تا ۱۲۰ گرم در استخر رها کرده و پس از سه ماه، وزن آن‌ها به حدود ۱.۵ کیلوگرم رسیده است.
فضولات ماهی‌ها در استخر باعث غنی شدن آب می‌شود و این آب در زمان آبیاری، عناصر مفیدی را به خاک منتقل می‌کند که کیفیت و کمیت محصول را بالا می‌برد
به گفته وی، با سرمایه‌گذاری اولیه یک میلیارد تومانی، اکنون سود حاصل تقریباً دو برابر شده و زمینه اشتغال مستقیم برای ۲ تا ۳ نفر و غیرمستقیم برای چندین نفر دیگر نیز فراهم آمده است.
استقبالی فراتر از انتظار
فرماندار دهگلان عصر پنجشنبه در آیین افتتاح دهمین استخر دو منظوره کشاورزی این شهرستان اظهار کرد: امسال رهاسازی ماهی در استخرهای دومنظوره نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر شده است و این نشان از استقبال خوب کشاورزان دارد و ما شاهد افزایش صد درصدی در تولید ماهی در سطح شهرستان خواهیم بود.
سودابه ضرغام‌نژاد با تأکید بر حمایت فرمانداری از طرح‌های نوآورانه، بر لزوم گسترش این مدل در سایر روستاهای منطقه تأکید کرد.
آبی که محصول را غنی می‌کند
از نگاه کارشناسان، استخرهای دومنظوره فقط به تولید ماهی محدود نمی‌شوند. بلکه آن‌طور مدیر جهاد کشاورزی دهگلان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: این استخرها کیفیت آب مصرفی در زمین‌های کشاورزی را هم افزایش می‌دهند.
فرهاد یعقوب‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: فضولات ماهی‌ها در استخر باعث غنی شدن آب می‌شود و این آب در زمان آبیاری، عناصر مفیدی را به خاک منتقل می‌کند که کیفیت و کمیت محصول را بالا می‌برد.
وی تصریح کرد: در نتیجه، علاوه بر اشتغال‌زایی و تولید گوشت سفید، کشاورزان عملکرد بهتری هم در تولید محصول زراعی خواهند داشت.
پرورش ماهی در قفس در سد سورال
وی همچنین به طرح‌های توسعه‌ای جهاد کشاورزی اشاره کرد و گفت: علاوه بر استخرهای دومنظوره، هم‌اکنون پرورش ماهی در قفس در سد سورال نیز در حال اجراست و در نظر داریم این شیوه را به دیگر مناطق دارای ظرفیت آبی منتقل کنیم.
این توضیحات تنها بخشی از تحولی است که در کشاورزی سنتی منطقه دهگلان در حال شکل‌گیری است، استخرهایی که روزگاری تنها مخزن ذخیره آب بودند، اکنون به قلب تپنده تولید در روستاها بدل شده‌اند؛ جایی که کشاورزی، دامپروری، شیلات و اشتغال به هم می‌رسند.
در دورانی که منابع طبیعی هر روز محدودتر می‌شوند، الگویی همچون استخرهای دومنظوره می‌تواند راهی باشد برای رسیدن به کشاورزی پایدار، درآمدزایی بیشتر و امنیت غذایی بهتر، مدلی که شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور، در سراسر کشور گسترش یابد.
