به گزارش خبرنگار مهر، هر هفته جلسه ای با حضور رئیس جمهور، وزرای نفت و نیرو و چند تن از مسئولان اقتصادی دولت در خصوص وضعیت تولید انرژی برگزار می شود. در جلسه ای که اخیرا به ریاست مسعود پزشکیان و با حضور وزرا، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس دفتر رئیس‌جمهور و مدیران ارشد وزارت نفت و نیرو، طرح‌های کلان نفتی و انرژی کشور با هدف رفع ناترازی‌ها و افزایش تولید بررسی شد.
رئیس‌جمهور در تداوم پیگیری‌های شخصی خود، روند اجرای پروژه‌های بزرگ از جمله افزایش ۲۵۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت، جمع‌آوری گازهای مشعل، افزایش فشار در میدان پارس جنوبی، افزایش تولید میدان نفتی آزادگان و توسعه نیروگاه‌های خورشیدی را دنبال کرده و دستور رفع موانع اجرایی این طرح‌ها را صادر کرد.
رئیس دولت چهاردهم مأموریت مشخصی به سازمان برنامه و بودجه محول کرد تا طرح‌ها و برنامه‌هایی را که قابلیت افزایش قابل توجه تولید دارند و از توجیه اقتصادی برخوردارند، احصا و ارائه کند.
افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز و کاهش اتلاف انرژی، به‌ویژه گازهای همراه، همواره از اولویت‌های راهبردی وزارت نفت بوده است. در سال‌های اخیر، تحریم‌ها و محدودیت‌های خارجی باعث شده است که این اهداف با چالش‌های جدی روبه‌رو شوند. با این حال، سیاست‌گذاری دولت و رویکرد شرکت ملی نفت ایران در تمرکز بر پروژه‌های کلیدی، موجب شده است که کشور در مسیر رشد تولید و بهینه‌سازی مصرف قرار گیرد.
طرح‌های بزرگ همچون افزایش فشار در میدان پارس جنوبی، توسعه میادین مشترک و اجرای برنامه‌های زیست‌محیطی جمع‌آوری گازهای مشعل، نشان‌دهنده رویکردی تلفیقی برای تأمین امنیت انرژی و رشد اقتصادی است.
افزایش تولید نفت و گاز؛ اولویت راهبردی صنعت انرژی
در یک سال گذشته، شرکت ملی نفت ایران با تعریف و اجرای مجموعه‌ای از طرح‌های توسعه‌ای، توانست تولید نفت خام کشور را به شکل پایدار افزایش دهد. پروژه‌های افزایش تولید ۲۵۰ هزار بشکه‌ای روزانه در میادین بزرگ و مشترک، با هدف حفظ سهم ایران در بازار جهانی و نیز تأمین نیاز داخلی، در صدر برنامه‌های این شرکت قرار گرفت.
با بهره‌گیری از روش‌های نوین حفاری، بازآرایی چاه‌های قدیمی و بهینه‌سازی فرآیندهای بهره‌برداری، ظرفیت تولید روزانه نفت به سطحی بی‌سابقه در سال‌های اخیر رسید. این اقدام نه تنها توان صادراتی کشور را تقویت کرده، بلکه تأمین خوراک پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها را نیز تضمین کرده است.
افزایش تولید گاز نیز همزمان با پروژه‌های نفتی در دستور کار قرار گرفت. برنامه‌های توسعه‌ای میادین مشترک، به‌ویژه در جنوب کشور، منجر به رشد قابل توجه برداشت گاز شده است؛ رشدی که نقش مهمی در تأمین انرژی نیروگاه‌ها و بخش‌های صنعتی ایفا می‌کند.
جمع‌آوری گازهای همراه؛ گامی به سوی اقتصاد و محیط‌زیست پاک
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای شرکت ملی نفت ایران در سال گذشته، پیشرفت چشمگیر پروژه‌های جمع‌آوری گازهای مشعل بوده است. گازهای همراه که در فرآیند تولید نفت از چاه‌ها آزاد می‌شوند، در گذشته به دلیل نبود زیرساخت، سوزانده و هدر می‌رفتند. این مسئله علاوه بر اتلاف سرمایه ملی، آسیب جدی به محیط‌زیست وارد می‌کرد.
با اجرای طرح‌های گسترده در مناطق نفت‌خیز جنوب و غرب کشور، میزان گازهای سوخته به حداقل رسیده است. شرکت ملی نفت ایران با سرمایه‌گذاری مستقیم و جذب پیمانکاران داخلی و خارجی، واحدهای بازیافت و فشرده‌سازی گاز را احداث کرده است.
این گازها اکنون به‌عنوان منابع ارزشمند انرژی برای تزریق به خطوط شبکه سراسری، خوراک واحدهای صنعتی، و حتی تولید گاز مایع (LPG) استفاده می‌شوند. این اقدام علاوه بر صرفه‌جویی ارزی، باعث کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانه‌ای شده و ایران را در مسیر تحقق تعهدات جهانی محیط‌زیستی قرار داده است.
فشارافزایی و توسعه میدان پارس جنوبی؛ قلب تپنده گاز ایران
میدان پارس جنوبی، به‌عنوان بزرگ‌ترین منبع گاز جهان و مشترک با کشور قطر، نقش راهبردی در اقتصاد و انرژی ایران دارد. در سال گذشته، پروژه‌های فشارافزایی در این میدان با سرعتی بی‌سابقه پیش رفت. هدف اصلی این طرح، حفظ سطح تولید و جلوگیری از افت فشار طبیعی مخزن بود؛ موضوعی که در سال‌های اخیر دغدغه اصلی مدیران صنعت گاز بوده است.
شرکت ملی نفت ایران با استفاده از فناوری‌های نوین کمپرسورهای فشاربالا و ارتقای تجهیزات بهره‌برداری، توانست ظرفیت برداشت روزانه گاز از این میدان را افزایش دهد. به موازات این اقدامات، توسعه سکوها و خطوط انتقال جدید باعث شده که گاز تولیدی با کمترین هدررفت به شبکه سراسری انتقال یابد.
افزایش تولید در پارس جنوبی نه تنها نیاز داخلی را پوشش داده، بلکه زمینه صادرات به کشورهای همسایه و جذب ارز خارجی را فراهم کرده است. این موفقیت نتیجه هماهنگی دقیق میان بخش‌های مهندسی، حفاری و بهره‌برداری شرکت نفت و نیز حمایت بی‌وقفه دولت از پروژه‌های ملی بوده است.
پیوند سه محور؛ هم‌افزایی نفت، گاز و محیط‌زیست
بررسی اقدامات شرکت ملی نفت ایران نشان می‌دهد که این سه محور افزایش تولید نفت و گاز، جمع‌آوری گازهای مشعل و توسعه پارس جنوبی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم یکدیگر را تقویت می‌کنند. افزایش تولید نفت، دسترسی به حجم بیشتری گاز همراه را ممکن می‌سازد و این گاز با جمع‌آوری و بازیافت می‌تواند به شبکه گاز کشور تزریق شود. همچنین توسعه پارس جنوبی با بالا بردن تولید گاز، امکان جایگزینی سوخت‌های آلاینده‌تر را فراهم کرده و مصرف نفت‌خام را در بخش‌های داخلی کاهش می‌دهد، که این خود ظرفیت صادرات را بالا می‌برد.
این هم‌افزایی ساختاری، نشان‌دهنده تغییر رویکرد شرکت ملی نفت ایران از پروژه‌های منفرد به پروژه‌های یکپارچه و سیستماتیک است؛ رویکردی که بهینه‌سازی منابع، افزایش درآمد ملی و حفظ محیط‌زیست را همزمان هدف قرار می‌دهد.
اقدامات یک‌سال گذشته شرکت ملی نفت ایران در حوزه‌های افزایش تولید نفت و گاز، جمع‌آوری گازهای مشعل و فشارافزایی در میدان پارس جنوبی، نتایج ملموس و قابل سنجشی بر جای گذاشته است. نخستین و شاید مهم‌ترین دستاورد، افزایش پایدار تولید نفت خام تا سقف هدف‌گذاری شده در برنامه پنج‌ساله است. این رشد نه به‌عنوان یک جهش مقطعی، بلکه به‌عنوان نتیجه برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از فناوری‌های نوین حفاری و بهره‌برداری حاصل شده است. ثبات این رقم باعث شده که بخش صادرات نفت، بتواند قراردادهای پایدار با مشتریان بین‌المللی حفظ کند و نقش ایران در تأمین انرژی بازارهای آسیایی و اروپایی را پررنگ‌تر سازد.
همزمان، رشد تولید گاز چه از طریق توسعه میادین نفتی همراه با گاز و چه با افزایش ظرفیت میدان پارس جنوبی توانسته پاسخگوی نیاز فزاینده نیروگاه‌های برق، صنایع فولاد، سیمان و پتروشیمی‌ها باشد. تزریق این حجم گاز به شبکه سراسری، علاوه بر کاهش اتکا به سوخت‌های مایع آلاینده، باعث صرفه‌جویی میلیاردها دلار هزینه سوخت شده و امکان صادرات فرآورده‌های نفتی را به جای سوزاندن آنها در نیروگاه‌ها فراهم آورده است.
از سوی دیگر، کاهش محسوس سوزاندن گازهای مشعل در مناطق نفت‌خیز یک دستاورد دو بعدی دارد: بعد اقتصادی و بعد زیست‌محیطی. از نظر اقتصادی، این گازها اکنون به‌عنوان خوراک پالایشگاه‌های گاز یا واحدهای تولید گاز مایع (LPG) استفاده می‌شوند و درآمد ارزی جدیدی ایجاد کرده‌اند. از نظر زیست‌محیطی، حذف بخش بزرگی از مشعل‌ها موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های هوای محلی شده که تأثیر مستقیمی بر سلامت جوامع اطراف میادین نفتی دارد.
در حوزه فناوری، پروژه‌های فشارافزایی میدان پارس جنوبی به ارتقای دانش فنی و عملیاتی کشور انجامیده است. طراحی، نصب و بهره‌برداری از کمپرسورهای فشاربالا و توسعه زیرساخت‌های برداشت گاز، با اتکا بر توان مهندسان داخلی و همکاری هدفمند با شرکت‌های خارجی، باعث ارتقای ظرفیت فنی کشور در مدیریت میادین گازی عظیم شده است. این دانش اکنون قابلیت انتقال به سایر میادین مشترک یا مستقل را دارد و یک سرمایه راهبردی برای صنعت انرژی ایران محسوب می‌شود.
در نهایت، مجموع این اقدامات باعث تقویت جایگاه ایران در بازارهای بین‌المللی انرژی شده است. افزایش عرضه پایدار نفت و گاز، همراه با کنترل و بهینه‌سازی منابع، پیام روشنی به بازار جهانی داده که ایران توانایی حفظ و حتی ارتقای سهم خود در بازار را دارد. این پیام در مذاکرات نفتی، جذب سرمایه و همکاری‌های دوجانبه اثرگذاری قابل ملاحظه‌ای داشته و موجب شده بسیاری از خریداران بزرگ، قراردادهای چندساله با ایران را مدنظر قرار دهند.
به‌طور خلاصه، دستاوردهای یک‌سال گذشته نه‌تنها به شاخص‌های تولید و صادرات محدود می‌شود، بلکه یک تحول ساختاری در شیوه مدیریت منابع انرژی، مدل‌های اقتصادی پروژه‌ها و نگاه بلندمدت به پایداری محیط‌زیست رقم زده است؛ تحولی که در صورت استمرار، می‌تواند ایران را به یکی از پایدارترین تولیدکنندگان انرژی در منطقه تبدیل کند.
