رونق اقتصادی وعده داده شده از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا بر عدد ۱۷ تریلیون دلار متمرکز است. این مجموع سرمایهگذاریهای جدیدی است که ترامپ ادعا میکند با تعرفهها، کاهش مالیات بر درآمد و مهارتهای تبلیغی تهاجمی مدیران عامل، سرمایهداران، غولهای فناوری، نخست وزیران، روسایجمهور و سایر حاکمان ایجاد کرده است. قرار است تامین مالی ساخت کارخانههای جدید، فناوریهای جدید، اشتغال بیشتر، درآمدهای بالاتر و رشد اقتصادی سریعتر با این ۱۷ تریلیون دلار، تامین شود.
به گزارش ایسنا، رئیسجمهور آمریکا، ماه گذشته، در یک سخنرانی گفت: «در کمتر از هشت ماه از روی کار آمدن ترامپ، ما تعهدات ۱۷ تریلیون دلاری را تضمین کردهایم. هرگز کشوری نبوده است که چنین کاری انجام دهد».
اما بر اساس اظهارات شرکتهای متعدد، کشورهای خارجی و وبسایت خود کاخ سفید، به نظر میرسد این رقم اغراقآمیز، بسیار حدسی و بسیار بالاتر از رقم واقعی است. وبسایت کاخ سفید کل سرمایهگذاریها را ۸.۸ تریلیون دلار فهرست کرده است، اما به نظر میرسد خود این رقم هم با حساب کردن شماری از تعهدات سرمایهگذاری انجام شده در دوران ریاستجمهوری جو بایدن، تکمیل شده است.
کاخ سفید پس از درخواستهای متعدد در مورد نحوه محاسبه ۱۷ تریلیون دلار تعهدات سرمایهگذاری توسط ترامپ، محاسبات را ارائه نکرد. اما مسئله فراتر از صحبتهای اغراقآمیز ترامپ است و به باور او مبنی بر اینکه نیروی بیرحمانه تعرفهها و شرمسار کردن شرکتها میتواند نتایج اقتصادی به همراه داشته باشد، برمیگردد. اما اگر این صحبتهای تند به اشتغال بیشتر و درآمد بالاتر منجر نشود، میتواند از نظر سیاسی برای او نتیجه معکوس داشته باشد.
طبق نظرسنجی سپتامبر مرکز امور عمومی آسوشیتدپرس- ان او آر سی، فقط ۳۷ درصد از بزرگسالان آمریکایی عملکرد ترامپ در بخش اقتصاد را تائید میکنند. این رقم نسبت به اوج ۵۶ درصد در اوایل سال ۲۰۲۰ در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ کاهش یافته است.
آدام پوزن، رئیس موسسه اقتصاد بینالملل پترسون، گفت: تعهدات عمومی اعلام شده توسط ترامپ، نشاندهنده یک افزایش معنادار است، اما افزایشی که به صدها میلیارد دلار میرسد، نه تریلیونها دلار. حتی در آن صورت، این افزایش با هزینههای بلندمدت همراه است، زیرا کشورها ممکن است پس از تهدید شدن به سرمایهگذاری در آمریکا، تمایل کمتری به این کار داشته باشند.
دولت ترامپ شرط میبندد که تعرفهها ابزاری موثر برای ترغیب سایر کشورها و شرکتهای بینالمللی به سرمایهگذاری در آمریکا هستند؛ چماق بزرگی که سایر دولتها در استفاده از آن شکست خوردند. ترامپ به رایدهندگان میگوید که او مستقیما در مدیریت تعهدات سرمایهگذاری کشورهای خارجی نقش خواهد داشت و تخصیص این پول از سال آینده، بازار کار را که رو به افول بوده است، احیا خواهد کرد. کوش دسای، سخنگوی کاخ سفید، در تائید این صحبتها گفت: «تفاوت بین سرمایهگذاریهای فرضی و کلنگزنی کارخانهها و تاسیسات جدید، رهبری خوب و سیاستگذاری صحیح است.»
اما جرد برنشتاین، رئیس شورای مشاوران اقتصادی در کاخ سفید بایدن، میگوید: از آنچه دیدهام، این تعهدات تقریبا به اندازه کاغذی که روی آن نوشته نشدهاند، ارزش دارند.
طبق اسناد اتحادیه اروپا، در مورد ۶۰۰ میلیارد دلاری که شرکتهای اروپایی متعهد شدهاند در آمریکا سرمایهگذاری کنند، این امر بر اساس ابراز علاقه این کسب و کارها و نیت آنها برای انجام این کار تا سال ۲۰۲۹ است، نه یک امتیاز آشکار.
هنوز برای مشاهده هرگونه تاثیر سرمایهگذاری در کل اقتصاد آمریکا خیلی زود است. تاکنون، هنوز افزایش قابل توجهی در سرمایهگذاری تجاری به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی آمریکا مشاهده نشده است. سرمایهگذاری تجاری به عنوان سهمی از کل اقتصاد، در شش ماه اول ریاستجمهوری ترامپ، درست مانند قبل از دوران همهگیری کرونا، حدود ۱۴ درصد افزایش یافته است.
اما اقتصاددانان خاطرنشان کردند ترامپ دو برابر حساب میکند و به سرمایهگذاریهایی که اولین بار در دوران دولت بایدن اعلام شده بودند یا سرمایهگذاریهایی که به دلیل توسعه هوش مصنوعی، احتمال وقوع آنها از قبل وجود داشت، تکیه میکند. برای مثال، کاخ سفید روی ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری شرکت سازنده تراشه میکرون حساب میکند، اما حداقل ۱۲۰ میلیارد دلار از این مبلغ در دوران بایدن اعلام شده است.
مقامات کاخ سفید به نوبه خود، تعرفههای ترامپ را عامل مجبور کردن شرکتها به سرمایهگذاری در آمریکا میدانند و میگویند که خطر عوارض اضافی بر واردات در صورت عدم تحقق وعدههای کشورها و شرکتها، تضمین میکند که پول نقد وعده داده شده، وارد اقتصاد شود.
بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آلبرت بورلا، مدیرعامل فایزر، روز سهشنبه، پس از دریافت سه سال مهلت در مورد تعرفهها، از این رویکرد حمایت کرد و از سرمایهگذاری ۷۰ میلیارد دلاری در آمریکا خبر داد. بورلا گفت: «رئیسجمهور آمریکا کاملا حق داشت. تعرفهها قدرتمندترین ابزار برای تاثیرگذاری در رفتارها هستند».