در نبردهای زیرسطحی، همواره این سوال مطرح بوده که اگر یک زیردریایی و اژدر در یک مسابقه سرعت قرار بگیرند، کدام یک پیروز خواهد شد و آیا اصلا امکان فرار وجود دارد؟ پاسخ کوتاه به این سوال خیر است اما نبردهای دریایی بسیار پیچیده‌تر از یک مسابقه در خط مستقیم هستند.
به گزارش گجت نیوز، اگر تنها سرعت را در نظر بگیریم، هیچ زیردریایی مدرنی شانسی در برابر یک اژدر پیشرفته ندارد. برای مثال، سریع‌ترین زیردریایی امروزی یعنی کلاس یاسن (Yasen-class) روسیه، می‌تواند به حداکثر سرعت حدود ۶۴ کیلومتر بر ساعت برسد. در مقابل، سریع‌ترین اژدر جهان یعنی اشکوال (VA-111 Shkval) روسیه، سرعتی فراتر از ۳۷۰ کیلومتر بر ساعت دارد. این اختلاف سرعت، هرگونه شانس فرار در یک خط مستقیم را از بین می‌برد.
نبرد واقعی به این سادگی نیست. یک زیردریایی مهاجم ابتدا باید هدف خود را از فاصله چند کیلومتری شناسایی کند. پس از شلیک، زیردریایی هدف با شنیدن صدای پرتاب اژدر، بلافاصله متوجه حمله می‌شود. در این لحظه، زیردریایی هدف در یک خط مستقیم فرار نمی‌کند، بلکه مسیر خود را به سرعت تغییر می‌دهد و با حداکثر توان حرکت می‌کند.
هدف اصلی، خارج شدن از موقعیت پیش‌بینی شده توسط دشمن است. اژدرهای مدرن تا نزدیکی هدف، سنسورهای خود را فعال نمی‌کنند تا شناسایی نشوند. بنابراین اگر زیردریایی بتواند به اندازه کافی از موقعیت اولیه خود دور شود، اژدر پس از فعال کردن سنسورهایش، هدفی را پیدا نخواهد کرد. البته مهاجمان معمولا برای مقابله با این تاکتیک، چندین اژدر را به سمت هدف شلیک می‌کنند.
با وجود برتری سرعت اژدرهای امروزی، در طول تاریخ یک استثنا وجود داشته است. در دوران جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی زیردریایی کلاس لیرای تایپ ۷۰۵ (Type 705 Lyra-class) را ساخت که برای سرعت فوق‌العاده طراحی شده بود. این زیردریایی با سرعت بیش از ۷۴ کیلومتر بر ساعت، سریع‌ترین زیردریایی است که تاکنون ساخته شده است.
در دهه ۱۹۷۰، زیردریایی لیرا می‌توانست از اکثر اژدرهای ناتو فرار کند. برای مثال، اژدر سبک‌وزن ام‌کی ۴۶ (MK 46) آمریکا حداکثر سرعتی حدود ۸۴ کیلومتر بر ساعت داشت. اختلاف کم سرعت به زیردریایی لیرا اجازه می‌داد با مانورهای تاکتیکی، به راحتی از دست آن فرار کند. همین موضوع باعث شد آمریکا برای مقابله با آن، اژدر سنگین‌وزن و سریع‌تر ام‌کی ۴۸ (MK 48) را با سرعت ۱۰۱ کیلومتر بر ساعت توسعه دهد که رقابت تسلیحاتی میان زیردریایی و اژدر را وارد مرحله جدیدی کرد.
