به گزارش همشهری آنلاین، یکی از مواردی که بسیاری از رانندگان هنگام خرید یا بررسی سلامت لاستیک خودرو از آن غافل می‌شوند، توجه به تاریخ تولید و انقضای لاستیک خودرو است. درحالی‌که کیفیت و برند لاستیک اهمیت دارد، اما دانستن سن لاستیک به همان اندازه برای ایمنی و عملکرد خودرو ضروری است.

اگر لاستیک کهنه و تاریخ‌گذشته باشد، حتی با ظاهر سالم، ممکن است در سرعت بالا یا ترمزهای ناگهانی دچار ترکیدگی شود. به همین دلیل تشخیص تاریخ تولید و آگاهی از زمان مناسب تعویض لاستیک، نقش مهمی در حفظ امنیت سرنشینان و عملکرد بهینه خودرو دارد.

تاریخ تولید لاستیک چگونه مشخص می‌شود؟

بر روی دیواره کناری هر لاستیک، یک کد چهار رقمی وجود دارد که نمایانگر تاریخ تولید آن است. این کد که بخشی از شماره شناسایی (DOT) لاستیک محسوب می‌شود، به شکل زیر قابل تفسیر است:

• دو رقم اول: شماره هفته تولید
• دو رقم آخر: سال تولید

برای مثال، اگر روی لاستیکی عدد "۳۵۲۲" حک شده باشد، به این معناست که این لاستیک در هفته ۳۵ از سال ۲۰۲۲ تولید شده است؛ یعنی حدوداً در شهریور ۱۴۰۱.

این عدد معمولاً در سمت داخلی لاستیک قرار دارد، بنابراین گاهی لازم است خودرو را کمی جابجا یا از چراغ قوه استفاده کنید تا بتوانید آن را مشاهده کنید. همچنین ممکن است حروف و اعداد دیگری هم در کنار این کد باشند که مربوط به کارخانه تولیدکننده و مشخصات فنی دیگر هستند.

بیشتر بخوانید: نکات طلایی برای افزایش عمر لاستیک خودرو در تابستان

آیا لاستیک خودرو تاریخ انقضا دارد؟

بله. لاستیک خودرو حتی اگر استفاده نشود، به مرور زمان خاصیت و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد. عمر مفید لاستیک معمولاً ۵ تا ۶ سال پس از تاریخ تولید است. در برخی شرایط اقلیمی (مناطق گرمسیری یا با تابش شدید آفتاب)، این مدت می‌تواند کمتر هم باشد.

لاستیک‌هایی که بیش از ۶ سال از عمرشان گذشته است، حتی اگر آج مناسبی داشته باشند، ممکن است در شرایط رانندگی سخت دچار ترک یا پارگی شوند. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌های خودروسازی و تولیدکننده‌های لاستیک توصیه می‌کنند که لاستیک‌ها حتی بدون استفاده منظم، پس از ۶ سال تعویض شوند.

بیشتر بخوانید: لاستیک نو را جلو خودرو بیندازیم یا عقب؟ | نکته مهم درباره جابجایی لاستیک های جلو با عقب خودرو

چه عواملی بر کاهش عمر مفید لاستیک تاثیر دارند؟

• شرایط نگهداری نامناسب: نگهداری لاستیک در فضای باز، نور مستقیم آفتاب یا محیط‌های مرطوب باعث تسریع در فرسایش آن می‌شود.
• عدم استفاده طولانی‌مدت: حتی لاستیک‌های نو که استفاده نمی‌شوند، در گذر زمان خاصیت خود را از دست می‌دهند.
• رانندگی با فشار باد نامناسب: فشار باد کم یا زیاد، به ساختار داخلی لاستیک آسیب می‌زند.
• رانندگی در شرایط سخت: جاده‌های ناهموار، سرعت‌های بالا و ترمزهای شدید باعث تسریع در فرسودگی لاستیک می‌شوند.
• تماس با مواد شیمیایی یا روغنی: برخی مواد می‌توانند ترکیبات لاستیک را تخریب کنند.
• کیفیت پایین تولید: لاستیک‌های ارزان‌قیمت یا تقلبی زودتر فرسوده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: دلایل لرزش تایر خودرو و راه‌های برطرف کردن آن

نشانه‌های لاستیک تاریخ‌گذشته یا کهنه

در کنار بررسی عدد تاریخ تولید و انقضای لاستیک خودرو، راننده می‌تواند با مشاهده برخی علائم ظاهری مثل درصد آج لاستیک و رفتاری لاستیک، متوجه پایان عمر مفید آن شود:

• ترک‌های ریز روی دیواره یا آج لاستیک
• خشک و سخت شدن لاستیک در لمس
• کاهش چسبندگی و افزایش طول خط ترمز
• لرزش یا صدای غیرمعمول در هنگام رانندگی
• کم شدن عمق آج به کمتر از ۱.۶ میلی‌متر
• افزایش مصرف سوخت یا کاهش شتاب خودرو

توجه داشته باشید که استفاده از لاستیک کهنه، حتی اگر ظاهراً مشکلی نداشته باشد، می‌تواند در شرایط اضطراری مانند ترمز ناگهانی یا پیچ‌های تند، عملکرد ضعیفی داشته باشد.

چگونه تاریخ لاستیک را بررسی کنیم؟

1. ابتدا دیواره کناری لاستیک را پیدا کنید.
2. به دنبال عبارت DOT باشید که نشان‌دهنده شماره شناسایی لاستیک است.
3. در انتهای این کد، یک عدد چهار رقمی مانند "۲۲۱۹" دیده می‌شود.
4. این عدد را طبق الگوی ذکرشده تفسیر کنید.

اگر کد تولید وجود نداشت یا فقط سه رقم بود، احتمالاً لاستیک مربوط به قبل از سال ۲۰۰۰ است و بهتر است تعویض شود. لاستیک‌های امروزی همگی دارای کد چهار رقمی هستند.

راهکارهایی برای افزایش عمر مفید لاستیک

برای استفاده بهینه از لاستیک‌ها و جلوگیری از فرسایش زودرس، رعایت چند نکته ضروری است:

• لاستیک‌ها را در فواصل مشخص (مثلاً هر ۸ تا ۱۰ هزار کیلومتر) جابجا (جابجایی ضربدری) کنید تا سایش یکنواخت‌تری داشته باشند.
• فشار باد لاستیک‌ها را ماهانه بررسی و تنظیم کنید.
• از سرعت زیاد، شتاب‌گیری ناگهانی و ترمزهای شدید خودداری نمایید.
• از بارگیری بیش از حد ظرفیت خودرو بپرهیزید.
• در مکان‌های سرپوشیده، خنک و دور از نور مستقیم لاستیک‌های یدکی یا اضافی را نگهداری کنید.
• خودرو را به‌طور منظم سرویس و سیستم تعلیق آن را بررسی کنید.

چه زمانی مراجعه به مکانیک یا تعویض لاستیک ضروری است؟

اگر هر یک از علائم زیر مشاهده شد، بهتر است لاستیک فوراً بررسی و در صورت نیاز تعویض شود:

• ترک‌های عمیق روی بدنه لاستیک
• برآمدگی یا فرو رفتگی غیرعادی روی دیواره
• صدا یا لرزش ناگهانی در سرعت بالا
• بیش از ۶ سال از تاریخ تولید گذشته باشد
• تغییر ناگهانی در عملکرد خودرو هنگام پیچیدن یا ترمز گرفتن
• کاهش شدید چسبندگی در جاده‌های مرطوب یا لغزنده

بی‌توجهی به این علائم می‌تواند منجر به حوادث جدی شود، به‌ویژه در سرعت‌های بالا یا در شرایط جوی نامناسب.

با بررسی تاریخ لاستیک، رانندگی ایمن‌تری داشته باشید

تشخیص تاریخ تولید و آگاهی از زمان تعویض لاستیک، یکی از ساده‌ترین اما مهم‌ترین نکات در نگهداری خودرو است. با چند دقیقه بررسی، می‌توان از بروز حوادث ناگهانی جلوگیری کرد و رانندگی ایمن‌تری را تجربه نمود. لاستیک سالم، کنترل بهتر خودرو و مصرف سوخت بهینه‌تری را به همراه دارد.

پس اگر قصد خرید لاستیک نو دارید یا نمی‌دانید آیا لاستیک فعلی خودرویتان هنوز قابل‌استفاده است یا نه، همین امروز تاریخ تولید آن را بررسی کنید. این کار ساده، ضامن امنیت شما در جاده خواهد بود.