به گزارش رکنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه مهمان ویدئویی «بنیاد نوآوری برای توسعه»، نهاد مستقر در کلمبیا بود که بخشی از پرسش و پاسخ مجری برنامه با او، به موضوع ایران اختصاص داشت.
«آندرس روخِلِس» مجری این برنامه از گروسی پرسید: «در مورد ایران، اخیراً این کشور انتقادات شدیدی از شما داشته و درها را به روی آژانس بسته است. آیا امیدی برای بازگشت شما به ایران وجود دارد؟» که او گفت: «بله، قطعاً. ما این موضوع را بسیار جدی گرفته‌ایم. اخیرا و پس از مذاکرات طولانی، بازرسان آژانس به ایران بازگشتند و آن‌ها به عنوان اولین گام در ازسرگیری بازرسی‌ها به رآکتور بوشهر رفتند. اما هنوز باید مجموعه‌ای از روش‌ها و اقدامات فنی را توافق کنیم تا بتوانیم به همه سایت‌ها، از جمله آن‌هایی که در حملات آسیب دیده‌اند، دسترسی داشته باشیم، چون هنوز مواد هسته‌ای در زیر آوارهای این سایت‌ها وجود دارد و این مواد همچنان مورد توجه جامعه بین‌المللی هستند. ما در حال بازسازی این ارتباطات هستیم که به دلیل حملات قطع شده بود.»
این در حالی است که «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز و درباره توافق ایران و آژانس در قاهره گفت: «ما توافقی با آژانس امضا کردیم درباره شکل جدید همکاری‌های بین ایران و آژانس و دلیل آن هم کاملاً روشن بود. با توجه به تغییرات میدانی که صورت گرفته و حمله‌ای که به تأسیسات ما انجام شد، همکاری با آژانس مانند گذشته نمی‌توانست ادامه یابد. به‌دلیل تهدیدات امنیتی، نگرانی‌های امنیتی و ایمنی موجود، قطعاً لازم بود یک چارچوب جدید برای همکاری تعریف شود.»
این دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران افزود: «آژانس نیز با این موضوع موافق بود و پذیرفت که به چارچوب جدیدی نیاز است. چندین دور مذاکره میان ایران و آژانس صورت گرفت و در نهایت این گفت‌وگوها در قاهره به نتیجه رسید و توافق قاهره امضا شد. با این حال، اکنون توافق قاهره دیگر نمی‌تواند مبنای همکاری ما با آژانس باشد و تصمیم ایران در خصوص تداوم همکاری‌ها با آژانس اعلام خواهد شد. همان‌طور که پس از امضای توافق در قاهره هم گفتم، اجرای اسنپ‌بک همه شرایط را تغییر داده و ما با وضعیت جدیدی روبه‌رو هستیم. همان‌گونه که حمله نظامی شرایط را تغییر داد، اکنون نیز تصمیمات جدیدی باید اتخاذ شود. از نظر من، توافق قاهره دیگر برای وضعیت موجود کارایی ندارد.»
حملات نظامی ممکن است اثری کوتاه‌مدت داشته باشند
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره اینکه «پیام شما به ایران چیست؟»، گفت: «همیشه باید به گفت‌وگو اعتماد کنیم. حتی تهدیدات شخصی علیه من وجود داشته اما من باور دارم که باید به مسیر دیپلماتیک پایبند باشیم. برای من، برای ایران و برای کسانی که به ایران حمله کردند، کاملاً روشن است که راه‌حل پایدار و دائمی برای وضعیت برنامه هسته‌ای ایران فقط از طریق دیپلماسی ممکن است.»
گروسی با اعتراف به این موضوع که حملات نظامی باعث از بین‌رفتن برنامه هسته‌ای ایران نخواهد شد، تصریح کرد: «حملات نظامی ممکن است اثری کوتاه‌مدت داشته باشند، اما واقعیت این است که توانایی‌های فنی و فناوری وجود دارند و آنچه تخریب شده می‌تواند بازسازی شود، البته شاید با روحیه انتقام‌جویی. بنابراین، من همیشه به همه طرف‌ها یادآوری می‌کنم که راه‌حل پایدار باید نوعی توافق باشد؛ توافقی که اعتماد ازدست‌رفته را بازگرداند.»
گزارش‌های ما صرفاً وضعیت برنامه هسته‌ای ایران را بازگو کردند
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه این گفت‌وگو و در پاسخ به این سوال که «برخی منتقدان می‌گویند آژانس بی‌طرف نبوده است»، گفت: «من همیشه با انتقادات روبه‌رو می‌شوم و نباید از انتقاد ترسید، حتی اگر به نظر من اشتباه باشد. گفته شده که گزارش‌های آژانس نوعی چراغ سبز برای حملات نظامی بودند، که کاملاً از حقیقت به دور است.»
او با ادعای اینکه «گزارش‌های آژانس واقعیت را نشان می‌دهند»، گفت: «گزارش‌های ما صرفاً وضعیت برنامه هسته‌ای ایران را بازگو کردند، بدون هیچ نکته جدید یا شگفت‌انگیزی که توجیه‌کننده اقدام نظامی باشد. حتی در مورد ساخت تسلیحات هسته‌ای، گزارش من به صراحت اعلام کرد که ایران در آن زمان و حتی اکنون، برنامه‌ای برای ساخت تسلیحات هسته‌ای ندارد. پس اگر کسی فکر کند این گزارش دلیلی برای جنگ بود، کاملاً اشتباه می‌کند.»
رئیس دیدبان هسته‌ای سازمان ملل متحد در ادامه مدعی شد: «مشکل این است که پیدا کردن یک سپر بلا در یک سازمان بین‌المللی که وظیفه بازرسی و نظارت دارد، آسان‌تر از سرزنش مسئول واقعی، یعنی طرف مقابل است.»
دیپلماسی باید راه‌های مناسب را پیدا کند
او همچنین گفت: «در مورد اوکراین و روسیه هم همین‌طور بوده است. گاهی ما را متهم کرده‌اند که به صراحت نگفته‌ایم چه کسی حمله می‌کند یا چه کسی مسئول است. من همیشه می‌گویم، ما گناه را نام می‌بریم و توضیح می‌دهیم اما گناهکار را نه، چون باید با آن فرد کار کنیم تا راه‌حلی پیدا کنیم. اگر به من می‌گفتند باید بگویم رئیس‌جمهور پوتین فلان است، می‌گفتم؛ اما فردا باید با او بنشینم و مذاکره کنم.»
گروسی در پایان تاکید کرد: «دیپلماسی باید راه‌ها و زبان‌های مناسب را پیدا کند تا خودش را به عنوان میانجی حذف نکند.»
