به گزارش رکنا، حدود یک‌سوم از زندگی انسان در خواب سپری می‌شود و بخشی از این زمان به دیدن رؤیا اختصاص دارد. فردی با امید به زندگی متوسط حدود ۷۳ سال، بیش از شش سال از عمرش را صرف دیدن رؤیاها می‌کند.
علی‌رغم این نقش مهم، اطلاعات محدودی درباره‌ی دلیل رؤیاها و نحوه‌ی ایجاد آن‌ها در مغز وجود دارد. همچنین همچنان مشخص نیست که رؤیاها چه تأثیری بر سلامت مغز دارند.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۲ و در نشریه‌ی The Lancet eClinicalMedicine منتشر شد، نشان داده که رؤیاهای ما می‌توانند اطلاعات مهمی درباره‌ی وضعیت سلامت مغز ارائه دهند.
این تحقیق نشان داده است که داشتن کابوس‌های مکرر ممکن است نشانه‌ای از افزایش خطر ابتلا به زوال عقل در افراد میانسال و سالمند باشد.
در این مطالعه داده‌های گسترده‌ای از سه تحقیق بزرگ در ایالات متحده درباره‌ی سلامت و پیری مورد ارزیابی قرار گرفت. این داده‌ها شامل بیش از ۶۰۰ فرد میانسال (۳۵ تا ۶۴ سال) و ۲۶۰۰ سالمند (۷۹ سال و بالاتر) بود.
هیچ‌کدام از شرکت‌کنندگان در ابتدای مطالعه دچار زوال عقل نبودند و به‌طور میانگین برای گروه میانسال حدود نه سال و برای گروه سالمند پنج سال تحت نظر قرار گرفتند.
در آغاز تحقیق، از آن‌ها خواسته شد که درباره‌ی فاصله زمانی بین کابوس‌هایشان اطلاعات دهند. این پرسش‌نامه‌ها به تحلیل نتایج کمک کردند.
یافته‌های تحقیق نشان داد که افرادی که گزارش کرده بودند کابوس‌های بیشتری دارند، احتمال بیشتری برای کاهش توانایی‌های شناختی و در نهایت ابتلا به زوال عقل داشتند.
برای کسانی که در میانسالی هر هفته کابوس‌های مکرر داشتند، احتمال کاهش توانایی‌های شناختی تا چهار برابر بیشتر بود و در افراد سالمند این احتمال دو برابر افزایش یافت.
نکته‌ی قابل توجه اینکه مردان سالمند با مشاهده‌ی مکرر کابوس‌ها، پنج برابر بیشتر از سایر مردان در معرض ابتلا به زوال عقل بودند. در حالی که این افزایش در زنان سالمند تنها ۴۱ درصد گزارش شد.
نتایج نشان می‌دهد که کابوس‌های مکرر ممکن است یکی از اولین نشانه‌های زوال عقل باشند. این علائم ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها قبل از اینکه مشکلات حافظه و تفکر شروع شوند، ظاهر شوند؛ به‌ویژه در مردان.
البته، ممکن است خود کابوس‌های مکرر ایجادکننده‌ی زوال عقل باشند، اما هنوز به قطعیتی نرسیده‌ایم. اهمیت اصلی این مطالعه در این است که ارتباط مخاطرات خواب و زوال عقل را روشن می‌کند.
نکته‌ی مثبت این است که کابوس‌های مکرر قابل درمان هستند. درمان‌های موجود برای کابوس‌ها نشان داده‌اند که تجمع پروتئین‌های آسیب‌زا در مغز، یکی از عوامل اصلی بیماری آلزایمر، را کاهش می‌دهند.
علاوه بر این، گزارش‌هایی وجود دارند که مهارت‌های تفکر و حافظه پس از درمان کابوس‌ها بهبود یافته است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که درمان کابوس‌ها ممکن است به کاهش افت شناختی و حتی جلوگیری از زوال عقل کمک کند.
مراحل بعدی تحقیقات شامل بررسی ارتباط کابوس‌ها با خطر زوال عقل در جوانان خواهد بود. هدف این است که مشخص شود آیا کابوس‌ها علت زوال عقل هستند یا تنها نشانه‌ای اولیه از آن.
همچنین ویژگی‌های دیگر رؤیاها، مانند تکرار رؤیاها یا وضوح آن‌ها، می‌توانند به پیش‌بینی احتمال ابتلا به زوال عقل کمک کنند.
این تحقیقات می‌توانند نه تنها به بهبود تشخیص زودهنگام زوال عقل کمک کنند، بلکه دیدگاه‌های جدیدی نسبت به پدیده‌ی رمزآلود رؤیا ارائه دهند.
