حدود ۱۴ ماه پیش، شرکت ملی گاز ایران با امضای تفاهم‌نامه‌ای با گازپروم روسیه، زمینه واردات روزانه ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز از این کشور را فراهم کرد. با وجود نبود مرز خاکی مشترک بین ایران و روسیه، جمهوری آذربایجان به‌عنوان واسطه این انتقال گازی انتخاب شده و مذاکرات برای تعیین جزئیات قیمتی همچنان ادامه دارد.
اکنون این همکاری به حوزه برق نیز گسترش یافته است. مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر، اعلام کرده است که به دلیل نبود مرز خاکی مشترک، تبادل برق با روسیه از طریق آذربایجان انجام خواهد شد. مطالعات فنی این پروژه تکمیل شده و امکان‌پذیری آن تأیید شده است. به گفته وی، در صورت نهایی شدن توافقات تجاری بین روسیه و آذربایجان، ایران می‌تواند تبادل برقی مستمری با روسیه برقرار کند. سخنگوی صنعت برق ابراز امیدواری کرده که خط ارتباط برقی ایران و روسیه به‌زودی راه‌اندازی شود.
ایران تنها به روسیه چشم ندوخته است. در نیمه مردادماه، دولت ارمنستان اعلام کرد که ساخت خط انتقال هوایی ۴۰۰ کیلوولت ایران-ارمنستان و پست برق مربوطه را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تکمیل خواهد کرد. رجبی‌مشهدی نیز تأیید کرده که این خط جدید ظرف ۵ تا ۶ ماه آینده آماده بهره‌برداری خواهد بود و تبادلات برقی بین دو کشور را به‌طور قابل‌توجهی افزایش خواهد داد.
او همچنین به تأثیر پروژه زنگزور بر ارتباط الکتریکی با ارمنستان اشاره کرد و گفت: «زنگزور محدودیتی برای ارتباط ما با ارمنستان ایجاد نمی‌کند و ما در حال حاضر نیز از این کشور برق وارد می‌کنیم.»
رجبی‌مشهدی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، از روابط نزدیک ایران و روسیه در حوزه فناوری خبر داد. ایران که اکنون در بین ۵ کشور برتر جهان در ساخت توربین قرار دارد، به روسیه توربین صادر کرده است. او تأکید کرد که روسیه از نظر فناوری کشوری پیشرفته است، اما ایران نیز در حوزه‌های مختلف انرژی صاحب فناوری است و مذاکرات دو کشور برای همکاری‌های بیشتر ادامه دارد.
علاوه بر روسیه و ارمنستان، ایران در حال بررسی افزایش واردات برق از ترکمنستان است. در حال حاضر، ترکمنستان در زمان غیرپیک مصرف خود حدود ۳۰۰ مگاوات برق به ایران صادر می‌کند، اما این میزان در دوره اوج مصرف به نصف کاهش می‌یابد. توانیر با برگزاری نشستی با حضور وزیر نیرو، برنامه‌ریزی برای افزایش این واردات را در دستور کار قرار داده است.
با تداوم مذاکرات برای واردات برق از روسیه، افزایش تبادلات با ارمنستان و برنامه‌ریزی برای گسترش واردات از ترکمنستان، ایران در حال ایجاد شبکه‌ای پایدار از همکاری‌های انرژی با همسایگان شمالی خود است. این اقدامات می‌تواند نقش کلیدی در رفع بحران ناترازی انرژی در کشور ایفا کند.
