پروانه کُبره:  در روزهای اخیر   پس از بازگشت قطعنامه‌های شــورای امنیت و اعمال آنها، استراتژی معامله‌گران نیز دستخوش تغییرات مهمی شده و فضای بازارها بار دیگــر درگیر رقابت‌های شــدید قیمتی شده است. رشد نرخ ارز فرصت احیای بورس در هفته‌ای که گذشت را فراهم کرد. در همین حال شاخص اصلی این بازار با جهش 8 درصدی بهترین عملکرد هفتگی خود از ابتدای سال را به نمایش گذاشت. در معاملات نخستین روز هفته بازارهای دارایی راه خود را از هم جدا کردند.

در هفته‌ای که گذشت، کانال‌شکنی بازارها عمیق‌تر شد و دلار، طلا و سکه وارد سطوح تاریخی شدند که بی‌سابقه بود. اما این وضعیت در روز شنبه تکرار نشد و معاملات بازار سهام با هیجانی مضاعف همراه بود. معاملات روز شنبه بورس تهران نسبت به آخرین روز هفته قبل کاملا متفاوت سپری شد. شاخص کل سهام با رشد 2.38 درصدی‌(معادل 64 هزار واحد) روز خوبی را پشت سرگذاشت. در روز شنبه شاخص‌های سهامی با چرخش جدی، به مسیر صعودی بازگشتند که ماحصل آن ورود پول قدرتمند حقیقی و افزایش ارتفاع نماگرهای سهامی در مجموع معاملات این روز بود. کوچک‌ترها هم موفق شدند بازدهی روزانه خود را مثبت کنند.

معاملات از لنز آمار

معاملات بورس تهران در روز شنبه تفاوت‌های مهمی را نسبت ‌به ‌روز چهارشنبه ثبت کرد. اولین روز هفته با صعود پرقدرت نماگرهای بازار سهام آغاز شد. با رشد 2.38 درصدی بورس، شاخص کل چهارمین صعود 2 درصدی خودپس از فعال شدن ماشه را تجربه کرد. دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با تجربه پرواز دو درصدی بار دیگر به یک قدمی کانال 2.8‌میلیون واحد رسید. سطح مذکور معمولا برای شاخص دردسرساز بوده است. از دی‌ماه 1403 نماگر اصلی بورس 8 بار کانال مذکور را از دست داده است. این سطح به عنوان یک سطح مقاومتی عمل کرده و تجربه رفت‌وبرگشت‌های بی‌شمار شاخص در این سطح طی 9 ماه گذشته می‌تواند وضعیت مطلوب کنونی تالار شیشه‌ای را مبهم جلوه دهد. اما اگر دماسنج بورس بتواند وارد این کانال شود صعود به سطوح بالاتر به راحتی در دسترس است.

به ویژه اینکه بازار از منظر ارزندگی نیز در سطوحی جذاب قرار دارد. بورس تهران پس از رشد نرخ دلار و کاهش ابهامات، روزهای مطلوبی را پشت سرگذاشته است. با وجود جا‌ماندگی بورس نسبت به بازارهای موازی، ارزش‌گذاری پایین و P/E حدود 5.5واحد بر جذابیت بازار سهام افزوده است. در جریان معاملات دیروز جهش نماگرهای بورسی، معامله‌گران را غافلگیر کرد. نماگر اصلی تالار شیشه‌ای افزایش 2.38درصدی (معادل 64هزار واحد) را تجربه کرد و پرونده خود را در سطح 2میلیون و 793هزار واحد بست. شاخص هموزن نیز همگام با شاخص کل وارد مسیر صعودی شد و با رشد 1.8درصد به سطح 817هزار واحد رسید. 87درصد بازار که شامل 700 نماد معاملاتی است، کار خود را در محدوده مثبت تابلو تمام کردند.

از سویی ارزش معاملات خرد در روز شنبه به میزان 5 هزار و 500‌میلیارد تومان رسید که نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل کاهش 56 درصدی را نشان می‌دهد. هفته گذشته رکورد سه‌ماهه در ارزش معاملات خرد به ثبت رسید و این مولفه مهم با قرار گرفتن در کانال 14 همت طی هفته قبل بیشترین مقدار خود را از 11 تیر امسال به بعد تجربه کرد. افزایش ارزش معاملات خرد در نتیجه تقابل جریان عرضه و تقاضا رخ داده است که یکی از امیدوارکننده‌ترین اتفاقات روزهای اخیر محسوب می‌شود. از همین مسیر است که همچنان امیدها برای تداوم حرکت بازار در مسیر صعودی زنده نگه داشته شده است.

در روز شنبه بازیگران خرد شگفتی آفریدند. دیروز دو هزار و 793‌میلیارد تومان پول حقیقی وارد گردونه معاملات سهام و حق‌تقدم شد. شنبه برای نماگرهای بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخوردار بود. شاخص کل بورس تهران در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته به کف کانال 2.7میلیون واحد رسید و از سویی نماگر هموزن نیز در این روز به کف سطح مهم 800هزار واحد رسید. تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند؛ اگر شاخص‌های سهامی در مسیر کاهشی حرکت می‌کردند، روند صعودی هفته گذشته صرفا یک نوسان کوتاه‌مدت و گذرا بود. حتی می‌توانست شرایطی را فراهم آورد تا سرمایه‌گذاران بیشتری از بازار خارج شوند. با این حال بورس به رشد خود ادامه داد. این امر می‌تواند سیگنال تداوم روند صعودی بازار سرمایه را مخابره کند.

عقب‌نشینی دلار و طلا در معاملات دیروز، تقویت تقاضا در بازار سهام را رقم زد. برتری خریداران در بازار سهام طی معاملات شنبه باعث شد تا اکثر گروه‌های مهم با جذب پول حقیقی همراه شوند. در این میان گروه فلزات اساسی با ورود پول 171میلیارد تومانی سهامداران حقیقی در صدر جدول ورود پول روز شنبه ایستاد. نمادهای بانکی بورس تهران نیز دیروز ورود پول قابل‌توجهی را تجربه و دومین جایگاه جدول جذب پول را از آن خود کردند. محصولات شیمیایی به عنوان بزرگ‌ترین صنعت بازار سرمایه در روز شنبه با تجربه ورود پول 160میلیارد تومان سومین جایگاه جدول ورود پول را تصاحب کردند. در طرف مقابل گروه‌های بیمه، محصولات کامپیوتری به‌رغم موج مثبت ورود پول با خروج پول از سوی حقیقی‌ها مواجه شدند. بیمه‌ای‌ها با خروج 7میلیارد تومان و محصولات کامپیوتری با خروج پول 2میلیارد تومانی بالاترین میزان خروج پول امروز را به دست آوردند.

از میان صندوق‌های قابل معامله بورسی همه صندوق‌های مبتنی بر سهام تحت‌تاثیر جو مثبت بازار با اقبال حقیقی‌ها همراه شدند. در راس آنها صندوق‌های سهامی قرار دارند که در انتهای معاملات شنبه بیش از 910میلیارد تومان ورود پول حقیقی را تجربه کردند و در راس جدول جای گرفتند. پس از آن صندوق‌های بخشی و همچنین شاخصی‌ها با تجربه میانگین ورود پول 200میلیارد تومانی در رتبه‌های دوم و سوم جذب پول حقیقی قرار گرفتند. صندوق‌های با درآمد ثابت بازار سهام و صندوق طلاهای بورسی در روز شنبه بیشترین میزان خروج پول حقیقی را ثبت کردند. صندوق‌های درآمد ثابت نیز بیش از 235میلیارد تومان خروج پول را به ثبت رساندند و صندوق‌های طلا نیز در حدود ‌ هزار میلیارد تومان خروج پول را ثبت کردند.

اما صعود بورس در حالی رقم خورد که بازارهای موازی از مسیر صعودی بازگشتند. دلار در بازار آزاد که در معاملات روز پنج‌شنبه هفته گذشته در سطح 117 هزار تومان کار خود را به اتمام رسانده بود؛ معاملات نخستین روز هفته را در کانال 116 هزار تومان آغاز کرد و در ادامه شاخص ارزی با از دست دادن دو کانال به کانال 114 هزار تومان رسید. این در حالی است که اسکناس آمریکایی در معاملات روز پنج‌شنبه تا سطح 118 هزار تومان نیز رشد قیمت را تجربه کرده بود. با افت قیمت دلار، قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز نزولی شد و هر گرم طلای 18 عیار به کانال 10‌میلیون و 900 هزار تومان عقب‌نشینی کرد. سکه هم در کانال 114‌میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت. 

پشت پرده جهش بورس

با نمایش خوب بازار سهام در چند روز اخیر، این سوال ایجاد شده است که وضعیت بازار در هفته‌های آینده چگونه خواهد بود؟ کارشناسان بازار سرمایه دلایل مختلفی را پیرامون تغییر مسیر بورس مطرح می‌کنند. احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن بررسی معاملات روز شنبه اظهار کرد: بازار سهام در روز شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، تحت تاثیر اخبار مربوط به ارتقای نرخ دلار موثر بر شرکت ها  از سطح ۷۰هزار تومان به محدوده ۹۰ هزار تومان، با روندی مثبت آغاز به کار کرد. بر اساس اظهارات سیاستگذار، بخشی از دلارهای صادراتی شرکت‌های بزرگ فولادی، معدنی و پتروشیمی قرار است در بازار مبادله دوم (ارز تجاری) عرضه شوند؛ عددی که فعالان بازار آن را حول‌وحوش ۹۰هزار تومان برآورد می‌کنند. افزایش حدود ۲۸ درصدی نرخ ارز موثر بر شرکت ها  از سطح ۷۰ به ۹۰ هزار تومان، از نگاه تحلیلگران به‌عنوان محرک اصلی رشد اخیر بورس ارزیابی می‌شود.

در واقع، نرخ ارز همواره مهم‌ترین متغیر اثرگذار بازار سهام بوده و مشابه سال گذشته، افزایش تدریجی نرخ دلار توافقی زمینه‌ساز آغاز یک رالی جدید شده است.  به گفته این کارشناس، در سال گذشته نیز رشد بازار زمانی آغاز شد که دلار نیمایی از محدوده ۴۰هزار تومان به‌تدریج صعود کرد و سپس به بازار توافقی ارتقا یافت و تا نزدیکی ۷۰ هزار تومان پیش رفت. در آن مقطع، شاخص کل بورس تا سطح 3.3‌میلیون واحد نیز رشد داشت. اما پس از توقف مذاکرات و بروز تنش‌های سیاسی از جمله جنگ ۱۲ روزه، بازار با افزایش ریسک‌های تحریمی و ناترازی انرژی مواجه شد و در نهایت کف خود را در محدوده 2.7میلیون واحد تثبیت کرد.

او با بیان اینکه افزایش ۲۸ درصدی دلار موثر بر شرکت ها  می‌تواند حدود ۱۵ درصد رشد در شاخص کل را توجیه کند، بیان کرد: بر این اساس، انتظار می‌رود شاخص کل بتواند از سطح فعلی تا محدوده 3.3‌میلیون واحد رشد کند؛ مشروط بر آنکه وضعیت تحریم‌ها و ریسک‌های سیاسی در شرایط فعلی باقی بماند. در حال حاضر دو بازار موازی فعال، یعنی صندوق‌های طلا و بازار ارز، رشد خود را تا حدودی تجربه کرده‌اند و به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت نوسان شدیدی نداشته باشند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دلار آزاد تا پایان آبان‌ماه عمدتا در محدوده ۱۱۵هزار تومان نوسان کند و رشد قابل‌توجهی نداشته باشد. به همین دلیل، بخشی از نقدینگی که در صندوق‌های طلا و بازار ارز فعال بوده، می‌تواند به سمت بازار سهام حرکت کند. همچنین نرخ‌های فعلی P/E پایین بسیاری از شرکت‌ها و شرایط بنیادی مناسب، جذابیت بازار سرمایه را افزایش داده است. 

احمد اشتیاقی با اشاره به چشم‌انداز کوتاه‌مدت بورس گفت: اگرچه بازده صندوق‌های با درآمد ثابت در محدوده ۳۵ درصدی، همچنان رقیبی برای بورس محسوب می‌شود، اما تحلیلگران معتقدند بازار سهام در کوتاه‌مدت از پتانسیل رشد تا محدوده 3.1‌میلیون واحد برخوردار است. به‌ویژه سهام شرکت‌هایی با تقسیم سود بالای ۷۰ درصد، گزینه‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری با دید میان‌مدت تلقی می‌شوند. در مجموع انتظار می‌رود در دو هفته آینده، بازار سرمایه مقصد اول سرمایه‌گذاران تازه‌وارد و نقدینگی‌های سرگردان باشد.