این نکته در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که تا پایان معاملات یازدهم خرداد، بیش از ۷ هزار میلیارد تومان پول حقیقی از این صندوق‌ها خارج شده بود. به عبارت دیگر، از نیمه خرداد به بعد، ورق برگشته و سرمایه‌گذاران صندوق‌های طلا در سال جاری، همچون سال گذشته، عملکردی فراتر از انتظار به ثبت رسانده‌اند و در روزهای متوالی شاهد رکوردشکنی‌های سریالی بوده‌ایم.
شاخص صندوق‌های طلا که میانگین بازدهی این صندوق‌ها را نشان می‌دهد، از ابتدای سال تاکنون ۳۵درصد رشد کرده است.
این در حالی است که در معاملات سال گذشته، همین شاخص ۱۳۱درصد رشد را تجربه کرده بود؛ موضوعی که نشان می‌دهد صندوق‌های مبتنی بر طلا در دو سال اخیر به یکی از جذاب‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران تبدیل شده‌اند.
حقیقی اقبال تازه‌ای به صندوق‌های طلا نشان داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که از آن تاریخ تاکنون بیش از ۳۵ همت پول حقیقی روانه این بازار شده است.
این حجم از ورود سرمایه، بیانگر افزایش اعتماد فعالان حقیقی به این صندوق‌هاست؛ ابزاری که به‌طور غیرمستقیم امکان سرمایه‌گذاری در بازار طلا و سکه را بدون نیاز به خرید فیزیکی فراهم می‌آورد.
بررسی داده‌های معاملاتی نیز تصویر روشنی از گسترش فعالیت‌ها در این صندوق‌ها ارائه می‌دهد. در سال جاری، به طور میانگین روزانه ۴۸ هزار کد معاملاتی در سمت خرید صندوق‌های طلا فعال بوده‌اند، در حالی که تعداد فروشندگان روزانه به ۲۹ هزار کد می‌رسد. همین اختلاف معنادار بین خریداران و فروشندگان، مؤید تقاضای بالاتر برای سرمایه‌گذاری در این ابزارها است.
علاوه بر این، میانگین ارزش معاملات صندوق‌های طلا در سال جاری به ۴ هزار و ۸۸۴ میلیارد تومان رسیده است. هرچند این عدد در نگاه نخست قابل توجه است، اما بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که در مقاطعی از سال و به ویژه در مهرماه، با عبور دلار از کانال ۱۰۰ هزار تومان، ارزش معاملات به شکل جهشی افزایش یافته و رکوردهای تاریخی را جابه‌جا کرده است. به‌طور مشخص، در هفت روز معاملاتی مهرماه، میانگین ارزش معاملات روزانه صندوق‌های طلا به ۱۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رسید؛ رقمی که چندین برابر متوسط ماه‌های قبل است. نقطه اوج این روند نیز در پنجم مهرماه ثبت شد، جایی که بیش از ۱۳ هزار و ۷۲۷ میلیارد تومان واحد صندوق طلا میان خریداران و فروشندگان دست به دست شد؛ عددی که به‌عنوان رکورد تاریخی معاملات این صندوق‌ها در بازار سرمایه شناخته می‌شود.
در کنار رکورد ارزش معاملات، باید به رکورد ورود پول حقیقی نیز اشاره کرد. در بیست و نهم شهریور بیش از ۳ هزار میلیارد تومان پول حقیقی در یک روز وارد صندوق‌های طلا شد؛ رقمی که نشان از تغییر جدی انتظارات سرمایه‌گذاران نسبت به روند آینده قیمت‌ها داشت.
رشد صندوق‌های طلا در سال جاری، بیش از هر چیز متأثر از دو عامل کلیدی افزایش نرخ ارز و رشد بهای جهانی طلا بوده است. دلار در بازار آزاد تا پایان هفته گذشته با ۱۸درصد رشد نسبت به ابتدای سال مواجه شد و به سطوحی رسید که پیش‌تر در تاریخ اقتصاد ایران سابقه نداشت.
در کنار این عامل داخلی، بهای اونس جهانی طلا نیز طی سال جاری شمسی ۲۶ درصد افزایش یافته است. ترکیب این دو متغیر موجب شد تا قیمت‌ها در بازار طلا و سکه با رشد قابل توجهی همراه شوند و صندوق‌های طلا نیز به عنوان ابزاری که به طور مستقیم تحت تأثیر این متغیرها قرار دارد، در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
یکی از مزایای اصلی صندوق‌های طلا، فراهم‌کردن امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار طلا و سکه برای عموم مردم است. در شرایطی که خرید و نگهداری فیزیکی طلا همواره با ریسک‌های امنیتی و هزینه‌های جانبی همراه بوده، صندوق‌های طلا بستری امن و شفاف برای سرمایه‌گذاری در این بازار فراهم کرده‌اند.
علاوه بر این، قابلیت معامله واحدهای صندوق در بورس، نقدشوندگی بالایی را برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد؛ موضوعی که در مقایسه با خرید فیزیکی طلا یک مزیت جدی محسوب می‌شود. از سوی دیگر، این صندوق‌ها به ویژه در دوره‌های تورمی و بی‌ثباتی اقتصادی، نقش سپر تورمی را برای سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند.
تجربه دو سال اخیر نشان داده است که بسیاری از سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی، به‌جای ورود مستقیم به بازار طلا و سکه، ترجیح داده‌اند از طریق صندوق‌های طلا، دارایی خود را در برابر کاهش ارزش پول ملی محافظت کنند.
با توجه به تحولات سیاسی و اقتصادی پیش‌روی کشور، به نظر می‌رسد صندوق‌های طلا همچنان جایگاه ویژه‌ای در سبد دارایی سرمایه‌گذاران حفظ کنند. ادامه روند صعودی نرخ ارز، نوسانات بهای جهانی طلا و تداوم انتظارات تورمی در اقتصاد ایران، همگی عواملی هستند که می‌توانند به تداوم جذابیت این صندوق‌ها کمک کنند.
با این حال، کارشناسان بر این نکته تاکید دارند که ورود به صندوق‌های طلا نیز مانند سایر بازارهای مالی، نیازمند توجه به ریسک‌ها و نوسانات کوتاه‌مدت است. به عبارت دیگر، هرچند چشم‌انداز میان‌مدت و بلندمدت این صندوق‌ها مثبت ارزیابی می‌شود، اما سرمایه‌گذاران باید نسبت به نوسانات کوتاه‌مدت حساسیت کمتری نشان دهند و استراتژی سرمایه‌گذاری خود را بر مبنای افق زمانی بلندمدت تنظیم کنند.
عملکرد درخشان صندوق‌های طلا در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که این ابزار مالی توانسته جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار سرمایه تثبیت کند. رکوردهای متعدد در ارزش معاملات، ورود سرمایه‌های سنگین حقیقی و رشد قابل توجه شاخص صندوق‌ها، همه و همه گویای این واقعیت‌اند که صندوق‌های طلا دیگر صرفا یک ابزار جانبی در بازار سرمایه نیستند، بلکه به‌عنوان یک کانال مهم جذب نقدینگی و هدایت سرمایه‌های خرد و کلان به شمار می‌آیند.
در شرایطی که اقتصاد ایران با چالش‌های متعدد تورمی و نوسانات ارزی مواجه است، صندوق‌های طلا می‌توانند نقش مؤثری در مدیریت ریسک سرمایه‌گذاران ایفا کنند و همچنان به‌عنوان یکی از پرتقاضاترین ابزارهای مالی در بازار سرمایه مطرح باشند.
