خبرگزاری مهر-گروه استان ها، فاطمه گلوی: سیستان و بلوچستان، سرزمینی با تاریخ و فرهنگ غنی، همواره با چالش‌های خاص خود در عرصه‌های مختلف روبه‌رو بوده است. در این میان، هنرمندان و فعالان فرهنگی استان تلاش کرده‌اند تا روایت‌های نادرست و یک‌جانبه‌ای که از این منطقه ارائه می‌شود را به چالش کشیده و تصویری واقعی‌تر از زندگی مردم آن به نمایش بگذارند.
یکی از این فعالان هنری، قاسم خسروی است که به عنوان کارگردان و فعال رسانه‌ای در تلاش است تا روایت‌های جدیدی از سیستان و بلوچستان به مخاطبان ارائه دهد. او در آثار خود، علاوه بر نمایش مشکلاتی چون خشکسالی و قاچاق، به جنبه‌های مثبت و ظرفیت‌های نهفته استان نیز پرداخته است.
از سوی دیگر، سعید محمد شه بخش، رزمنده هنری دفاع مقدس و گرافیست و نقاش برجسته بلوچ استان، با پنج دهه تجربه در عرصه هنر، نه تنها در طراحی‌های تبلیغاتی جبهه‌های دفاع مقدس نقش مهمی ایفا کرده، بلکه در معرفی هنرهای سنتی همچون سوزن‌دوزی نیز کوشیده است.
این دو هنرمند، هرکدام در حوزه‌های تخصصی خود، با نگاهی متفاوت به مسائل اجتماعی، فرهنگی و هنری استان، در تلاش هستند تا تصویری درست و عمیق از سیستان و بلوچستان در کنار بیان واقعیت ها و مسائل، به دنیای خارج از استان منتقل کنند.
چالش‌های روایت ناقص از سیستان و بلوچستان
کارگردان و فعال رسانه‌ای از سیستان و بلوچستان گفت: به مدت ده سال است که در حوزه سینما و رسانه فعالیت می‌کنم.
قاسم خسروی افزود: دغدغه‌ای جدی در راستای روایت‌های ناقص و اغلب یک‌جانبه‌ای که از استان‌های مرزی همچون سیستان و بلوچستان به تصویر کشیده می‌شود، دارم.
وی گفت: که تمرکز اصلی‌ام بر تولید آثار داستانی است، البته کارهایی چون فیلم‌های مستند و برنامه‌های تلویزیونی نیز کارگردانی کرده ام.
خسروی به نقص‌های موجود در روایت سیستان و بلوچستان اشاره کرد و اظهار داشت: همیشه وقتی حرف از این استان می‌شود، یا تصویر قاچاقچی و خشکسالی در ذهن مردم تداعی می‌شود، یا مسائل منفی دیگر. من تلاش کردم تا با کارهای خود، این تصویر را تغییر دهم و نقاط قوت و ظرفیت‌های نهفته استان را نمایان کنم.
وی بیان کرد: توجه بیش از حد به مشکلات و نارسایی‌ها، تصویری غیرواقعی از سیستان و بلوچستان ایجاد کرده است و به همین دلیل، در آثار خود همواره سعی کرده ام علاوه بر مسائل اجتماعی و بحران‌هایی همچون خشکسالی، به معرفی جنبه‌های مثبت این منطقه نیز بپردازم.
هنر و رسانه؛ ۲ ابزار مهم تغییر تصویر کاذب ساخته شده از سیستان و بلوچستان
این کارگردان و فعال رسانه همچنین درخصوص نوع فعالیت‌های هنری‌اش توضیح داد و گفت: علاوه بر کارگردانی، در زمینه جلوه‌های ویژه و گرافیک نیز فعالیت می کنم.
وی به این نکته اشاره کرد: حوزه‌های مختلف رسانه‌ای را باید از دو جنبه محتوا و فرم تحلیل کرد؛ اگرچه من در ابتدا وارد عرصه جلوه‌های ویژه شدم، اما به مرور زمان به جنبه‌های معنایی و محتوایی نیز توجه بیشتری پیدا کردم و آثارم به سمت روایت‌های عمیق‌تر و مانیفست‌های قوی‌تر هدایت شد.
خسروی از فعالیت‌های خود در زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی سخن گفت: آثار من در حوزه‌هایی چون دفاع مقدس، اقتصاد مقاومتی و مسائل اجتماعی تولید شده است. یکی از مهم‌ترین آثارم در رابطه با امام حسین (ع) و مراسم اربعین بوده که به تقویت وحدت و ارتباطات فرهنگی پرداخته است.
وی همچنین به پروژه‌های آینده‌اش اشاره کرد و افزود: در آنها به مسائل اجتماعی و ژئوپولیتیک استان و کشور توجه بیشتری خواهد شد.
فعال رسانه سیستان و بلوچستان تصریح کرد: هدف اصلی‌ام از تولید این آثار، نشان دادن دردی است که مردم سیستان و بلوچستان در زندگی روزمره خود با آن روبه‌رو هستند و ارتباط عمیق‌تری با مخاطبان از طریق رسانه برقرار شود.
هنرمندی که هنر را در خدمت معنویت قرار می‌دهد
جانباز دفاع مقدس، هنرمند و گرافیست کار بلوچ استان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: اولین بار در دوران دبستان و دبیرستان توسط معلمانم تشویق شدم تا به هنر روی بیاورم و آن را ادامه دهم؛ پس از آن از نوجوانی فعالیت‌های خود را آغاز کردم.
سعید محمد شه بخش افزد: یکی از دوران‌های مهم و تاثیرگذار در زندگی هنری من، دوران حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی بود.
وی بیان کرد: در جبهه‌ها علاوه بر وظایف نظامی، نقاشی و طراحی‌های مختلفی برای تبلیغات جبهه‌ها و گروه‌های جنگی انجام می‌دادم، بسیاری از طراحی‌های تبلیغاتی از جمله پلاکاردها، بیلبوردهای بزرگ، و تصاویر شهدا در شرایط سخت جبهه با کمترین امکانات انجام می شد.
گرافیست کار سیستان و بلوچستان بیان کرد: پس از پایان دوران جنگ، به کمیته تبلیغات جهاد سازندگی پیوستم و در این مجموعه به طراحی و ساخت بیلبوردهای بزرگ مشغول شدم.
شه بخش اعتقاد دارد هنر باید در خدمت معنویت و ارزش‌های انسانی قرار گیرد و گفت: پیش از شروع هر کاری، وضو می‌گیرم و معتقد هستم که این روحیه معنوی در خلق اثر تأثیر بسیاری دارد.
سوزن‌دوزی؛ هنری که سیستان و بلوچستان را به دنیا معرفی می‌کند
شه بخش در بخشی دیگر از صحبت‌هایش به هنر سوزن‌دوزی در سیستان و بلوچستان اشاره کرد. او این هنر را از جمله هنرهای جهانی می‌داند که در سطح بین‌المللی شناخته شده است و تأکید می‌کند که هنر سوزن‌دوزی باید بیشتر در معرض دید جهانیان قرار گیرد.
وی معتقد است که هنرمندان استان باید فرصت‌های بیشتری برای نمایش آثار خود داشته باشند و می گوید: پیشنهاد می‌دهم که نمایشگاه‌ها و شاپ‌های مختلفی برای هنرمندان در سطح استان و خارج از کشور برگزار شود تا هنرهای استان بیشتر دیده شوند و بر روی آنها نقد و بررسی صورت گیرد.
در نهایت، هنرمندانی همچون قاسم خسروی و سید محمد شه بخش با شیوه‌ای منحصر به فرد در راستای بازنمایی واقعیات استان سیستان و بلوچستان تلاش کرده‌اند.
آینده هنری سیستان و بلوچستان؛ در گرو نمایش هنرهای استان در سطح جهانی است
خسروی با رویکردی جامع و چندجانبه به سینما و رسانه، در پی تغییر تصویر غالب و منفی سیستان و بلوچستان است و سعی دارد تا نه تنها مشکلات، بلکه ظرفیت‌ها و جنبه‌های مثبت این منطقه را به نمایش بگذارد. آثار او در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی، به ویژه در ارتباط با مسائل بحران‌های زیست‌محیطی و هویت فرهنگی، جلب توجه می‌کند.
سعید محمد شه بخش با قدمت طولانی در عرصه هنرهای تجسمی، به معرفی هنرهای سنتی و معنوی این استان پرداخته است. نگاه او به هنر، به ویژه در رابطه با سوزن‌دوزی نقشی کلیدی در حفظ و معرفی فرهنگ و هنر این منطقه داشته است.
مجموع تلاش‌های این دو هنرمند نشان‌دهنده اراده و عزمی راسخ برای تغییر و بهبود تصویری است که از سیستان و بلوچستان در جهان ترسیم شده است و به نوعی مسیر جدیدی را برای معرفی این استان به جهانیان هموار می‌کند.
