برای بسیاری، طلا و سکه به‌عنوان پناهگاهی در برابر تورم و کاهش ارزش پول ملی تلقی می‌شود. به همین دلیل، هر تغییر ناگهانی در روند قیمت‌ها می‌تواند موجی از نگرانی و حتی رفتارهای هیجانی را در سطح جامعه ایجاد کند.
با این حال، نگرانی‌ها تنها به نوسان‌های لحظه‌ای محدود نمی‌شود. نبود ثبات در سیاست‌های کلان اقتصادی، تداوم فشارهای خارجی بر اقتصاد کشور و نیز وابستگی شدید این بازار به تحولات بین‌المللی، آینده آن را بیش از پیش مبهم کرده است. کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که اگر دولت نتواند راهکاری پایدار برای کنترل نرخ ارز و ایجاد آرامش در فضای اقتصادی بیابد، طلا و سکه همچنان در معرض جهش‌های غیرقابل پیش‌بینی باقی خواهند ماند.
به بیان دیگر، بازار طلا و سکه نه صرفاً یک بازار مالی، بلکه آینه‌ای تمام‌نما از دغدغه‌ها و بیم‌های جامعه است؛ بازاری که هر خبر مثبت یا منفی، می‌تواند آن را به صحنه‌ای پرالتهاب و پرهیاهو بدل کند.
بازار طلای ایران در هفته‌های اخیر به‌واسطه رشد دوباره نرخ ارز و اجرای اسنپ‌بک، با نوسانات شدید و افزایش تقاضا روبه‌رو شده است؛ شرایطی که طلا را بیش از گذشته به آینه‌ای از نگرانی‌های اقتصادی و سیاسی کشور بدل کرده است. نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، در گفت‌وگویی از افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی و داخلی، وجود حباب قیمتی در بازار داخلی و رکود حاکم بر صنعت طلا و جواهر سخن گفته است. او معتقد است با تحلیل خبرهای سیاسی، ردیابی نرخ ارز و اونس جهانی طلا می‌توان به مسیر پیش روی بازار طلا پی برد.
اجرای اسنپ‌بک و جهش دوباره نرخ ارز، فضای اقتصادی ایران را پرتنش‌تر کرده و بار دیگر طلا را به امن‌ترین گزینه برای حفظ ارزش دارایی‌ها تبدیل کرده است. طلا در داخل نه‌تنها از افزایش قیمت جهانی اثر می‌پذیرد، بلکه ضعف ریال و فضای پرریسک سیاسی موجب شده روند صعودی آن شتاب بیشتری بگیرد.
سرمایه‌گذاران خرد و حتی خانوارها برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان به سمت خرید سکه و طلای خام حرکت کرده‌اند و همین موضوع به التهاب بیشتر بازار دامن زده است. از سوی دیگر، نبود چشم‌انداز روشن در حوزه سیاست خارجی و محدودیت‌های ارزی، بر جذابیت طلا به‌عنوان پناهگاه امن افزوده است.
در چنین شرایطی که هم متغیرهای جهانی و هم عوامل داخلی دست‌به‌دست هم داده‌اند، پرسش اصلی این است که آیا بازار طلا در ماه‌های آینده می‌تواند به ثبات نسبی برسد یا همچنان به صحنه‌ای برای فرار سرمایه‌ها و نوسانات پرشتاب تبدیل خواهد شد؟
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: «از نیمه هفته گذشته تا امروز شاهد افزایش قیمت طلا هم در بازارهای جهانی و هم در بازارهای داخلی بوده‌ایم.»
بذرافشان افزود: «قیمت‌های بازار داخلی ما کمی بالاتر از بازار جهانی افزایش یافته است. قیمت هر اونس طلای جهانی طی روزهای اخیر بیش از ۱۰۰ دلار رشد داشته است.» او اظهار داشت: «این افزایش در بازارهای جهانی، به‌طور طبیعی بر بازار داخلی ما نیز تاثیر گذاشته و باعث رشد قیمت طلا و سکه شده است.»
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: «بازار داخلی ما به دلیل افزایش نرخ ارز، رشد قیمتی بیشتری نسبت به بازارهای جهانی تجربه کرده است. در حال حاضر، قیمت طلا در بازار داخلی حباب دارد.»
او ادامه داد: «انتظار می‌رفت قیمت‌های داخلی نسبت به افزایش جهانی کمی پایین‌تر باشد، اما این اتفاق رخ نداده است. در روزهای گذشته قیمت‌ها در بازار داخلی افزایش قابل توجهی داشته است.»
بذرافشان افزود: «این افزایش‌ها به نوسانات ارزی و رشد قیمت جهانی طلا مرتبط است، اما خوشبختانه بازار ما نسبت به سال‌های گذشته التهاب کمتری دارد و تقاضای شدیدی در بازار مشاهده نمی‌شود.»
بذرافشان گفت: «از ابتدای سال، بازار طلا در رکود و بحران قرار دارد.» او افزود: «این شرایط باعث وارد آمدن آسیب‌های مالی، اقتصادی و اجتماعی به فعالان این صنعت، به‌ویژه واحدهای تولیدی شده است. حدود یک سوم نیروهای کاری در این صنعت کاهش یافته و تولید نیز بین ۱۰ تا ۲۵ درصد افت کرده است.»
بذرافشان اظهار داشت: «این آسیب‌ها چالش‌های جدی برای چرخه تولید و توزیع ایجاد کرده است.»
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: «در صورتی که حراج و پیش‌فروش سکه طی دو هفته آینده برگزار شود و عرضه ارز به‌صورت گسترده انجام گیرد، می‌توان بخشی از افزایش قیمت‌ها را که بالاتر از بازار جهانی بوده، مدیریت کرد.»
او افزود: «فروش سکه می‌تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد و اگر بانک مرکزی نیز بتواند قیمت‌ها را مدیریت و کنترل کند، نقش محوری در کاهش حباب قیمتی و ایجاد ثبات در بازار سکه و طلا ایفا خواهد کرد.»
بذرافشان گفت: «تحلیل‌های ما از ابتدای سال میلادی نشان می‌داد که قیمت هر اونس طلا از ۲۹۷۵ دلار به حدود ۴۰۰۰ دلار تا پایان سال میلادی خواهد رسید.» او ادامه داد: «این پیش‌بینی تا کنون درست بوده و بازارهای جهانی همچنان در حال افزایش قیمت هستند. در ایران، به دلیل نوسانات تورمی و ارزی، افزایش قیمت‌ها بیشتر از بازارهای جهانی بوده است.»
بذرافشان افزود: «کاهش استخراج طلا در جهان و افزایش هزینه‌های تولید از عوامل تاثیرگذار بر افزایش قیمت طلاست. این عوامل باعث می‌شود احتمال افزایش قیمت طلا در آینده بیشتر از کاهش آن باشد.» او گفت: «در حال حاضر، استخراج طلا در جهان کاهش یافته و هزینه‌های آن افزایش پیدا کرده است.»
بذرافشان در پایان افزود: «پیش‌بینی دقیق بازار به عوامل مختلفی از جمله نرخ ارز، بازار جهانی و تحولات سیاسی بستگی دارد. نمی‌توان با قاطعیت نظر داد، اما باید با توجه به شرایط روز، از جمله قیمت ارز، بازار جهانی و اخبار سیاسی، تحلیل کرد.»
