خبرگزاری مهر، گروه استان ها- زهرا رضازاده: طرح بزرگ پایاب سد خداآفرین، پس از سال‌ها چشم‌انتظاری، به ایستگاه‌های پایانی خود نزدیک می‌شود؛ پروژه‌ای ملی که با هدف آبیاری ۳۶ هزار هکتار از اراضی دیم منطقه مغان، اکنون با ۹۳ درصد پیشرفت، بارقه‌های امید را در دل کشاورزان اردبیل زنده کرده است. مسئولان وعده داده‌اند با تأمین اعتبارات نهایی، تا سال آینده زمین‌های تشنه مغان سرسبز خواهند شد.
سال‌هاست زمین‌های تشنه مغان چشم‌به‌راه آب خداآفرین‌اند. پروژه‌ای عظیم که حالا با رسیدن به مرز تکمیل، نوید دهنده فصل تازه‌ای برای کشاورزی اردبیل بوده و وعده مسئولان برای بهره‌برداری کامل در سال آینده، امید را به دل کشاورزان منطقه بازگردانده است.
پروژه پایاب سد خداآفرین از بزرگ‌ترین طرح‌های زیربنایی بخش کشاورزی در شمال غرب ایران است
پروژه پایاب سد خداآفرین از بزرگ‌ترین طرح‌های زیربنایی بخش کشاورزی در شمال غرب ایران است که هدف آن تأمین آب برای اراضی دیم منطقه مغان و استان اردبیل بوده که این طرح در چهار ناحیه عمرانی تعریف شده و وسعت کل آن حدود ۳۶ هزار و ۷۰۰ هکتار برآورد می‌شود.
سد خداآفرین بر روی رودخانه مرزی ارس و در مجاورت جمهوری آذربایجان احداث شده و علاوه بر تأمین آب کشاورزی، امکان تولید برق‌آبی نیز برای آن پیش‌بینی شده است.
پروژه پایاب سد خداآفرین به ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی رسید
حسین احدی عالی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اجرای پروژه پایاب سد خداآفرین تاکنون به ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده و بیش از ۱۳ هزار میلیارد ریال برای اجرای این طرح تخصیص یافته و برنامه‌ریزی برای تأمین اعتبار قطعات باقی‌مانده نیز در جریان است.
وی افزود: در همین راستا بخشی از شبکه پایاب به وسعت ۷۸۰۰ هکتار طی مراسم رسمی افتتاح و تحویل بهره‌برداران محلی شده است.
احدی عالی با اشاره به عوامل تأخیر در تکمیل پروژه بیان کرد: عمده مشکلات ناشی از تأخیر در تخصیص اعتبارات و نیز تعلل در اجرای شبکه اصلی انتقال آب از سوی وزارت نیرو بوده و علاوه بر این، نصب سامانه برق‌رسانی شبکه فرعی هنوز به‌طور کامل انجام نشده که یکی دیگر از موانع اصلی محسوب می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل ادامه داد: با تکمیل پایاب سد خداآفرین، بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تن به حجم تولید محصولات کشاورزی استان افزوده می شود .
وی بیان کرد: تبدیل اراضی دیم به آبی زمینه رشد قابل توجه تولید را فراهم می‌کند و علاوه بر افزایش بهره‌وری، باعث ایجاد هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم در منطقه خواهد شد.
احدی عالی همچنین یادآور شد: امسال حدود ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی زراعی استان زیر کشت می‌رود و متوسط عملکرد گندم در اراضی آبی به ۴.۵ تن در هر هکتار خواهد رسید که مهم‌ترین چالش پیش‌روی بخش کشاورزی استان، تأمین پایدار آب است .
نواحی عمرانی یک و دو آماده بهره‌برداری کامل هستند
علی حیدری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل نیز در گفتگو با خبرنگار مهر از پیشرفت قابل توجه در بخش سازه‌های انتقال آب خبر داد و اظهار کرد: عملیات سیفون دره‌رود که یکی از سازه‌های کلیدی پروژه محسوب می‌شود، از حدود ۳۰ درصد در سال‌های گذشته اکنون به ۹۵ درصد رسیده است.
وی افزود: نواحی عمرانی یک و دو آماده بهره‌برداری کامل هستند اما نواحی سه و چهار همچنان به تأمین اعتبار بیشتر نیاز دارند و تخصیص اعتبارات جدید برای تکمیل این نواحی یک ضرورت است و بدون آن، روند پروژه به کندی پیش خواهد رفت.
کشاورزان مغان و اردبیل نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ابراز امیدواری کردند که با تکمیل پروژه پایاب، تولید محصولاتشان افزایش یافته و خسارت‌های ناشی از خشکسالی کاهش یابد و در عین حال، برخی از آنها نگرانی‌هایی درباره تأخیر در واگذاری اراضی و صدور اسناد مالکیت مطرح کرده‌اند.
آنها می‌گویند: صدای آب خداآفرین را حالا از دور می‌شنوند. پروژه‌ای که سال‌ها وعده‌اش را شنیده بودند، اکنون به ایستگاه آخر رسیده است و مسئولان به آنها قول داده‌اند اگر اعتبارات تکمیلی تأمین شود، سال آینده آب به همه زمین‌های پایاب خواهد رسید.
در این ارتباط گزارش رسانه‌های محلی نیز نشان می‌دهد بخشی از اراضی هنوز تعیین تکلیف نشده و این موضوع نیازمند شفاف‌سازی و اقدام فوری است.
تشکیل ستاد استانی ویژه پروژه پیشنهاد می شود
کارشناسان برای تسریع روند تکمیل پایاب سد خداآفرین پیشنهادهایی ارائه کرده‌اند که می‌توان به تشکیل ستاد استانی ویژه پروژه با حضور نمایندگان وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، استانداری، شرکت آب منطقه‌ای و نمایندگان مجلس برای پیگیری هفتگی روند پیشرفت، تدوین جدول زمان‌بندی شفاف برای تکمیل مراحل باقی‌مانده همراه با تخصیص مرحله‌ای اشاره کرد.
پروژه پایاب سد خداآفرین امروز بیش از هر زمان دیگری به تحقق کامل نزدیک شده و اگرچه چالش‌هایی مانند کمبود اعتبار، تأخیر در زیرساخت‌های برق‌رسانی و بلاتکلیفی برخی اراضی همچنان پابرجاست، اما عزم مسئولان برای به سرانجام رساندن آن جدی است. بهره‌برداری کامل از این طرح نه‌تنها ظرفیت کشاورزی استان اردبیل را چند برابر خواهد کرد، بلکه با ایجاد اشتغال پایدار، رونق اقتصادی و مقابله با آثار خشکسالی، نقش مهمی در توسعه متوازن منطقه و امنیت غذایی کشور ایفا خواهد کرد.
