عربستان قصد دارد با در نظر داشتن احتمال ظهور مجدد ایران، تجارت کاپتاگون در سوریه را محدود کند. همزمان با اینکه تحریمهای جهانی حکومت اسد را فلج کرد، دولت سوریه به بازارهای غیرقانونی روی آورد که بزرگترین آنها تولید و قاچاق کاپتاگون بود. عربستان سعودی به سرعت به بازار بزرگی برای کاپتاگون تبدیل شد و با بحران رو به رشد مواد مخدر روبهرو است. در حالی که تولید کاپتاگون از سوریه خارج شده است، ریاض میخواهد خطر ظهور مجدد آن را کاهش دهد.
عربستان سعودی با استفاده از رویکرد قدرت نرم برای تقویت نفوذ خود در سوریه، نقش محوری در توسعه اقتصادی این کشور ایفا کرده است. درحالیکه سایر قدرتها به دولت نوپای سوریه پیشنهادهای دیپلماتیک دادهاند، ریاض اقدامات اقتصادی حیاتی انجام داده است.
این اقدامات شامل حمایت از کاهش تحریمها، ایجاد شورای اقتصادی مشترک و سرمایهگذاری در پروژههای زیرساختی و بازسازی است. عربستان سعودی این سرمایهگذاری را برای افزایش نفوذ منطقهای خود ضروری میداند.
سقوط بشار اسد، رئیسجمهور سابق سوریه، جایگاه ایران را تضعیف کرد و فضایی در شامات ایجاد کرد که عربستان سعودی آماده پر کردن آن است. با اتخاذ رویکردی قاطعتر در استراتژی منطقهای، سرمایهگذاری و تحمل ریسک آن برای عربستان ممکن خواهد بود.
در اوایل ماه ژوئیه، دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، تحریمهای آمریکا علیه هیئت تحریرالشام (HTS) را پس از آنکه احمدالشرع، رهبر جدید سوریه، رئیسجمهور موقت سوریه شد، لغو کرد. هیئت تحریرالشام یک دولت ائتلافی موقت تشکیل داد، قانون اساسی موقت را تصویب کرد و شروع به ارائه خدمات اولیه دولتی کرد. درحالیکه هیئت تحریرالشام خود را به عنوان قدرت مرکزی در دمشق تثبیت کرده است، دستگاه امنیتی سوریه برای حفظ امنیت در سوریه دچار چالش است و بخشهای بزرگی از کشور هنوز تحت کنترل آنها نیست.
با وجود این کاستیها، دولت سوریه توسط سایر قدرتهای بینالمللی، از جمله اتحادیه اروپا و بریتانیا، که بیشتر تحریمهای خود را در سهماهه دوم سال ۲۰۲۵ لغو کردند، مورد تأیید قرار گرفته است. این کاهش تحریمها پس از ماهها مانور قدرت نرم عربستان سعودی صورت میگیرد که در دیداری بین ترامپ و الشرع در ریاض به اوج خود رسید.
در آن دیدار ترامپ برنامههای خود را برای لغو تحریمهای سوریه اعلام کرد و کمکی بسیار مورد نیاز را برای اقتصاد سوریه که در اثر بیش از یک دهه جنگ داخلی ویران شده بود، فراهم کرد. موقعیت جغرافیایی سوریه، در دریای مدیترانه و در تقاطع سه قاره، و همچنین پتانسیل این کشور برای توسعه پس از جنگ، توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است. با ادامه تحکیم قدرت الشرع و عادی شدن روابط با بازیگران جهانی، سرمایهگذاری بینالمللی افزایش خواهد یافت.
انگیزههای ریاض
برای عربستان سعودی، این سرمایهگذاری چیزی بیش از احیا و بازگشت سرمایه است. سوریه به رکن اصلی استراتژی سیاست خارجی ریاض تبدیل شده است. انگیزههای اصلی ریاض جلوگیری از احیای نفوذ ایران و جلوگیری از هرگونه تولید محدود مواد مخدر در سوریه است.