به گزارش اقتصادنیوز، اجرای سیاست‌های جدید ارزی و بازنگری در نرخ پایه صادراتی زعفران از شهریورماه، موجب بروز چالش‌های جدی در فرآیند ثبت سفارش و تنظیم اظهارنامه‌های گمرکی این محصول ارزشمند صادراتی شده است.
فعالان بخش خصوصی و صادرکنندگان با اشاره به اینکه آمار رسمی صادرات شش ماه هنوز اعلام نشده به این نکته اشاره می‌کنند که به دلیل تغییرات جدید در سیستم‌های ارزی و گمرکی، روند صادرات با کندی و کاهش مواجه و صادرات زعفران 2 ماه زودتر از مکانیسیم ماشه با ماشه داخلی روبرو شد.
علاوه بر بروکراسی اداری که به گفته فعالان این بخش دست و پای صادرکنندگان را بسته است. صادرکنندگان زعفران در حال حاضر با محدودیت در حمل‌ونقل هوایی هم مواجه‌اند. به‌طوری‌که شرکت‌های هواپیمایی داخلی به دلایل مختلف، بار زعفران را با تأخیر یا سختگیری‌های بیشتر نسبت به گذشته قبول می‌کنند. همچنین نبود زیرساخت‌های مناسب برای بسته‌بندی و حمل استاندارد، یکی دیگر از موانع صادراتی محسوب می‌شود.
محسن احتشام رئیس شورای ملی زعفران در گفت‌وگو با «اقتصادنیوز» به بررسی مشکلات صادرات زعفران و پیامدهای بازگشت تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی بر این بخش پرداخته است.
مشروح گفتگوی اقتصادنیوز با محسن احتشام را در ادامه می‌خوانید؛
****
* آقای احتشام! با آغاز دوباره تحریم‌های شورای امنیت، این پرسش مطرح است که این اتفاق چه تأثیری بر وضعیت صادرات ایران و مشخصا زعفران، به‌عنوان یکی از کالاهای مهم صادراتی کشور، خواهد داشت؟
در حال حاضر آمار دقیق صادرات برای نیمه دوم سال در دست نیست و آمار مهرماه هنوز منتشر نشده است. بنابراین، نمی‌توانیم مقایسه کاملی با سال گذشته داشته باشیم. با این حال، مقایسه صادرات در پنج ماه ابتدایی سال می‌تواند تصویر نسبی از وضعیت فعلی ارائه دهد، که این تصویر از رشد صادرات زعفران در این مدت حکایت دارد. اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که در 6 ماه روند معکوس شده و ما شاهد کاهش صادرات زعفران بوده‌ایم.
*چه عواملی موجب شده تا صادرات زعفران در نیمه اول سال کاهشی شود؟
نکته مهم، تغییراتی است که از دو ماه پیش در روند قیمت‌گذاری صادراتی از سوی وزارت جهاد کشاورزی و گمرک اعمال شده و به گمرکات سراسر کشور نیز ابلاغ شده است. این اقدام در حالی صورت گرفت که زعفران با قیمتی بین ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار به ازای هر کیلو صادر می‌شد، اما وزارت جهاد کشاورزی و گمرک، قیمت پایه صادراتی این محصول را ۱۵۷۵ دلار تعیین کردند.
این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که بسیاری از صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات یا همان پیمان‌سپاری، با مشکلات جدی مواجه هستند. ما بارها خواستار آن شده‌ایم که کالاهای کشاورزی، به‌ویژه زعفران به‌دلیل وزن کم و ماهیت خاص صادراتی، از پیمان‌سپاری ارزی معاف شوند، نه تنها با این درخواست موافقت نکرده‌اند، بلکه قیمت پایه صادراتی رو هم بدون نظر خواهی از فعالان این بخش تغییر داده‌اند.
*تغییر قیمت پایه صادراتی چه مشکلاتی برای صادرکنندگان این بخش به وجود آورده است؟
این اقدام موجب شده تا صادرکنندگان 400 تا 500 تومان تعهد کاذب برای بازگشت نرخ ارز پرداخت کنند. با این شرایط می‌توان گفت مکانسیم ماشه برای ما از دوماه پیش فعال شد و صادرکنندگان این بخش با ماشه داخلی روبرو شدند آنچه باید به آن اشاره کنیم این است که ما از ماشه‌های خارجی نمی‌ترسیم، بلکه این ماشه‌های داخلی است که ما را فلج کرده است.
*این اقدام آیا روند قاچاق زعفران را افزایش داده است؟
زعفران به دلیل ارزش بالا و حجم پایین، قابلیت بالایی برای قاچاق دارد و متاسفانه بخشی از آن از مرزهای جنوبی یا از طریق افغانستان به شکل قاچاق از کشور خارج می‌شود. این موضوع باعث برهم خوردن توازن بازار شده است. اگر این مسیرهای غیررسمی ادامه پیدا کند و قیمت‌گذاری غیرواقعی در سیستم رسمی برداشته نشود، صادرکننده ناچار است برای ثبت ارزش صادراتی، قیمت‌های کاذب اعلام کند، در حالی که در بازار جهانی قیمت واقعی هر کیلو زعفران بین ۲۴۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار است.
تشکل‌ها، اتحادیه‌ها و سازمان جهاد کشاورزی خراسان جلساتی را در این خصوص برگزار کرده‌اند، تا اعمال قیمت‌های جدید در فصل برداشت زعفران مهرماه صورت گیرد. با این حال، هنوز هیچ‌کدام از این نهادها پاسخ روشن یا نامه رسمی از سوی وزارتخانه دریافت نکرده‌اند، ما به این می‌گویم مکانیسم ماشه، البته داخلی.
*با اعمال محدودیت‌های جدید آیا بازارهای صادراتی ما تغییر خواهد کرد؟
درباره موضوعاتی که شما مطرح کردید، باید بگویم ما هنوز با محدودیت‌هایی روبرو هستیم؛ به‌عنوان مثال، نمی‌دانیم که آیا امکان ارسال محموله‌های زعفران از طریق مسیر هوایی به اروپا مانند گذشته وجود دارد یا خیر، و اینکه شرکت‌های هواپیمایی بار زعفران را خواهند پذیرفت یا نه، در اصل هنوز نمی‌دانیم که تحریم‌ها چگونه اعمال می‌شود و امیدواریم که زعفران از این محدودیت‌ها معاف باشد.
