به گزارش خبرآنلاین از خراسان، عصر امروز دهم مهرماه نشست تخصصی «ترانه و جایگاه آن در شعر رضوی» با حضور دکتر عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانهسرای معاصر ایران، در موسسه آفرینشهای هنری آستان قدس رضوی برگزار شد و از کتاب «لب از ترانه نبستم» سروده مصطفی جلیلیان مصلحی رونمایی به عمل آمد.
عبدالجبار کاکایی در این نشست اظهار کرد: ادبیات رسمی همواره آمیخته با اخلاق و حکمت عملی بوده و آبشخور شعر مذهبی از گذشته تا کنون، روایات و آموزههای دینی است. وی افزود: در کنار این موضوع، نیاز به تولید محبت نیز وجود دارد، زیرا محبت زیربنای حقیقی ارادت دینی است که خواجه نصیر طوسی نیز در «اخلاق ناصری» بر آن تأکید کرده است.
کاکایی، زبان محاوره را پلی برای انتقال مفاهیم دینی و رضوی دانست و گفت: یکی از اهداف دین تولید محبت است و معمولاً ابزار این محبت زبان گفتار و محاوره است که عواطف در آن جاری است. به گفته وی، شعر محاوره نزدیکترین قالب به زندگی روزمره و رایجترین شکل اتصال به موسیقی و ترانه به شمار میآید و همین ویژگی میتواند در انتقال آموزههای دینی نیز مؤثر باشد.
وی با اشاره به تفکیک میان زبان رسمی و محاوره تصریح کرد: زبان رسمی ناقل اندیشههای عمیق فلسفی و حکمت اهل بیت (ع) است، اما زبان محاوره زبان زندگی و ابراز عواطف روزمره است و به همین دلیل در تولید محبت که بنیان ارادت دینی است، جایگاه ویژهای دارد.
این شاعر معاصر با بیان اینکه مداحان پیشگام استفاده از زبان محاوره در شعر مذهبی بودند، افزود: قالب ترانه امروز همان کارکرد را دارد و میتواند در ایجاد ارتباط با نسل جدید به کار گرفته شود. وی ترانه را زبانی خاص دانست که هویت خود را از تلفیق با موسیقی به دست میآورد و گفت: اگر کلمات با نوا همراه نشوند شعر باقی میمانند، اما زمانی که با ملودی ترکیب شوند هویت ترانه شکل میگیرد.
کاکایی با تأکید بر نقش موسیقی در جانبخشی به ترانه اظهار کرد: اساساً ترانه ترکیبی از شعر و موسیقی است؛ ۲۰ درصد سهم شعر و ۸۰ درصد سهم موسیقی است و همین امر کار ترانهسرا را دشوارتر از شاعر میسازد. وی با ذکر خاطرهای از نخستین ترانه خود که در لحظه تولد دخترش سروده شد، بیان کرد: این تجربه نشان داد که زبان محاوره توانایی انتقال عمیقترین عواطف را دارد.
این ترانهسرا همچنین موسیقی را بخشی جداییناپذیر از زندگی بشر دانست و گفت: انسان امروز گاه برای آرامش و گاه برای همراهی با هیجانات خود به ترانه نیاز دارد و نمیتوان همه آثار را در قالب متون فاخر تعریف کرد.
وی در پایان با ابراز نگرانی از گسترش ترانههای سخیف آیینی خاطرنشان کرد: متأسفانه شاهد تولید آثار ضعیفی در حوزه مداحی و ترانههای مذهبی هستیم. با توجه به جایگاه مقدس مضامین رضوی، نهادهای متولی باید با حمایت هدفمند و سرمایهگذاری مناسب، زمینه خلق آثار فاخر را در این حوزه فراهم کنند.