خبرگزاری مهر -گروه استانها: با آغاز فصل پاییز باغ‌های گردوی استان ایلام جان تازه‌ای می‌گیرند و صدای افتادن گردوها بر زمین سنگی کوهستان‌ها نوید شروع یکی از مهم‌ترین فصل‌های کشاورزی در این منطقه را می‌دهد، کشاورزان با دستان پینه‌بسته خود به استقبال محصولی می‌روند که نه‌تنها ارزش اقتصادی دارد بلکه بخشی از هویت باغداری استان را شکل داده است.
استان ایلام با اقلیم کوهستانی و آب‌وهوای معتدل در مناطق شمالی و شرقی ظرفیت بالایی در تولید گردو دارد و شهرستان‌هایی چون ایوان چوار و ملکشاهی از جمله مناطق مستعد در این زمینه هستند که هر ساله با آغاز مهرماه برداشت گردو در این مناطق رونق می‌گیرد و بازارهای محلی رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرند که این رونق نه‌تنها به اقتصاد خانوارهای روستایی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز توسعه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی نیز هست.
گردوی ایلام به دلیل شرایط خاص اقلیمی و خاک غنی منطقه دارای مغزی درشت پوست نازک و طعم دلپذیر است که همین ویژگی‌ها موجب شده تا این محصول علاوه بر مصرف داخلی در بازارهای استان‌های همجوار نیز مورد استقبال قرار گیرد؛ باید گفت ظرفیت صادراتی آن نیز در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته، به گونه ای که برخی واحدهای فرآوری در حال توسعه زیرساخت‌های لازم برای ورود به بازارهای خارجی هستند.
برداشت گردو در ایلام علاوه بر جنبه اقتصادی یک آیین اجتماعی نیز محسوب می‌شود و در بسیاری از روستاها خانواده‌ها به صورت گروهی در فرآیند برداشت مشارکت می‌کنند و این مشارکت نه‌تنها به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند، بلکه جلوه‌ای از همبستگی اجتماعی و فرهنگ کار جمعی را به نمایش می‌گذارد، همین ویژگی‌ها نیز موجب شده تا گردوی ایلام نه‌تنها یک محصول باغی بلکه یک نماد فرهنگی در زیست‌بوم کوهستانی استان باشد.
با وجود ظرفیت‌های بالای تولید گردو در استان ایلام آموزش‌های تخصصی برای کشاورزان همچنان به شکل محدود و پراکنده ارائه می‌شود و بسیاری از باغداران به شیوه‌های سنتی در مراحل کاشت داشت و برداشت عمل می‌کنند که همین موضوع موجب شده تا بهره‌وری در برخی مناطق پایین‌تر از حد انتظار باشد و کیفیت محصول در مواردی تحت تأثیر روش‌های نادرست قرار گیرد.
برخی از کشاورزان استان ایلام به دلیل نبود دسترسی کافی به دوره‌های آموزشی و مشاوره‌های فنی با چالش‌هایی در زمینه مدیریت آفات تغذیه درختان و زمان‌بندی صحیح برداشت مواجه هستند و این چالش‌ها در کنار نبود زیرساخت‌های مناسب برای فرآوری و بسته‌بندی موجب شده تا بخشی از ظرفیت اقتصادی گردو در استان مغفول بماند و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و حمایت‌های کارشناسی در این حوزه بیش از پیش احساس شود.
ضرورت آموزش تخصصی و توسعه زیرساخت‌های فرآوری گردو در ایلام
یکی از باغداران باسابقه شهرستان ایوان با اشاره به آغاز فصل برداشت گردو در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: هر ساله با شروع مهرماه باغداران با تلاش فراوان محصولی ممتاز را روانه بازار می‌کنند، این محصول به دلیل مغز درشت و پوست نازک مورد توجه خریداران داخلی قرار دارد.
نورالله نرگسی افزود: در سال‌های اخیر استقبال از گردوی ایلام افزایش یافته و باغداران با رعایت اصول بهداشتی و زمان‌بندی مناسب در برداشت تلاش کرده‌اند تا کیفیت محصول حفظ شود؛ امیدواریم با توسعه زیرساخت‌های فرآوری و بسته‌بندی زمینه عرضه گسترده‌تر این محصول فراهم شود.
یکی از کشاورزان جوان شهرستان چوار با اشاره به اهمیت آموزش‌های تخصصی در حوزه باغداری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: بسیاری از باغداران به صورت تجربی فعالیت می‌کنند و دسترسی به کلاس‌های آموزشی محدود است، اگر دوره‌های فنی و مشاوره‌های علمی به صورت مستمر برگزار شود بهره‌وری افزایش می‌یابد و کیفیت محصول بهتر خواهد شد.
امید نوری افزود: آموزش در زمینه مدیریت آفات تغذیه درختان و زمان مناسب برداشت می‌تواند نقش مهمی در ارتقای سطح تولید داشته باشد؛ امیدواریم نهادهای مرتبط با همکاری مراکز علمی و دانشگاهی برنامه‌های آموزشی را برای کشاورزان استان ایلام توسعه دهند.
یکی از فعالان حوزه فرآوری گردو در شهرستان ملکشاهی به خبرنگار مهر گفت: گردوی ایلام ظرفیت بالایی برای ورود به بازارهای ملی دارد، اما نبود تجهیزات مناسب در بخش بسته‌بندی موجب شده تا بخشی از محصول به صورت خام عرضه شود که این موضوع مانع از ایجاد ارزش افزوده برای تولیدکنندگان شده است.
مراد میرزایی افزود: اگر حمایت‌های لازم در زمینه تأمین دستگاه‌های فرآوری و ایجاد برندهای محلی صورت گیرد می‌توان گردوی ایلام را به عنوان یک محصول ممتاز در سطح کشور معرفی کرد و این اقدام علاوه بر ایجاد اشتغال موجب ارتقای جایگاه اقتصادی استان در حوزه باغداری خواهد شد.
ارزش اقتصادی گردو در ایلام
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: برآورد می‌شود امسال بیش از یک هزار و ۵۰۰ تن گردوی مرغوب از سطح باغات بارور این استان برداشت شود که این میزان تولید، ارزش اقتصادی بالغ بر ۳۰۵ میلیارد تومان برای منطقه به همراه خواهد داشت و نشان‌دهنده اهمیت این محصول در اقتصاد محلی است.
حشمت عزیزان افزود: منطقه میشخاص به‌عنوان قطب اصلی تولید گردو در ایلام شناخته می‌شود که محصول آن به دلیل عطر مخصوص، مرغوبیت و کیفیت استثنایی شهرت دارد و در بازارهای محلی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد؛ به‌طوری‌که بسیاری آن را به‌عنوان یکی از خوشمزه‌ترین روستاهای استان با محصولات ارگانیک معرفی کرده‌اند.
رئیس جهاد کشاورزی استان ایلام در ادامه تشریح کرد: در شهرستان ایلام، بیش از ۸۳۵ هکتار باغ بارور وجود دارد که از این مساحت، سهم باغات گردو به بیش از ۵۰۰ هکتار می‌رسد.
عزیزان ادامه داد: این سازمان برای ارتقای کیفیت و کمیت تولید، برنامه‌های جامعی ازجمله آموزش سالانه حدود ۸۵۰ نفر از فعالان این حوزه توسط کارشناسان در دست اجرا دارد.
وی افزود: همچنین اقدامات اصلاحی مهمی مانند پیوند شاخه‌کاری و استفاده از ارقام جدید برای افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محصول نهایی در حال انجام است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی ایلام در پایان گفت: عملیات برداشت این محصول پرارزش تا نیمه اول مهرماه ادامه خواهد داشت و بخش عمده گردوی تولیدی استان در بازار مصرف داخلی ایلام عرضه می‌شود.
با توجه به ظرفیت بالای تولید گردو در استان ایلام، شرایط اقلیمی مساعد، و مشارکت گسترده بهره‌برداران، این محصول جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد باغی منطقه دارد؛ از این رو استمرار آموزش‌های تخصصی، توسعه زیرساخت‌های فرآوری و حمایت از برندهای محلی می‌تواند زمینه‌ساز ارتقاء کیفیت تولید و افزایش سهم گردوی ایلام در بازارهای داخلی و منطقه‌ای باشد.
